'អ្នកទេសចរចិនជន់លិចប្រទេសថៃ' អ្នកអានម្តងម្កាលនៅក្នុងសារព័ត៌មាន។ ប៉ុន្តែវាមិនមានអ្វីថ្មីទេ វាបានកើតឡើងអស់រយៈពេលពីរសតវត្សមកហើយ។ គេដឹងហើយថា ជនជាតិចិនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសថៃក្នុងវិស័យជាច្រើន។ សហគមន៍នេះមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះទៅនឹងទំនើបភាវូបនីយកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែវាមិនមែនដោយគ្មានការតស៊ូនោះទេ។
ពួកគេគឺជាក្រុមជនជាតិចិនដ៏ធំបំផុតនៅក្រៅប្រទេសដើមរបស់ពួកគេ ហើយក៏ជាសហគមន៍ដែលរួមបញ្ចូលគ្នាច្រើនបំផុតបើធៀបនឹងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងទៀត។ ភាគច្រើនឥឡូវនេះកំណត់អត្តសញ្ញាណថាជាជនជាតិថៃ។ ជនជាតិភាគតិចតូចមួយប៉ុន្តែកំពុងរីកចម្រើនរក្សាទំនៀមទម្លាប់ចិន និងនិយាយភាសា។
ពាក់កណ្តាលនៃនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងសមាជិកសភាទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយ 1767 ភាគរយនៃអ្នកជំនួញធំៗគឺជាជនជាតិចិន។ ការប៉ាន់ប្រមាណដ៏ល្អមួយនិយាយថា នេះអនុវត្តចំពោះដប់បួនភាគរយនៃប្រជាជនថៃជាទូទៅ។ ស្ដេចថៃក៏បង្ហាញរូបនេះដែរ ប៉ុន្តែក្នុងកម្រិតធំជាង។ ជាឧទាហរណ៍ បិតារបស់ព្រះបាទតាកស៊ីន (សោយរាជ្យ ១៧៦៧-១៧៨២) គឺជាជនអន្តោប្រវេសន៍ចិន និងជាអ្នកប្រមូលពន្ធ ហើយទ្រង់តែងតែសហការជាមួយប្រជាជនចិន។ ស្តេចរាមាទី ១ និងរាមាទី ៦ ជាជនជាតិចិនពាក់កណ្តាល ហើយព្រះបាទភូមិបុល (រាមាទី ៩) មានមួយភាគបួន។
ការធ្វើចំណាកស្រុករបស់ជនជាតិចិនទៅប្រទេសថៃ
ក្នុងសម័យអយុធ្យា (១៣៥០ – ១៧៦៧) មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជិតស្និទ្ធជាមួយចិនជាមួយសហគមន៍ចិនតូចមួយ។ ក្នុងកំឡុង និងក្រោយរជ្ជកាលព្រះបាទតាស៊ីន (១៧៦៧ ដល់ ១៧៨២) ពាណិជ្ជកម្ម និងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀតនៅក្នុងសម័យនោះ សៀមមានការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នេះជាករណីជាពិសេសក្នុងកំឡុង និងក្រោយរជ្ជកាលព្រះបាទមង្ឃុត (1350-1767) ដែលបានបញ្ចប់សន្ធិសញ្ញា Bowring ជាមួយអង់គ្លេស និងក្រោយមកជាមួយប្រទេសដទៃទៀត ដែលជនបរទេសត្រូវបានផ្តល់សិទ្ធិពាណិជ្ជកម្មជាច្រើន។ សហគមន៍ចិនក៏ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីរឿងនេះដែរ។
ព្រោះប្រជាជនថៃនៅជាប់នឹងខ្លួន ណៃប្រាយ ប្រព័ន្ធ (lord-servant) - ដែលរារាំងការប្រើប្រាស់របស់ពួកគេជាកម្មករ - លំហូរចំណាកស្រុកដ៏ធំរបស់ជនជាតិចិនបានចាប់ផ្តើម ភាគច្រើនមកពីខេត្តឆ្នេរភាគអាគ្នេយ៍។ ពួកគេមានតម្លៃថោក អាចបត់បែនបាន និងឧស្សាហ៍ព្យាយាម។ ចន្លោះពីឆ្នាំ 1825 និង 1932 ជនជាតិចិនចំនួន 1900 លាននាក់បានរកឃើញផ្លូវរបស់ពួកគេទៅកាន់ប្រទេសថៃក្នុងឋានៈជាពលករចំណាកស្រុក មនុស្សជាច្រើនបានត្រឡប់ទៅប្រទេសចិនវិញ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ជាច្រើនលាននាក់បានស្នាក់នៅ។ ប្រហែលឆ្នាំ 1900 ចំនួនប្រជាជននៅទីក្រុងបាងកកត្រូវបានគេនិយាយថាជាជនជាតិចិនពាក់កណ្តាល។ ដំបូងឡើយ មានតែបុរសប៉ុណ្ណោះដែលបានមក ដែលត្រូវបានជំរុញដោយភាពក្រីក្រ និងសង្រ្គាមនៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ ដែលភាគច្រើនគ្មានលុយកាក់ និងជារឿយៗឈឺ ប៉ុន្តែក្រោយឆ្នាំ XNUMX ស្ត្រីជាច្រើនក៏បានមកផងដែរ។
