Jezuitoj en Tajlando: 1687
Por mia disertacio, mi denove laboris en la universitata biblioteko de Amsterdamo, kiam miaj okuloj trafis tre interesan titolon de tre malnova libro por vizitantoj de Tajlando:
VOYAGE DE SIAM DES PERES JESUITES, Envoyés par le Roy […] kun astronomiaj observoj kaj fizikaj, geografiaj, hidrografaj kaj historiaj observoj. Amsterdamo, 1687.
Kompreneble mi devis scii mian propran pri tio kaj mi havis la libron elfosita el la specialaj kolektoj kaj disponigita por mia inspektado. Vi kompreneble ne rajtas kunporti tiel malnovan libron hejmen, se nur por eviti esti tentata eltranĉi la gravuraĵojn el la libro, enkadrigi ilin kaj vendi ilin individue en la Oudemanhuispoort!
La libro estis verkita fare de unu el la vagvolapatroj, Guy Tachart, kaj priskribas la vojaĝon kiun la firmao faras nome de la Sun King de Brest tra la Bonespera Kabo kaj Bantam (Javo) ĝis la tiama ĉefurbo de Tajlando, kiu laŭ al li portas la nomon de Cung Si Aya Tha Ya. Ĉi tio revenas nin al konata teritorio. En ĉi tiu ĉefurbo ili devas trakti la portugalan Constantin Phaulkon ĉe la siama kortego, kiu laboris por la tiama reĝo kaj havis pli-malpli la postenon de ĉefministro, do tre potenca homo. La patroj baldaŭ konsciis, ke ili ne povos multon atingi kaj kontentiĝis per okupado de la okuloj kaj oreloj kaj kiel eble plej multe lerni pri la moroj, kutimoj kaj religiaj opinioj de la siamanoj. Ulo raportas pri tio detale kaj estas amuze legi kiajn observojn ili faris, precipe en la kampo de religio. Jen kelkaj rimarkindaj anoncoj pri tio.
Laŭ Guy, ilia religio montras tiom da similecoj kun la katolika kredo (kompreneble la nura vera kredo por li kaj liaj kunpatroj), ke estas preskaŭ neeviteble ke la evangelio ankaŭ estis malkaŝita al la siamano antaŭ longa tempo, sed ke ĝi estis estis ŝanĝita kaj koruptita dum tempo per nescio kaj de iliaj pastroj. Bela ekzemplo de antikva jezuita konvertiĝo kaj aliĝo-veturado!
La siamanoj kredas je Dio, kiu estas perfekta estaĵo, kunmetita de korpo kaj menso, kiu helpas homojn donante al ili leĝon, montrante al ili kiel vivi juste, instruante al ili la veran religion kaj instruante al ili la necesan sciencon. Guy ankaŭ rimarkas, ke la siamanoj fakte ne interesiĝas pri iu ajn scienco kaj ke ili nur scivolas pri tio, kion la estonteco alportos al ili: tiucele ili konsultas astrologojn kaj praktikas ĉiajn aliajn formojn de superstiĉo.
Holy Rosary Church sur la bordo de la Chao Phraya Rivero en Bangkok (1887) - (Wild Alaska Ken / Shutterstock.com)
La feliĉo de ilia Dio estas perfekta nur kiam li mortas sen renaskiĝi, ĉar tiam li ne plu estas objekto de malfeliĉo kaj mizero. Homoj ankaŭ povas fariĝi Dio, sed nur post konsiderinda tempo, ĉar ili unue devis atingi perfektan virton. Nun estas klare, ke Ulo parolas pri Budho, sed la stranga afero estas, ke ĉi tiu nomo ne aperas en la tuta libro! Mirinda preterlaso, aŭ ĉu estas jezuita ruzo malantaŭ ĝi?
