Faoi alcól ar neamh agus jerk maol in ifreann (ó: Scéalta spreagthacha ó Thuaisceart na Téalainne; nr 7)
Fleascán cromáin thart ar 18 cc.
D’ól Daideo Kaew an lá ar fad. Ó éirí suas go dtí dul a chodladh. D’ól sé trí fhleascán cromáin de dheochanna in aghaidh an lae. Trí! Le chéile níos mó ná leath lítear. Agus níor chuaigh sé go dtí an teampall riamh. Déanta na fírinne, ní raibh a fhios aige fiú cá raibh an teampall! Bronntanais le haghaidh an teampall agus thamboen, níor chualathas trácht riamh air. Chómh luath agus d’eirigh sé ar maidin d’ól sé buidéal; ceann i ndiaidh am lóin agus ceann sa tráthnóna. Agus sin gach lá.
Rinne sé turas timpeall na foraoise uair amháin agus bhuail sé leis an manach uasal Phra Malai, a arhat (*). Ní hamháin nach ndeachaigh Kaew go dtí an teampall riamh, ní raibh a fhios aige freisin conas a urram a thabhairt don manach. Mar sin nuair a bhuail sé leis an manach sheas sé suas trí mhéar. Ansin ghlac an manach leis go raibh Kaew ag machnamh go diaga agus ag meas trí luach an Bhúdachais: Búda, a theagasc, agus a bheith ina mhanach.
An staighre chun na bhflaitheas
Chinn Phra Malai a chomhbhá domhain a thaispeáint do Kaew trí athbhreith a thabhairt dó ar neamh. Rug sé cos amháin air agus chrom sé isteach sa spéir é. Athghin Kaew ansin agus dúirt sé leis na déithe go raibh sé ag iarraidh a lá breithe a cheiliúradh. Le deoch! Ní raibh, ní raibh dearmad déanta aige ar a dheoch fós….
thionóil sé na déithe go léir. Ansin labhair sé leo. 'Créatúir neamhaí! Níl mo bhreithlá á cheiliúradh agam uair amháin ó rugadh mé arís sa spéir seo. Ní mór dúinn i ndáiríre lá a shocrú chun mo bhreithlá a cheiliúradh in atmaisféar taitneamhach.'
"Ach conas a dhéanaimid é sin?" d'iarr na déithe. "Ní mór dúinn a dhéanamh meisciúla!" "Agus conas a dhéanaimid é sin?" “Tóg rís agus gal é. Cuir giosta leis agus corraigh. Cuir i mbairille é agus lig dó coipeadh ar feadh seacht lá,’ mar chomhairle Kaew. Agus aontaíodh é sin. Chuaigh na déithe go léir chun alcól a ghoid ina bpálás féin agus tar éis seacht lá bhailigh siad le breithlá Kaew a cheiliúradh.
Ag an gcóisir celestial seo, bhí gach duine ag ól agus ag spraoi go leor. Spreag an deoch sin go léir gur thosaigh siad ag canadh agus ag damhsa. Bhí neart spraoi ann! Ag ól go flúirseach, ag ól níos mó agus níos mó, agus ar deireadh quareled siad lena chéile agus fiú bhuail a chéile ar an ceann! Thosaigh na déithe ag meaitseáil soladach.
Thug an dia Indra sin faoi deara agus tháinig sé chun féachaint air. 'Cad é seo ar fad faoi? Go dtí seo bhí síocháin anseo ar neamh i gcónaí. Ní raibh fuath ag éinne eile anseo, Ach ó rugadh Daideo Kaew anseo mar dhia arís, tá torann ann!' Rinne Indra imscrúdú ar an ábhar agus bhí a fhios aige go luath. “Má ligim do Dhaideo Kaew fanacht anseo, beidh sé ina praiseach. Tá mé á chur ar ais go dtí an domhan as ar tháinig sé.'
Rug sé ar Kaew ar a chos agus ruaig sé anuas é ach le chomh láidir is gur theip air an Domhan agus thuirling sé in Ifreann. Agus sin an áit a bhfaigheann tú bruite, ceart? Ach fiú ann ní dhearna Kaew dearmad ar a dhroch-nósanna; ghlaoigh sé gach duine le chéile agus .. stair arís é féin. Thosaigh gach duine in ifreann ag ól meisciúla.
Yama, dia an bháis
Bhí daoine ag mothú tionchar na n-ólachán sin ar fad cheana féin agus ansin d'fhiafraigh Yama, dia an bháis, Kaew 'A chara Kaew, cad is maith a ithe leis an deoch?' Bhí a fhios sin ag Kaew. ‘Bhuel, tá píosa feola go deas. Muiceoil, steak, lacha, sicín; i ndáiríre téann aon chineál feola go maith le deochanna.' “Ach níl sé sin againn in ifreann. Níl againn ach anseo préacháin le gob iarainn' (**) ‘Fine! Beir leat é agus cócarálfaimid é!'
Thóg siad na préacháin, chócaráil siad iad agus d'ith siad le deochanna. D’ith siad agus d’ól siad agus d’éirigh sé ina aimsir shuarach in ifreann le canadh agus damhsa mar a dhéanann daoine ar meisce. Agus ansin thosaigh siad ag troid agus bhuail siad a chéile ar an ceann. Thóg siad maidí agus bhris siad potaí agus pannaí. Ifreann leagan ina fothracha!
Ar deireadh tháinig an arhats Phra Malai féach ar Ifreann; i lár na troda. ‘Stop! Stop!' roar sé. 'Tá tú ag briseadh potaí agus pannaí ifreann go léir. Cad é mar atáimid chun peacaigh nua a phionósú anois?' Agus stad siad. Ar an drochuair, ní raibh ach aon phanna beag amháin fágtha, díreach mór go leor chun ubh a fhiuchadh.
Mar sin inniu feiceann tú nach gcuireann peacaigh a théann go hifreann a gcorp ar fad san uisce te a thuilleadh. Tá an uileán ró-bheag. Mar sin, sea, faraor, ní thumann siad ach bod fear sa phanna sin. Mar sin tá siad go léir reborn le ceann maol!
Foinse:
Scéalta grinn ó Thuaisceart Téalainn. White Lotus Books, An Téalainn. Teideal Béarla ‘Ól tú féin chun na bhflaitheas’. Arna aistriú agus curtha in eagar ag Erik Kuijpers.
Is é an t-údar Viggo Brun (1943) a chónaigh lena theaghlach i réigiún Lamphun sna 1970í. Bhí sé ina ollamh comhlach le teanga Téalainnis in Ollscoil Chóbanhávan.
Tagann an scéal seo freisin ón traidisiún béil i dTuaisceart na Téalainne. Féach le haghaidh tuilleadh mínithe: https://www.thailandblog.nl/cultuur/twee-verliefde-schedels-uit-prikkelende-verhalen-uit-noord-thailand-nr-1/
(*) Nótaí ar arhat. Deir Vicipéid "duine a bhfuil an liberation a rugadh arís bainte amach aige." Deir an leabhar: arhat, Sanscrait: ‘one who is worthy’, Pali: arahant, sa Bhúdachas: duine foirfe, duine a bhfuil léargas faighte aige ar fhíornádúr an tsaoil agus a bhfuil nirvana (soilsiú spioradálta bainte amach aige). An t-Arhat, tar éis é féin a shaoradh ó naisc an mhian, ní dhéanfar é a athbhreith.
(**) Nótaí ar phréacháin iarainn-bheactha; féach Gagana ó bhéaloideas na Rúise: https://en.wikipedia.org/wiki/Gagana