ការងារដំបូងរបស់ពួកគេ។
ជនចំណាកស្រុកចិនបានទៅធ្វើការជាកម្មករសំណង់ កន្លែងផលិតកប៉ាល់ និងខូលី។ ពួកគេបានជីកប្រឡាយ ក្រោយមកបានធ្វើការលើផ្លូវដែក និងគ្រប់គ្រង សំ-ឡូ (តាក់ស៊ីកង់) ។ ពួកគេបានធ្វើការជាសិប្បករនៅក្នុងហាងជាងដែក ហើយមួយចំនួនតូចបានក្លាយជាពាណិជ្ជករ សហគ្រិន ឬអ្នកប្រមូលពន្ធ។ អ្នកខ្លះក្លាយជាអ្នកមាន និងមានអំណាច។
ពាណិជ្ជកម្មអង្ករនៅពេលនោះជាផលិតផលនាំចេញដ៏សំខាន់បំផុតបានកើនឡើងដោយកត្តា 1850 ចន្លោះឆ្នាំ 1950 និង 15 ។ ជនជាតិចិនបានជិះទូកតាមប្រឡាយដើម្បីទិញស្រូវ ពួកគេបានបង្កើតរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ (ផ្លូវ Khao San ដ៏ល្បីល្បាញមានន័យថា 'ផ្លូវអង្កាម') ហើយបានធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេ។
ឥណទាននិពន្ធ៖ SAHACHATZ/Shutterstock.com
ការរីកលូតលាស់ទ្រព្យសម្បត្តិ និងចំណងទាក់ទងជាមួយរាជវាំង 1800-1900
ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរបស់ពួកគេបានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សហគមន៍ចិនផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។ អ្នកដែលធ្វើស្រែចំការបានល្អ និងទទួលបានទ្រព្យសម្បត្តិ បានបង្កើតចំណងទាក់ទងជាមួយរាជវាំង បានទទួលងារ ហើយពីពេលមួយទៅមួយៗបានប្រគល់បុត្រីរបស់ពួកគេឱ្យទៅរាជទាយាទរបស់ព្រះបាទមង្ឃុត និងជូឡាឡុងកន។ មានផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមករវាងរាជវាំង និងសហគមន៍ចិនដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិ។ ឧទាហរណ៍ពីរ។
លោក Khaw Soo Cheang គឺជាស្ថាបនិកនៃគ្រួសារអភិជន 'na Ranong'។ នៅឆ្នាំ 1854 នៅអាយុ XNUMX ឆ្នាំគាត់បានមកដល់ Penang ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាកន្លែងដែលគាត់បានធ្វើការជាកម្មកររយៈពេលខ្លី។ គាត់បានផ្លាស់ទៅរស់នៅទីក្រុង Ranong ប្រទេសថៃ ជាកន្លែងដែលគាត់បានធ្វើការជាអ្នកប្រមូលពន្ធនៅក្នុងឧស្សាហកម្មសំណប៉ាហាំងនៃទីក្រុង Ranong, Chumphon និង Krabi ។ លោកបាននាំចូលពលករចិនកាន់តែច្រើនឡើងក្នុងទ្រព្យសម្បត្តិ និងកិត្យានុភាព បន្ទាប់មកព្រះមហាក្សត្របានតែងតាំងលោកជាអភិបាលខេត្ត Ranong។ កូនប្រុសទាំងប្រាំមួយរបស់គាត់នឹងក្លាយជាអភិបាលខេត្តភាគខាងត្បូង។