Laŭ Ulo, ili nomas sian dion Sommonokhodom, kaj li rakontas kelkajn interesajn aferojn pri ĉi tiu karaktero, sed tio irus tro malproksimen ĉi tie. Li klarigas kial kristanismo plej verŝajne ne povos akiri piedtenejon en tiu lando: la siamanoj abomenas la krucon de Kristo ĉar se Kristo estus justa, lia justeco kaj boneco protektintus lin kontraŭ ĉi tiu terura puno, kiun li suferis. kaj kontraŭ la kolerego de siaj malamikoj.
La siamanoj kredas ke ĉielo kaj tero ne estis kreitaj sed ekzistis eterne kaj ne havos finon. La tero estas plata kaj kvadrata, flosas sur la oceano kaj estas ĉirkaŭita de ekstreme forta kaj mirinde alta muro. Estas ĉielo kaj infero por servi kiel provizora rekompenco aŭ puno por estaĵoj kiuj gajnis ĝin ĝis ili reenkarniĝos. Iliaj pastroj estas rigardataj kiel veraj imitantoj de Dio, kiuj malmulte rilatas al la mondo. Ili neniam salutas laikon, eĉ ne la reĝon mem. La primaraj ordonoj por laikoj estas:
- adorante Dion kaj lian Vorton, same kiel liajn pastrojn kaj monaĥojn;
- ne ŝtelu;
- ne mensogi kaj trompi;
- ne trinkante alkoholon;
- ne mortigi vivulojn (homojn kaj bestojn);
- ne adulti;
- fastado dum ferioj;
- ne laborante en tiuj tagoj.
Se vi komparas ĉi tiun liston kun la Dek Ordonoj, vi surprize maltrafas la ordonon honori viajn patron kaj patrinon, kio estas solida principo en tajlanda kulturo. Krom tio ĝi estas sufiĉe simila, krom la alkoholo kompreneble. Tio ankaŭ estas evidenta, ĉar la granda plimulto de tiuj ordonoj ekestiĝas de tio, ke la homo estas socia estaĵo, gregbesto kun la rilata moralo. Vi ne bezonas dion por elpensi kaj preskribi tion.
Eĉ pli amuza ol nur rigardi alian kulturon per viaj propraj okulvitroj estas rigardi alian kulturon per la okuloj de iu el alia kulturo kaj/aŭ tute malsama tempo (kio estas preskaŭ la sama afero)!
– Reafiŝita afiŝot -
Dankon pro dividado de via trovo, Piet. Tre interesa! Ĉu la teksto de tia libro ne estis ciferecigita de la biblioteko por ĝin pli vaste havebla?
La libro ja estas ciferecigita kaj disponeblas senpage ĉe https://books.google.be/books?id=vZMOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
Nederlanda traduko de la libro troveblas ĉe: https://goo.gl/3X7CYJ
Interesa artikolo! Kelkaj aldonoj.
Constantin Phaulkon estis greko kaj ne portugalo. Li estis ekzekutita kune kun liaj anoj kaj la siama kronprinco en junio 1688 kiam lia patrono King Narai mortis. Sukcedoj al la trono en Tajlando ofte estis sangaj aferoj.
Tion diris Abbé de Choisy, kiu estis parto de diplomatia vizito en Tajlando en 1685, pri Phaulkon (el: Mémoires pour servir à l'histoire de Louis XIV, 1983:150)[
“Li estis unu el tiuj en la mondo, kiuj havas la plej grandan spriton, liberalecon, grandiozecon, sentimecon, kaj estis plena de grandaj projektoj, sed eble li nur volis havi francajn trupojn por klopodi fari sin reĝo post la morto de sia. majstro, kiun li vidis baldaŭa. Li estis fiera, kruela, senkompata kaj kun neordinara ambicio. Li subtenis la kristanan religion ĉar ĝi povis subteni lin; sed mi neniam fidintus lin en aferoj, en kiuj lia propra progreso ne estis implikita"
Sommonokhodom estas plej verŝajne la korupto de Sramanan Gautama ("la Asketa Gautama"). La Budho havas multajn nomojn. En la deksepa jarcento, la vorto "budhismo" ankoraŭ ne atingis Eŭropon. En la taja, la Budho estas kompreneble nomata phráphoéttáchâo.
