Eagrán Béarla é Lao Folktales ina bhfuil tuairim is fiche scéal béaloidis ó Laos taifeadta ag mac léinn de chuid na Laoise. Tá a mbunús sna scéalta ón India: an Pañchatantra (ar a dtugtar freisin Pañcatantra) scéalta thart ar an ré, agus na scéalta Jataka faoi shaolta Búda san am a chuaigh thart nuair a bhí sé fós ina bodhisattva.
I measc rudaí eile, tagann tú trasna ar an bhfear óg Xieng Mieng áit a dtugtar an X mar an CH sa teanga sin. Is scoundrel, rascal, tease é an fear óg seo a imríonn cleasanna ar an rí. Déan comparáid idir é agus an carachtar Dik Trom leis an scríbhneoir Johan Kievit, le Tijl Uilenspiegel ón mbéaloideas Ollainnis-Gearmáinis, agus leis an rascal Téalainnis Sri Thanonchai.
Baineadh úsáid as na scéalta seo chun críocha bolscaireachta i streachailt na Patet Lao (1950-1975), an páirtí cumannach Laotian. Díreach le bheith ar an taobh sábháilte, deirim leis an léitheoir: ná bí ró-dáiríre….
Leanann Xieng Mieng na horduithe go docht!
I Laos, choganta daoine cnó betel. Fiú anois. Níl sé sin cosúil le guma; ní mór cnó betel a ullmhú le comhábhair agus uirlisí a choimeád i mbosca betel. Agus dá mba rí tú bhí bosca betel óir nó airgid daor agus d'iompair an chúirt é i gciseán betel.
Mar sin dúirt an rí le Xieng Mieng 'Inniu tá mé ag dul go dtí na rásaí capall; iompraíonn tú mo chiseán betel agus leanann tú mé.' "Cén chaoi a bhfuil muid ag dul ann?" D'iarr Xieng Mieng. "Tá mé ag marcaíocht ar mo chapall bán agus leanann tú ar scór." "Sea, leanann mé tú," a dúirt Xieng Mieng. 'Go beacht!' arsa an rí.
Chuaigh an rí ag marcaíocht ar a chapall agus lean Xieng Mieng é ar scór trí na páirceanna ríse. Marcaigh sé go tapaidh mar bhí capall láidir aige. Ar an láimh eile, shiúil Xieng Mieng go mall mar gur thaitin sé le boladh bláthanna agus shuigh sé sa scáth crann ar feadh tamaill. Thóg sé fiú nap…
Cá bhfuil tú?
Tháinig an rí ar na rásaí capall. Bhreathnaigh sé ar an gcéad rás. Agus d'fhéach sé ar an dara. Bhí ocras air le haghaidh cnó betel. Ansin, an tríú agus an ceathrú agus ... an deiridh agus gan ach ansin tháinig Xieng Mieng lena chiseán betel.
Xieng Mieng! Cá raibh tú? Táim ag fanacht le mo chiseán betel!' 'Tá brón orm, a Shoilse. Dúirt tú liom tú a leanúint agus rinne mé. Táimse anseo.' Chuimhnigh an rí air sin. “Tá sé sin ceart, Xieng Mieng. Dúirt mé lean. Tá mé ag dul go dtí na rásaí arís an tseachtain seo chugainn. Ansin iompraíonn tú mo chiseán betel agus lean mé chomh luath agus is féidir. Tuigeann tú?' “Sea,” a dúirt Xieng Mieng, “leanfaidh mé thú a luaithe is féidir.” 'Go beacht!' arsa an rí.
An tseachtain dár gcionn chuir an rí suas a chapall arís agus mharcaigh sé chuig na rásaí. Rith Xieng Mieng taobh thiar dó chomh tapa agus a d'fhéadfadh sé. Rith sé chomh tapa sin gur thit an ciseán anonn agus thit na cnónna betel amach. Xieng Mieng stop ar feadh nóiméad a phiocadh suas an cnónna, ach gáire agus rith i ndiaidh an rí arís.
Le linn an chéad rás, tháinig Xieng Mieng suas an staighre, panting. “An-mhaith, Xieng Mieng, feicim gur tháinig tú chomh luath agus is féidir. Anois tabhair dom an ciseán betel.' Shroich an rí isteach sa chiseán. “Níl aon cnónna betel. Cá bhfuil siad?' "Thit mé iad." 'Thit tú iad? Ach cén fáth nár phioc tú suas iad, a amadán?' 'Mar gheall ar, a Shoilse, bhí orm thú a leanúint chomh luath agus ab fhéidir. Dá mba rud é go mbailfinn na cnónna, bheinn ró-dhéanach anois.'
Chuimhnigh an rí ar a chuid focal. “Tá an ceart agat, a Xieng Mieng. Dúirt mé lean mé chomh luath agus is féidir. Tá mé ag dul go dtí na rásaí arís an tseachtain seo chugainn. Ansin iompraíonn tú mo chiseán betel agus lean mé chomh tapa agus is féidir ach caithfidh tú gach rud a thiteann a phiocadh suas. An dtuigeann tú?' "Tá," a dúirt Xieng Mieng. "Leanfaidh mé tú chomh tapa agus is féidir liom agus tóg rud ar bith a thiteann suas." 'Go beacht!' arsa an rí.
An tseachtain dár gcionn, thiomáin an rí chuig na rásaí arís agus lean Xieng Mieng chomh tapa agus a d'fhéadfadh sé. Agus sea, thit an ciseán arís agus bhí na cnónna betel ar an mbóthar. Phioc Xieng Mieng suas iad chomh tapa agus ab fhéidir agus rinne sé deifir chun teacht suas leis an rí. Ach thug sé faoi deara gur thit faecas gaile ó asal an chapaill agus é ag siúl. Xieng Mieng gáire. Phioc sé suas na bualtrach go léir agus chuir sa chiseán betel iad. Tháinig sé ar an rí ar dtús le linn an dara rás.
“Xieng Mieng, ní maith liom a bheith díomách. An bhfuil betel i mo chiseán?' "Go deimhin, a Shoilse." Shroich an rí a chuid betel sa chiseán ach mhothaigh sé mbualtrach te… 'Cad é sin? Seo cac!' 'Go beacht!' d'fhreagair Xieng Mieng. "Agus cén fáth go bhfuil poop i mo chiseán betel?" ‘Nach cuimhin leat do chuid focal, a Shoilse? Bhí orm tú a leanúint chomh tapa agus is féidir agus gach rud a thit a phiocadh suas. Thit an betel agus phioc mé suas é. Thit an mbualtrach agus phioc mé suas é. Rinne mé go díreach mar a dúirt tú. ”…
Foinse: Lao Folktales (1995). Aistriúchán agus eagarthóireacht Erik Kuijpers