Jin Teng ឬ Akorn Teng កើតនៅឆ្នាំ ១៨៤២ ជាបុព្វបុរសនៃគ្រួសារសុផាន់ដូន។ នៅអាយុ១៨ឆ្នាំ គាត់បានមកដល់ទីក្រុងបាងកក ជាកន្លែងដែលគាត់ធ្វើការនៅក្នុងកន្លែងផលិតកប៉ាល់ និងជាចុងភៅ។ ក្រោយមកគាត់បានផ្តោតលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចី។ គាត់បានចាកចេញទៅឈៀងម៉ៃ ជាកន្លែងដែលគាត់បានរៀបការជាមួយនារីម្នាក់មកពី Tak ដែលមានទំនាក់ទំនងខ្លះជាមួយរាជវាំង។ គាត់បានក្លាយជាអ្នកប្រមូលពន្ធសម្រាប់អាជីវកម្មអាភៀន ឈើទា ពេស្យាចារ និងល្បែង ដែលជាប្រភពចំណូលសំខាន់របស់រដ្ឋនៅពេលនោះ។ នៅឆ្នាំ 1842 គាត់បានផ្លាស់ទៅទីក្រុងបាងកក ជាកន្លែងដែលគាត់បានគ្រប់គ្រងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវចំនួនប្រាំ រោងម៉ាស៊ីនអារឈើ កន្លែងផលិតកប៉ាល់ និងការិយាល័យពន្ធដារ។ កូនប្រុសរបស់គាត់បានចូលធនាគារ។
ប៉ុន្តែវាមិនមែនជានំ និងស៊ុតទាំងអស់ទេ៖ ក្នុងឆ្នាំ ១៩e សតវត្សន៍ មានការប្រយុទ្ធគ្នាជាច្រើនរវាងទាហានថៃ និងក្រុមធុរកិច្ចចិន ដែលបានអះអាងថាមានអ្នកស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដល់ទៅ 3.000 នាក់ ដូចជានៅរាជបូរីក្នុងឆ្នាំ 1848 និងកន្លែងផ្សេងទៀតនៅពេលក្រោយក្នុងឆ្នាំ 1878 ។ សង្គមសម្ងាត់របស់ចិនហៅថា អង្គ-យី (ហៅម្យ៉ាងទៀតថា ទ្រីដ ឬ ក្វាន់ស៊ី) ប្រឆាំង។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងសម្លាប់ខ្លះ។ វាក៏មានភាពតានតឹង និងអំពើហិង្សារវាងក្រុមជនជាតិចិនផ្សេងៗគ្នាផងដែរ៖ ពួកតេជោ ហាកា ហៃណាន និងហុកកៀន។ នេះបាននាំឱ្យមានច្បាប់សមាគមសម្ងាត់នៅឆ្នាំ 1897 ដែលហាមឃាត់សមាគមសម្ងាត់ទាំងនេះ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគេនឹងរក្សាឥទ្ធិពលខ្លះមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។
សង្កាត់ចិន
ការតស៊ូនិងការជិះជាន់ឆ្នាំ 1900 ដល់ឆ្នាំ 1950
ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយឆ្នាំ 1900 ដល់ឆ្នាំ 1950 ត្រូវបានកំណត់លក្ខណៈជាចម្បងដោយការតស៊ូដែលកំពុងលេចឡើងចំពោះឥទ្ធិពលរបស់ចិន រួមជាមួយនឹងកម្រិតទាបនៃសមាហរណកម្ម។
ព្រះបាទជូឡាឡុងកន (រាមាទី 1868 សោយរាជ្យ 1910-XNUMX) បានលុបចោលនូវភាពជាទាសករ និងប្រព័ន្ធ sakdina serf ជាបណ្តើរៗ ដូច្នេះហើយនៅចុងបញ្ចប់នៃរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ ជនជាតិថៃជាច្រើនត្រូវបានដោះលែងដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រជាជនចិនស្ទើរតែទាំងស្រុង។
ព្រះបាទវជិរវឌ្ឍ (រាមាទី ៦ សោយរាជ្យ ១៩១០-១៩២៦) ទ្រង់ជ្រាបអំពីរឿងនេះ។ មិនយូរប៉ុន្មានមុនពេលឡើងសោយរាជ្យ គាត់បានឃើញកូដកម្មរបស់កម្មករចិននៅទីក្រុងបាងកក ដែលស្ទើរតែធ្វើឱ្យទីក្រុងបាត់បង់ជីវិត ពិការពាណិជ្ជកម្ម និងរារាំងការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារ។
ព្រះចៅវជិរវឌ្ឍ ជាកូនកាត់ចិនខ្លួនឯង បានសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅរបស់លោក 'ជនជាតិជ្វីហ្វនៃបូព៌ា' ប្រហែលឆ្នាំ ១៩១៥ ដូចតទៅ៖