Eŭropaj vojaĝantoj de la tempo preskaŭ ĉiuj opiniis, ke Budho estas dio. Kvankam vi povas imagi ion pri tio sur supraĵa ekzameno, ĝi ne argumentas por la komprenoj, ĝisfundeco kaj intelektaj kapabloj de ĉi tiuj jezuitoj. Sendube la siamanoj trovis la kristanan kredon same superstiĉa, en kiu ili pravis.
"Jezuita ruzo" estas pejorativa termino uzata de iliaj kontraŭuloj por la lerteco kiun la ordo, falinta el graco, devis pruvi por proklami tion, kion ili vidis kiel sincera vero, kiu ne kongruis kun la (tiam) Roman ortodoksa tiraneco, simple por eviti pezan cenzuron kaj subpremon. Ĉi tiu termino ankaŭ estis uzata en la blogartikolo por nepravigebla suspekto ĉar, kiel Tino Kuis jam indikis:
En "Budhismo kaj Scienco: Gvidilo por la Perplexed", Universitato de Ĉikaga Gazetaro, 2009, verkinto Donald S. Lopez Jr. estas jene: "Patro Tachard havas ĉi tion diri pri la Budho, kiun li nomas Sommonokhodom, lia interpreto de la tajlanda elparolo de la epiteto de la Budho, Śramaņa Gautama, la asketo Gautama:" (La sekva angla citaĵo proksimume korespondas kun la franclingva reta versio de la diskutita jezuita raporto ligita de 'Marc'.)
La transliterumo 'Gautama' (plena sanskrite: Siddhārtha Gautama, aŭ la palia: Siddhattha Gotama) estas pli moderna ol 'khodom', sed certe por neanglalingvanoj ĝi kondukas al prononco de tiu persona nomo kiu estas malpli simila al la taja. Ĉar ekzistas pluraj budhoj en budhisma instruo, estis nature por la jezuito mencii la plej faman, gloratan kiel kvazaŭ-diaĵon, per sia persona nomo kaj (kiel ĝentileco aŭ por distingi lin de eblaj samnomuloj) unu el liaj titoloj. . Kvankam la Nova Testamento havas nur 1 Savanton, objektiva kaj konscienca Marsano kiu neniam aŭdis la terminon "Kristanismo" ne priskribus ĝin kiel "Kristo" sed simple kiel "Sinjoro Jesuo".
Dankon pro la aldono Tino. Constantine Phaulkon ja estis greko. Lia nomo en la greka estas Κωσταντής Γεράκης aŭ Konstantinos Gerakis. Gerakis signifas falko en la angla kaj tial falko en la nederlanda. Mi neniam komprenis kial lia greka nomo estis tradukita en la anglan en Tajlando.
Pardonu pro la malĝusta traduko de la greka nomo de Constantine Phaulkon, ĝi devus esti Κωνσταντῖνος Γεράκης. Cetere, reĝo Narai donis al Constantine Phaulkon la titolon de Chao Phraya Wichayen (เจ้าพระยาวิชาเยนทร์).
ĉi tiu artikolo falis el la ĉielo, por resti en stilo. Mi okupiĝas pri kolektado de materialoj pri la loko de kristanismo en Nepalo. Mi scias, ke la jezuitoj faris multon ĉirkaŭ la tertremo de 2015, sed ke iuj protestantaj movadoj tre insistas proklamante sian vizion.Spertu ĝin mem. Ĉiuj informoj bonvenaj.
Dankon pro dividado, ĉiam plaĉas vidi malsaman vidon de lando. Ankaŭ dankon al Tino pro pliaj komentoj.
