ហេតុអ្វីបានជាមនុស្សញ៉ាំបីដងក្នុងមួយថ្ងៃ
ក្របីត្រូវជូនដំណឹងដល់ប្រជាជនពីព្រះភ្លៀងផាយ៉ាតាន់។ ប៉ុន្តែក្របីភ្លេចភ្លាំងបន្តិច។ គាត់ប្រាប់មនុស្សឲ្យញ៉ាំអាហារបីពេលក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយភ្លេចថាសារនោះជាអាហារមួយរាល់បីថ្ងៃ។ ផលៈ គាត់ត្រូវទៅក្របីនៅវាលស្រែដើម្បីឲ្យប្រជាជនមានអាហារគ្រប់គ្រាន់។
នេះជារឿងនិទានដែលបានប្រាប់ដោយសាស្ត្រាចារ្យភាសាអង់គ្លេសចូលនិវត្តន៍នៅសាកលវិទ្យាល័យ Mahasarakham Wajuppa Tossa (62) ក្នុងកិច្ចប្រជុំផ្កាយរណបឆ្នាំ 2013 របស់សហព័ន្ធអន្តរជាតិនៃសមាគមបណ្ណាល័យ និងស្ថាប័នក្នុងទីក្រុងបាងកក។ មិនមែនជាគ្រាមភាសាឦសានដូចធម្មតាទេ ប៉ុន្តែជាភាសាអង់គ្លេស និងអមដោយភ្លេងឥសាន។
Wajuppa បានធ្វើឱ្យការអភិរក្សរឿងព្រេងនិទានក្នុងតំបន់ជាភារកិច្ចជីវិតរបស់ខ្លួន។ នាងបានចាប់ផ្តើមវានៅពេលដែលនាងនៅតែបង្រៀន។ ជាកិច្ចការចុងក្រោយនៃវគ្គបកប្រែរបស់នាង សិស្សត្រូវប្រមូលរឿងនៅក្នុងភូមិរបស់ពួកគេ ហើយបកប្រែវាជាភាសាអង់គ្លេស។ កាំបិតដូច្នេះកាត់ទាំងពីរវិធី៖ នាងបានបង្កើតបណ្តុំរឿងនិទានពីទូទាំងប្រទេសមនុស្សចាស់មិនត្រូវបានគេរាប់បញ្ចូលទេហើយសិស្សបានរៀនច្រើនពីមនុស្សចាស់។
ការប្រមូលឥឡូវនេះរួមបញ្ចូលរឿងនិទានប្រជាប្រិយជាងមួយរយពីទូទាំងប្រទេស ទាំងជាសំឡេង និងវីដេអូ ហើយជាច្រើនត្រូវបានបំប្លែងទៅជាឌីជីថល។ នៅក្នុងថ្នាក់ភាសាអង់គ្លេសរបស់នាង សិស្សបានស្រាវជ្រាវរឿងទាំងនោះ បកស្រាយឡើងវិញ ហើយសិស្សបានប្រាប់ពួកគេនៅក្នុងថ្នាក់។ នៅពេលដែល Wajuppa ប្រាប់ពួកគេនៅថ្ងៃនេះ ការនិទានរឿងត្រូវបានបញ្ចូលដោយតន្ត្រី។
គំនិតនៃការរស់ឡើងវិញនៃរឿងព្រេងនិទានបានកើតនៅឆ្នាំ 1991 នៅពេលដែល Wajuppa បានរកឃើញថាកុមារមត្តេយ្យសិក្សាជាច្រើនមិននិយាយគ្រាមភាសាអ៊ីសាន។ ជាលទ្ធផល ពួកគេមិនអាចទំនាក់ទំនងល្អជាមួយជីដូនជីតារបស់ពួកគេបានទេ។
“នៅពេលដែលក្មេងៗជំនាន់ក្រោយមិននិយាយភាសាផ្ទាល់ខ្លួន ហើយមិនស្តាប់រឿងនិទានបែបបុរាណនោះ វប្បធម៌ ប្រពៃណី និងរបៀបរស់នៅក្នុងស្រុកត្រូវបាត់បង់។ ដោយសារតែពួកគេត្រូវបានលាក់រវាងបន្ទាត់។ ជំនួសឱ្យការរៀនអំពីរឿងព្រេងនិទានរបស់ពួកគេ កុមារបានកម្សាន្តជាមួយ Cinderella និង Snow White ។ '
Wajuppa ខ្លួននាងផ្ទាល់ កាលពីនាងនៅក្មេង បានឮរឿងរ៉ាវជាច្រើនពីឪពុកម្តាយ និងជីដូនជីតារបស់នាង។ នៅពេលនោះ វាជារឿងធម្មតាទេដែលកុមារនិយាយគ្រាមភាសាឥសាននៅផ្ទះ និងរៀនភាសាថៃនៅសាលា។ នាងនិយាយថា ប៉ុន្តែក្នុងមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ គ្រាមភាសាភាគឦសានបានបាត់ទៅហើយ។ ឪពុកម្តាយគិតថានេះធ្វើឱ្យកុមារមានគុណវិបត្តិ។ "ពួកគេមិនគិតថាវា "ឡូយ" នៅពេលដែលកូន ៗ របស់ពួកគេនិយាយជាគ្រាមភាសាសាធារណៈ។
(ប្រភព: កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍, ថ្ងៃទី 17 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2013)
គេហទំព័ររូបថត៖ Wajuppa Tossa ក្នុងអំឡុងពេលទិវាកុមារជាតិក្នុងខែកុម្ភៈ។
គ្រាមភាសាដែលនិយាយនោះបាត់នៅប្រទេសថៃ ហើយនៅស្រុកឥសានជារឿងអកុសលណាស់ ប៉ុន្តែមិនប្លែកទេ។ នៅប្រទេសបែលហ្សិកផងដែរ មនុស្សព្យាយាមហាមឃាត់គ្រាមភាសា ដែលជាមូលហេតុបង្កើតក្រុមនៅក្នុងទីក្រុងជាច្រើន ដើម្បីរក្សាគ្រាមភាសា ឧទាហរណ៍ "De Gentse Sosieteit" នៃទីក្រុងផ្សេងទៀត ខ្ញុំមិនស្គាល់ឈ្មោះក្រុមទេ។ ដោយផ្ទាល់ ខ្ញុំមិនយល់ឃើញថា នេះសមហេតុផលទេ ព្រោះដូចដែលបាននិយាយថា វាធ្វើឱ្យវប្បធម៌នៃប្រទេស ឬតំបន់ក្រីក្រ។