“ខ្ញុំដឹងថាមានមនុស្សជាច្រើនដែលស្វាគមន៍ជនអន្តោប្រវេសន៍ចិន ពីព្រោះពួកគេរួមចំណែកដល់កំណើនប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍន៍នៃភាពរុងរឿងរបស់ប្រទេសនេះ។ ប៉ុន្តែពួកគេហាក់ដូចជាភ្លេចផ្នែកម្ខាងទៀតនៃបញ្ហានេះ៖ ជនជាតិចិនមិនមែនជាអ្នកតាំងលំនៅអចិន្ត្រៃយ៍ទេ ហើយពួកគេរឹងរូសមិនព្រមសម្របខ្លួន និងនៅតែជាជនបរទេស។ អ្នកខ្លះចង់ ប៉ុន្តែអ្នកដឹកនាំសម្ងាត់របស់ពួកគេបញ្ឈប់ពួកគេ។ ពួកគេបង្កើតទ្រព្យសម្បត្តិ ប៉ុន្តែចិនទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនជាងថៃ អ្នកស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នទាំងនេះបង្ហូរធនធានរបស់ដីដូចជាបិសាចជញ្ជក់ឈាមជនរងគ្រោះអកុសលរបស់ពួកគេ»។
ជាងនេះទៅទៀត ការទម្លាក់អធិរាជចិន (១៩១១) និងស្នាដៃសាធារណៈរបស់ស៊ុន យ៉ាតសេន ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាគ្រោះថ្នាក់។ សៀវភៅរបស់គាត់ត្រូវបានហាមឃាត់។ ការចោទប្រកាន់ថាជនជាតិចិនមានទំនោរកុម្មុយនិស្តគឺជារឿងធម្មតា។ ទង់ជាតិចិន និងការលើកតម្កើង "មាតុភូមិ" របស់ចិនបានពង្រឹងជាតិនិយមថៃ។ កាសែតមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងមានឈ្មោះថា 'ថៃ ថា', 'ថៃពិត' ។
ព្រះចៅវជីរ៉ាវុធបានចាត់វិធានការផ្សេងៗដើម្បីទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលនិងការធ្វើសមាហរណកម្មរបស់ចិន។ ទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ និងផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកពីមុនមករវាងតុលាការ និងពាណិជ្ជករចិនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។ ជនជាតិចិនត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា "ជនបរទេស" អ្នករកប្រាក់ចំណេញ និងអាក្រក់ជាងនេះ។ លោកទាមទារឲ្យជនជាតិចិនទាំងអស់យកឈ្មោះថៃ (នាមត្រកូល)។ (នាមត្រកូលទាំងនេះនៅតែអាចត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាញឹកញាប់តាមប្រវែងរបស់វា ជាធម្មតាមានច្រើនជាង 4 ព្យាង្គ។) ពួកគេត្រូវតែចុះចូល និងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យដើរតួនាទីនយោបាយទេ។ ដំបូងឡើយ ពួកគេត្រូវបោះបង់អត្តសញ្ញាណជនជាតិចិន។ គោលនយោបាយនៃការបង្រួបបង្រួមដោយបង្ខំ ការគាបសង្កត់វប្បធម៌ និងការត្រួតត្រាសង្គមបានបន្តរហូតដល់ប្រហែលឆ្នាំ 1950 ។
ផងដែរ កូដកម្មដែលរៀបចំដោយសហជីពរបស់ចិន ដូចជានៅក្នុងឧស្សាហកម្មសំណប៉ាហាំង (1921), រថភ្លើង (1922), កម្មករចត (1925) និងនៅក្នុងរោងចក្រសម្លៀកបំពាក់ (1928) បណ្តាលឱ្យមានការវាយតម្លៃអវិជ្ជមាននៃ សហគមន៍ចិន។
នៅពេលនេះ ព្រះអង្គម្ចាស់ Chulachakrabongse បានមានបន្ទូលថា "វាគឺដោយសារតែវត្តមានរបស់ចិន ដែលយើងត្រូវការការការពារមិនត្រឹមតែប្រឆាំងនឹងគ្រោះថ្នាក់ពីបរទេសប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ប្រឆាំងនឹងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងផងដែរ"។