Nun kiam Phaulkon, havis edzinon kun miksita portugala sango Maria Guyomar de Pinha, post la morto de ŝia edzo ŝi iĝis sklavo en la Reĝa kuirejo. Ŝia influo sur tajlanda kuirarto estas grandega, ĉar preskaŭ ĉiuj tajlandaj tradiciaj desertoj estas de portugala origino kaj enkondukitaj de ŝi.
Ĉu ankaŭ ĉi tiuj misiistoj ne trovis la KRK en Ayutthaya? Sankta Jozefo?
Por homoj, kiuj interesiĝas pri la historio de Tajlando, multaj represaĵoj de interesaj libroj pri Tajlando estis publikigitaj de White Lotus, kiu situas en Hua Yai, ofte ankaŭ tradukitaj en la anglan.
La tradukaj libroj, kiujn Blanka Lotuso publikigis, estas interalie mia verko.
Por resti en la humoro, alia kurioza kristana vidpunkto pri la lando troviĝas en unu el tiuj anglaj tradukoj: Description of the Thai Kingdom or Siam. Tajlando sub King Mongkut, de monsinjoro Jean-Baptiste Pallegoix, publikigita en 1854. Ĝi estas la plej bona priskribo de moroj kaj kutimoj en Tajlando antaŭ la apero de la granda modernigo sub HM King Chulalongkorn.
F. H. Turpin, Historio de la Regno de Tajlando ĝis 1770, publikigita en 1771, estas alia grava raporto pri frua historio - en nia okcidenta percepto, kompreneble.
G. F. de Marini kaj lia A New and Interesting Description of the Lao Kingdom, alia misiisto, estis publikigita en 1663. Temas ankaŭ pri la talapoi aŭ monaĥoj kaj la lingvo.
Ĝisfunda priskribo de la Isan estas de Etienne Aymonier, Isan Travels. La Ekonomio de Nordorienta Tajlando en 1883-1884, unue publikigita en 1895 kaj 1872 kun dekduoj da tre detalaj mapoj kaj loknomoj.
Fascina kaj speciala. Kristanismo kaj budhismo havas multajn similecojn. Mi vizitas Tajlandon ĉiujare ekde 2003, la unuajn dek jarojn nome de fondaĵo. Mi plejparte restis en vilaĝoj en distrikto Pai. Mi renkontis multajn anglalingvajn monaĥojn kaj tial povis rigardi malantaŭ la kulisojn de tajlanda budhismo. La jezuitoj certe tiam vidus, ke budhanoj ne alprenos alian kredon. Ĉi tio estas malsama inter la triboj en la nordo de Tajlando. La tieaj homoj estas animistoj kaj tie precipe aktivas la protestanta eklezio. Mi volis, ke ĉi tiuj preĝejoj kaj iliaj predikistoj restu hejme. La jezuitoj komprenis ĝin, sed la hodiaŭaj kristanoj ne. Sed ĝi restas bela kontribuo, danke al Piet.
La lastajn fojojn mi trapasis Pai (provinco Ĉiang Mai), mi vidis islamanojn nigre vestitajn sur mopedo; ŝajnas esti bela komunumo ĝuste okcidente. Ĉe Chai Prakan estas iom ĉina Ŝintoisma templo. Mi plurfoje vizitis ĉinan templon en la provinco Chiang Rai kaj ankaŭ estas katolikaj kristanaj preĝejoj en la Nordo.
Animismo estas profunde karakteriza por la tuta Tajlando (krom verŝajne la provincoj limantaj Malajzion kun ĉefe islamanoj): Por multaj tajlandanoj, Theravada Budhismo estas status-riĉa saŭco kiu apenaŭ estas praktikita ekster la wat kaj traktado de monaĥoj. Ankaŭ, ekzemple, la skuado de bastonoj antaŭdirante la estontecon en la ŭat, la dombenoj de la monaĥoj, la spiritdomo kaj la "lak muang" (urba penisstango) estas animismaj. Same kiel kristanoj reprenis kristnaskajn arbojn, budhanoj enkorpigis animismon, sed kutime sen provi integrigi ĝin en budhanaj instruoj aŭ malfortigi ĝin.