រដ្ឋាភិបាលថៃជាបន្តបន្ទាប់បានដាក់កម្រិតការអប់រំរបស់ជនជាតិចិន និងបានហាមប្រាមសារព័ត៌មានចិន។ សាលាភាសាចិនទាំងអស់មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតទៀតទេ ហើយមេរៀនជាភាសាចិនត្រូវបានកំណត់ត្រឹម 2 ម៉ោងក្នុងមួយសប្តាហ៍។
មូលដ្ឋានគ្រឹះ Thumkatunyoo ជាមួយនឹងផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវ ទីក្រុងបាងកក,
សមាហរណកម្ម
នេះបានកើតឡើងជាចម្បងពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ កត្តាសំខាន់មួយក្នុងរឿងនេះគឺលទ្ធភាពងាយស្រួលក្នុងការទទួលបានសញ្ជាតិថៃ។ យោងតាមច្បាប់ថៃរហូតដល់ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ XNUMX នរណាម្នាក់ដែលកើតនៅលើដីថៃអាចទទួលបានសញ្ជាតិថៃជាមួយនឹងការខិតខំប្រឹងប្រែងនិងប្រាក់មួយចំនួន។
ភាគច្រើនបានធ្វើដូច្នេះ ទោះបីជាមានការរអ៊ូរទាំចំពោះការិយាធិបតេយ្យថៃក៏ដោយ។ Botan ពិពណ៌នាអំពីការរួមបញ្ចូលបន្តិចម្តង ៗ នេះនៅក្នុងវិធីដ៏ល្អមួយនៅក្នុងសៀវភៅរបស់នាង 'Letters from Thailand' (1969) ។ តួអង្គសំខាន់នៅក្នុងសៀវភៅនោះ ជនអន្តោប្រវេសន៍ចិនជំនាន់ទី XNUMX មិនយល់ច្បាស់អំពីប្រជាជនថៃ និងទម្លាប់ និងទំនៀមទម្លាប់របស់ពួកគេ។ គាត់ឃើញថាពួកគេខ្ជិល និងខ្ជះខ្ជាយ ប៉ុន្តែមកដឹងគុណពួកគេនៅចុងបញ្ចប់នៃសៀវភៅ នៅពេលដែលគាត់បានជួបកូនប្រសាថៃដែលឧស្សាហ៍ព្យាយាម។ កូនៗរបស់គាត់ មានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង អាកប្បកិរិយាដូចជនជាតិថៃ តាមម៉ូដចុងក្រោយបង្អស់។
នៅឆ្នាំ 1950 ការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍បន្ថែមទៀតរបស់ប្រជាជនចិនត្រូវបានបញ្ឈប់ទាំងស្រុង។ វិធានការជាក់លាក់ប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅពេលនោះមិនទាន់មាននៅឡើយទេ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សំណល់នៃការប្រឆាំងចាស់ប្រឆាំងនឹងជនជាតិចិន ពេលខ្លះនៅតែអាចមើលឃើញ។ ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ XNUMX ក្នុងអំឡុងពេលនៃការតស៊ូប្រឆាំងនឹងកុម្មុយនិស្ត ផ្ទាំងរូបភាពបានបង្ហាញពីការគ្រប់គ្រងរបស់ចិន (កុម្មុយនិស្ត) លើកសិករក្រីក្រ និងទុរគត។
យើងអាចនិយាយបានដោយសុវត្ថិភាពថា សព្វថ្ងៃនេះ អតីតសហគមន៍ចិនបានរួមបញ្ចូលគ្នាស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅក្នុងបរិយាកាសរបស់ប្រទេសថៃ ហើយបានកាន់កាប់អត្តសញ្ញាណនោះស្ទើរតែទាំងស្រុង។
ហើយបន្ទាប់មកសំណួរ៖ តើវាឬក៏អរគុណចំពោះវិធានការប្រឆាំងចិនទាំងអស់ពីអតីតកាលដែលការរួមបញ្ចូលស្ទើរតែពេញលេញនៃប្រជាជនដែលមានដើមកំណើតចិនត្រូវបានសម្រេច? តាមពិត ជនជាតិចិន-ថៃ ដូចដែលគេនៅតែហៅជាញឹកញាប់ បានចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍ និងអាកប្បកិរិយា 'ថៃ' ច្រើនជាងជនជាតិថៃដើម។
ប្រភព:
- Pasuk Phongpaichit, Chris Baker, ប្រទេសថៃ, សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ, ឆ្នាំ ១៩៩៥
- ព័ត៌មានពីសារមន្ទីរការងារក្នុងទីក្រុងបាងកក ផ្តល់ដោយ Rob V.
- វិគីភីឌា ថៃ ចិន
- Botan, លិខិតពីប្រទេសថៃ, ឆ្នាំ 1969
- Jeffrey Sng, Pimpraphai Bisalputra, History of the Thai-Chinese, 2015
វីដេអូអំពីសហគមន៍ជនជាតិចិននៅក្នុងប្រទេសថៃ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការងាររបស់ពួកគេ។ រូបភាពស្អាតៗ តែអកុសលមានតែភាសាថៃប៉ុណ្ណោះ។
អ្វីដែលតែងតែធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលខ្ញុំស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រថៃគឺការបះបោរ កូដកម្ម ភាពចលាចល ការតស៊ូ ការប៉ះទង្គិច មតិ និងការពិភាក្សា នៅក្នុងសៀវភៅ កាសែត ខិត្តប័ណ្ណ និងនៅតាមដងផ្លូវ។ អំពីការងារ នយោបាយ និងបញ្ហាផ្លូវភេទ។ នេះកម្រត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រផ្លូវការ។ នៅទីនោះ រូបភាពនៃប្រជាជនដែលរួបរួមគ្នាក្រោមស្តេចបិតាដែលប្រឈមមុខនឹងអនាគតដ៏រុងរឿងរួមគ្នាបានលេចឡើង។
ទីណាជាទីស្រឡាញ់
នោះមិនធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលទេ។ នោះប្រហែលជាដោយសារតែខ្ញុំ (ដូចលោក petervz បានសរសេរនាពេលថ្មីៗនេះ) គិតថាប្រទេសថៃនៅតែជាប្រទេសសក្តិភូមិ ហើយនៅតែមានផ្លូវវែងឆ្ងាយដើម្បីឆ្ពោះទៅរកទម្រង់ប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួន (ដែលខ្ញុំយល់ច្រើនជាងការបោះឆ្នោត)។ ហើយមិនច្រើនទេដោយសារតែជំហររបស់យោធា ប៉ុន្តែដោយសារតែឥរិយាបទនៃឥស្សរជនសង្គម យោធា វប្បធម៌ និងនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសនេះចំពោះបញ្ហាមួយចំនួនធំ។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោក វាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 70 ដ៏ច្របូកច្របល់ ខ្ញុំជាសមាជិកនៃចលនានិស្សិតឆ្វេងនិយម។ ហើយការតស៊ូសម្រាប់ការចូលរួមរបស់និស្សិតនៅកម្រិតសាកលវិទ្យាល័យក៏ត្រូវបានអមដោយការកាន់កាប់ ការប្រយុទ្ធ បាតុកម្ម និងការចាប់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសបារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងហូឡង់។ សូម្បីតែពេលនោះ អ្នកកាន់អំណាច (រួមទាំង PvdA) បានបដិសេធមិនស្តាប់ការទាមទាររបស់សិស្ស។
ទំព័រខ្មៅមិនដែលត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រទេ។ ប្រទេសថៃពិតជាមានពួកគេច្រើន។ ប៉ុន្តែក៏មាននៅក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រហូឡង់ គ្មានអ្វីត្រូវបានលើកឡើងអំពីកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់យើងក្នុងនាមជាពាណិជ្ជករទាសករ និងតួនាទីរបស់យើងក្នុងការតស៊ូទាមទារឯករាជ្យរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងទីតាំងរបស់អ្នកទោសសង្គ្រាមហូឡង់នៅក្នុងជំរុំជប៉ុននៅទីនោះ។
ខ្ញុំសុំទោស Chris ប៉ុន្តែតាំងពីពេលណា 'hullie/ យើងធ្វើវាដូចគ្នា!' អាគុយម៉ង់ត្រឹមត្រូវ?!