La lastajn fojojn mi trapasis Pai (provinco Ĉiang Mai), mi vidis tute nigre vestitajn, vualitajn islamanojn sur mopedo; ŝajnas esti bela komunumo ĝuste okcidente. Ĉe Chai Prakan estas ĉina Ŝintoisma templo. En la provinco Chiang Rai, mi vizitis templon post jaroj da intervaloj, kie mi ne povas decidi ĉu la monaĥa trejnado de malriĉaj knaboj de ĉina deveno estas ĉefe socia laboro aŭ kaŝvestita seminario. Longe antaŭ ol grandega Budho estis starigita sur la templogrundo, mi rimarkis la okulfrapajn svastikojn (rondiantajn radojn kiuj simbolas eternan ŝanĝon kaj ripeton) super enirejoj kaj sur tegmentoj. Ekzistas ankaŭ katolikaj kristanaj preĝejoj en la Nordo. La multnombraj animismaj "montetaj triboj" apenaŭ estis alportitaj de la ĉefaj religioj.
Animismo estas profunde karakteriza por la tuta Tajlando (krom verŝajne la provincoj limantaj Malajzion kun ĉefe islamanoj): Por multaj tajanoj, Theravada Budhismo estas status-riĉa saŭco, kiu apenaŭ estas praktikita krom subteno por la "kio" kaj traktado de monaĥoj.. Ankaŭ, ekzemple, la skuado de bastonoj antaŭdirante la estontecon en la ŭat, la dombenoj de la monaĥoj, la spiritdomo kaj la "lak muang" (urba penisstango) estas animismaj. Same kiel kristanoj reprenis kristnaskajn arbojn, budhanoj enkorpigis animismon, sed kutime sen provi integrigi ĝin en budhanaj instruoj aŭ malfortigi ĝin.
Bela trovaĵo ja kaj dankon pro kundivido de la enhavo. Dum mi serĉis alian libron mi ankaŭ trovis ĉi tiun:
http://www.dcothai.com/product_info.php?cPath=46&products_id=1152
Ĉu tio povus esti la traduko de la sama libro?
Saluton Wil
Bona rakonto, komplimentoj. Krome: la jezuita ordeno certe ne estis malriĉa, kiel pruvas la priskribita vojaĝo al Siam. En la Mezepoko, la Katolika Eklezio kaj precipe la Jezuitoj uzis la Literojn IHS kiel sian monogramon kaj vi ankoraŭ povas trovi ĝin sur la fasadoj de preĝejoj, preĝkartoj kaj altaroj. La fondinto de la jezuitordeno, Ignaco de Loyola, elektis la literojn IHS kiel sian sigelmarkon. La nun uzataj klarigoj por tiuj ĉi leteroj estas Isem Habemus Socium (Ni havas Jesuon kiel kunulon).Ĝi estis riĉa, se ne tre riĉa, ordo kaj tial la literoj IHS ankaŭ estis tradukitaj kiel Iesuitae Habent Satis (la jezuitoj havas sufiĉe) aŭ kiel Iesuitae Hominum Seductorres (la jezuitoj estas la delogantoj de viroj)
IHS estas mallongigita latina traduko de la greka literumo por Jesuo, nur tiu nomo sen plia difino. Pro deklinacio ankaŭ IHM (akuzativo) kaj IHV (genitivo, dativo) okazas en tekstoj. La greka-latina transliterumo estas sufiĉe kompleksa ĉar pro nur parte 'modernigita' transliterumo en la paso de la Mezepoko, la origino de IHS ne plu estis klare rekonebla, tiel ke ĉiaspecaj sensencaj "klarigadoj" estiĝis inter la duon-epoko. informita kaj senscia, ekzemple 'Iesus Hominum Salvator' (Jesuo Liberiganto de Homo).