ហើយអ្វីដែលអ្នកសរសេរមិនត្រឹមត្រូវ ហូឡង់យកចិត្តទុកដាក់លើទំព័រខ្មៅ ដូច្នេះទាសភាព ឯករាជ្យភាពនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី (និង 'សកម្មភាពប៉ូលីស') ត្រូវបានពិភាក្សាយ៉ាងសាមញ្ញ។ បាទ ពិតណាស់ វាតែងតែមានការរិះគន់ថា វាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ អាចធ្វើបានកាន់តែច្រើន ជាមួយនឹងមុខវិជ្ជាដ៏ច្រើនបែបនេះ មនុស្សម្នាក់មិនអាចចូលទៅក្នុងអ្វីស៊ីជម្រៅបានទេ លើកលែងតែឆ្នាំប្រឡង ដែលមនុស្សម្នាក់អាចពង្រីកមុខវិជ្ជាពីរ។
https://www.nrc.nl/nieuws/2015/07/01/de-slavernij-in-nederlandse-schoolboeken-1513342-a977834
សៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ (រហូតដល់កម្រិតសិក្សា) មានពណ៌ធម្មតានៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ហើយសូម្បីតែរឿងដែលមនុស្សដឹងពិតជាមានភាពរសើប។ ជាឧទាហរណ៍ ខ្លឹមសារនៃ Siam Mapped (ទំហំរបស់សៀម/ថៃ) មិនត្រូវបានគេកោតសរសើរដោយមនុស្សគ្រប់គ្នាទេ ក្មេងៗរៀននៅសាលាអំពីចក្រភពដ៏ធំមួយដែលមានសាខានៅឆ្ងាយដល់ប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ភូមា និងម៉ាឡេស៊ី។ មិននិយាយថានរណាជានរណាហើយមិនត្រូវបានគេមើលឃើញថាជា ('ពិត') ថៃ (ខ្ញុំមានការគ្រោងទុកមួយដុំនៅលើនោះ) ។
វីដេអូដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ (មើល! ពិតជាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍!) មានចំណងជើងថា 'ដំណក់ញើសនៃថ្នាក់ធ្វើការ'។
វីដេអូនេះពិតជាមានតម្លៃក្នុងការមើល។ មិនជាក់លាក់អំពីជនជាតិចិនទេ ប៉ុន្តែជាការតស៊ូរបស់កម្មករ។
បាទ ប្រាកដណាស់ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹកចំណងជើងរង ទោះបីរៀងរាល់ ១០ វិនាទីម្តង ពាក្យ 'រេង ង៉ាន' (แรงงาน) អ៊ីចឹង វាច្បាស់ណាស់ថាវានិយាយអំពីកម្មករ។ ប៉ុន្តែវីដេអូនេះក៏មាននៅលើប៉ុស្តិ៍ពលករ និងនៅលើគេហទំព័រសារមន្ទីរការងារថៃដែរ។
ទីណា ជាទីគោរព
ប្រវត្តិសាស្ត្រថៃដ៏អស្ចារ្យ! ដែលខ្ញុំមិននឹកស្មានថា ជនជាតិថៃជាច្រើននាក់បានស្គាល់ពាក់កណ្តាល
សូម្បីតែខ្ញុំដឹងតែ 70% ប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ 1950 ហើយជានិស្សិតក្នុងឆ្នាំតែមួយជាមួយ ធារ៉ាយុទ្ធ ប៊ុនម៉ី និង ស៊ិចសាន វិស្ស័យគុល (ក្មេងប្រុសក្នុងវីដេអូ) ដែលត្រូវភៀសខ្លួនទៅប្រទេសហូឡង់ក្នុងឆ្នាំ 1978 ។ ខ្ញុំខ្លួនឯងបានចាកចេញទៅប្រទេសហូឡង់ក្នុងឆ្នាំ 1975 ។
វីដេអូនេះពិតជាល្អណាស់ ផ្តល់ព័ត៌មាន និងបង្កើតថ្មីៗនេះ (2559=2016)។ នៅថ្ងៃអនាគត សង្ឃឹមថានឹងមានការបកប្រែជាប្រយោជន៍ដល់ជនបរទេស។
អរគុណច្រើន និងសរសើរពីជនជាតិថៃ 75% (555)។
ចំរិត។
Hangdong Chiangmai
យល់ស្របនឹង Chamrat ។
សម្រាប់អ្នកដែលចង់ដឹងពីប្រវត្តិនៃប្រទេសថៃ សៀវភៅទាំងនេះត្រូវតែមាន៖
ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រទេសថៃ (បោះពុម្ពលើកទីបី)
ដោយ Chris Baker និង Pasuk Phongpaichit
នារី ប្រុស បាងកក ស្នេហា សិច និងវប្បធម៌ពេញនិយមនៅប្រទេសថៃ
Scott Barmé
Thailand Unhinged: The Death of Thai-Style Democracy (បោះពុម្ពលើកទី២)
Federico Ferrara
ការអភិវឌ្ឍន៍នយោបាយនៃប្រទេសថៃទំនើប
Federico Ferrara
The King Never Smiles (ហាមប្រាមក្នុងប្រទេសថៃ)
Paul M. Handley
ប្រទេសថៃ សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ
Pasuk Phongpaichit និង Chris Baker
ប្រទេសថៃមិនស្មើគ្នា ទិដ្ឋភាពនៃប្រាក់ចំណូល ទ្រព្យសម្បត្តិ និងអំណាច
Pasuk Phongpaichit និង Chris Baker
អំពើពុករលួយ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសថៃ
Pasuk Phongpaichit និង Sungsidh Piriyarangsan
ហើយបន្ទាប់មកមានសៀវភៅមួយចំនួនដែលមានតម្លៃបន្ទាប់ពីនោះ (Siam Mapped, Truth on Trial, Finding Their Voice: អ្នកភូមិភាគឦសាន និងរដ្ឋថៃ, សភាអ្នកក្រនៅប្រទេសថៃ, ពីការតស៊ូក្នុងស្រុក រហូតដល់ចលនាតវ៉ាជាតិ, ប្រទេសថៃ៖ នយោបាយ despotic paternalism និងដូច្នេះនៅលើ។
ជាសំណាងល្អ Tino បានសរសេរច្រើនផ្នែករួចហើយ ដូច្នេះអ្នកអានដែលមិនសូវអត់ធ្មត់ ឬអ្នកអានដែលមានថវិកាតិច មិនចាំបាច់ហ៊ានចូលទៅក្នុងសៀវភៅរាប់សិបក្បាលនោះទេ។
ហើយខណៈពេលដែលខ្ញុំនៅទីនេះ ហើយសារមន្ទីរការងារថៃបានធ្លាក់ចុះដោយឈ្មោះជាច្រើនដង សូមមើលផងដែរ៖
https://www.thailandblog.nl/achtergrond/het-thaise-arbeidsmuseum/
សូមអរគុណលោក (លោកជំទាវ?) Chamrat ។ មកឡើងប៊ិច យើងមិនសូវឮសំឡេងថៃខ្លួនឯងទេ។ ខ្ញុំកំពុងព្យាយាមធ្វើវា ប៉ុន្តែទស្សនៈរបស់អ្នកនឹងត្រូវបានគេកោតសរសើរជាខ្លាំង។
75% ថៃ? បន្ទាប់មកអ្នកជាជនជាតិថៃច្រើនជាងស្តេចថៃជាច្រើន។ ប៉ុន្តែអ្នកក៏ជាជនជាតិហូឡង់ដែរ ខ្ញុំបានអាននៅក្នុងឯកសាររបស់សភាតំណាងថ្ងៃទី ៣ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៤។ ភាសាដ៏ស្រស់ស្អាតដូចជាភាសារាជវង្សថៃ៖
ទៅសភាតំណាងនៃរដ្ឋទូទៅ
យើងផ្តល់ជូនអ្នកសម្រាប់ការពិចារណារបស់អ្នកនូវវិក័យប័ត្រសម្រាប់ការចូលសញ្ជាតិរបស់ Jozef Adamczyk និង 34 នាក់ផ្សេងទៀត (អ្នកក៏នៅទីនោះដែរ! Tino) ។ អនុស្សរណៈពន្យល់ (និងឧបសម្ព័ន្ធ) ដែលភ្ជាប់ជាមួយវិក័យប័ត្រ មានមូលដ្ឋានដែលវាផ្អែកលើ។ ហើយជាមួយនេះ យើងបានដាស់តឿនអ្នកនៅក្នុងការការពារដ៏បរិសុទ្ធរបស់ព្រះ។
ទីក្រុងឡាអេ ថ្ងៃទី 3 ខែតុលា ឆ្នាំ 1984 Beatrix
ទេ 2 សំណើច្បាប់
យើង Beatrix ដោយព្រះគុណរបស់ព្រះជាម្ចាស់ម្ចាស់ក្សត្រីនៃប្រទេសហូឡង់ព្រះនាង Orange-Nassau ។ល។
អស់អ្នកដែលបានឃើញឬឮទាំងនេះបានអាន, ជំរាបសួរ! ធ្វើវាឱ្យគេដឹង៖ ដូច្នេះ យើងបានពិចារណាថា មានហេតុផលសម្រាប់ការចូលសញ្ជាតិរបស់ Adamczyk, Jozef និង 34 នាក់ផ្សេងទៀត ដូចដែលសំណើរបស់យើងត្រូវបានធ្វើឡើង ជាមួយនឹងការផលិត តាមដែលចាំបាច់ នៃឯកសារគាំទ្រដែលបានយោងនៅក្នុងមាត្រា 3 នៃ ច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិហូឡង់ និងការស្នាក់នៅ (Stb. 1892,268); ដូច្នេះហើយបានជាយើងបានឮក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋហើយដោយមានការយល់ព្រមរួមពីរដ្ឋទូទៅបានអនុម័តនិងយល់ដូចដែលយើងអនុម័តនិងយល់ដូចនេះ៖
អត្ថបទ