La franciskano Bernardinus de Sieno (1380-1444) jam vaste disvastigis la literumon "IHS". La jezuita ordeno, kiu estis fondita nur en 1534, estis ĉefe inspirita de la modelo Jesuo, tial ilia nomo. Ilia kunfondinto Ignaco de Loyola (1491-1556) sendube konis la verajn originojn de IHS. Do tiu simboleco estis evidenta por li kaj liaj sekvantoj. Kiel rezulto, IHS iĝis karakteriza por la jezuitoj.
La jezuita ordeno skribis "malriĉecon" en sia regulo (la listo de devoj) kaj tial estas tielnomita "malriĉeco". Ne la membroj, sed la ordo povus havi posedaĵon. Ekzistis multaj tielnomitaj "riĉaj ordoj" kies membroj povis havi personajn posedaĵojn. Tamen, ĉiuj jezuitoj estis plenrajtaj pastroj, kiuj tial studis multe pli alte ol la monaĥoj de la plej multaj aliaj ordoj. Tio en si mem signifas pli intensajn kontaktojn en la superaj klasoj. Ĉar la jezuitoj ankaŭ disponigis ĝisfundan edukon en sia propra regiono, sian plej gravan agadon krom misia laboro (kaj en la plej fruaj tagoj prizorgado de malsanuloj), multaj riĉaj homoj ankaŭ studis en jezuitkolegio. Tiuj "pli bonaj rondoj" regule provizis la ordon per konsiderinda subteno, do ne estas surprize ke ĝi iĝis pli riĉa ol la aliaj malriĉaj ordoj. Sed prospero rilate al la nombro de membroj ofte estis multe pli alta en la riĉaj ordoj.
Ĝi iĝis tre kontestata ordo ĉar longperspektiva potencbatalo estis batalita ĉirkaŭ la Romkatolika Eklezio: La okcidentaj eŭropaj katolikaj laikaj regantoj kontraŭ la Papo, kiu povis kalkuli je la jezuitoj. Malbonaj aktoroj tiam intence misuzis la menciitajn nerekoneblajn originojn de IHS por misfamigi kaj moki la ordon, kiel Joseph Jongen supre. En 1773 la Papo estis devigita retiri sian ĉefan subtenon, sed ekster Okcidenta Eŭropo tiu papa ordo estis ignorita kaj la ordeno daŭre ekzistis; Post la Franca Revolucio ĝi estis oficiale refondita de la Papo (1814).
Pro la jezuito/IHS-asocio, IHS apenaŭ estis uzata ekster ilia kontrolo, sed la nuna Papo, Francisko, ja havas IHS en sia blazono. Mi suspektas, ke li rememoras Bernardinus el Sieno.
Korekto: Mia lasta frazo baziĝis sur lia elektita paponomo, kiun oni atendus de franciskano. Tamen, li aliĝis al la jezuitordeno en 1958, igante lin la plej unua jezuito iĝanta papo.
Kara Jef, "Malicaj parolantoj intence misuzis la antaŭe nerekoneblajn originojn de IHS por misfamigi kaj moki la ordon kiel Joseph Jongen supre" vi laŭvorte skribas tion. Eĉ ateisto ne mokas aŭ deziras ofendi iun ajn, kion mi suspektas, ke vi faras.
La nuna Papo estas jezuito
Mi ne scias pli bone ol ke IHS estas mallongigo de In Hoc Signo (en ĉi tiu signo).
Mi iam lernis en la lernejo, ke IHS ja signifas IeHSus, sed ankaŭ ichthus, fiŝo en la antikva greka kaj la simbolo de Kristo en la unuaj jarcentoj.
Por tiuj, kiuj interesiĝas, vi legu tion, kio estas skribita en la ĵuro, kiun jezuitoj faras antaŭ ol ili povas iĝi membroj kaj aliĝi.
La jezuita ĵuro estas en la interreto. Ĝuu legadon.