Seagipsys στην Ταϊλάνδη

mariakraynova / Shutterstock.com

Thailand έχει μια σειρά από εθνοτικές μειονότητες, από τις οποίες οι φυλές των λόφων στο Βορρά είναι αρκετά γνωστές. Στο νότο, οι seagipsy είναι μια κάπως παραμελημένη μειονότητα.

Λέω «seagipsy's» επίτηδες, γιατί μου ακούγεται πιο ευγενικό από τους μεταφραστικούς τσιγγάνους της θάλασσας. Thailand έχει τρεις κύριες ομάδες seagipsy's: το Moken, το Urak Lawai και το Mokler. Στους Ταϊλανδούς, αυτοί οι άνθρωποι είναι γνωστοί ως "Chao Lay" (θαλάσσιοι άνθρωποι), ένας όρος ομπρέλα για τις φυλές που ζουν έξω από τη θάλασσα και των οποίων η γενεαλογία συνδέεται στενά με τη θάλασσα.

Moken

Υπάρχει μια ομάδα περίπου 2.000 έως 3.000 ανθρώπων που ζουν στα ανοικτά των ακτών της Ταϊλάνδης, της Μιανμάρ και της Μαλαισίας γύρω από τα νησιά Σουρίν (ένα εθνικό πάρκο). Είναι γνωστοί ως Moken, μιλούν μια δική τους γλώσσα, από την οποία οι ειδικοί δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν από πού προέρχονται αρχικά τα Moken. Πιστεύεται ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών στη Θάλασσα Ανταμάν. Η νομαδική θαλάσσια κουλτούρα τους πιθανότατα τους έφερε από τη νότια Κίνα στη Μαλαισία πριν από περισσότερα από 4.000 χρόνια, όπου οι ομάδες τελικά χωρίστηκαν στα τέλη του 17ου αιώνα, αλλά η ακριβής ιστορία της ύπαρξής τους δεν είναι γνωστή.

Οι Moken ζουν γύρω και στη θάλασσα και φυσικά είναι εξαιρετικοί ψαράδες. ξέρουν τη θάλασσα γύρω τους όσο κανένας άλλος. Αν κάποιος θέλει ψάρι για πρωινό, μπαίνει στη θάλασσα με το δόρυ και σε χρόνο μηδέν έχει πιάσει ένα γεύμα ψάρι. Η έρευνα δείχνει ότι το Moken μπορεί να δει δύο φορές καλύτερα κάτω από το νερό σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τους Ευρωπαίους. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι μπορούν να βουτήξουν σε βάθος έως και 25 μέτρα χωρίς καταδυτικό εξοπλισμό.

Η μεγαλύτερη απειλή για την κουλτούρα τους είναι ότι οι ιδιώτες επενδυτές και οι κερδοσκόποι γης θέλουν να αναπτύξουν περαιτέρω τις περιοχές όπου ζουν οι Μόκεν. Για την ώρα εκείνη η «επίθεση» έχει αποφευχθεί και μπορούν να συνεχίσουν αμέριμνοι τη ζωή τους. Η ανησυχία δεν είναι χαρακτηριστικό των Moken ούτως ή άλλως, δεν είναι στο λεξιλόγιό τους.

Το πόσο καλά οι Μόκεν γνωρίζουν τις ιδιοτροπίες και τις ιδιοτροπίες της θάλασσας αντικατοπτρίζεται στις 26 Δεκεμβρίου 2004. Ένας αριθμός ηλικιωμένων από τη φυλή Μόκεν σε ένα νησί στο Θαλάσσιο Εθνικό Πάρκο των Νήσων Σουρίν, στα ανοικτά των ακτών της επαρχίας Phang-Nga, παρατηρεί ότι Τα κύματα στη θάλασσα είναι μη φυσιολογικά και ότι οι κινήσεις συμβαίνουν με ασυνήθιστο τρόπο. Κουνούν τον κώδωνα του κινδύνου και οι κάτοικοι καταφεύγουν στο υψηλότερο εσωτερικό. Όταν επιστρέφουν, το χωριό έχει αφανιστεί εντελώς από το La Boon - όπως αποκαλούν οι Moken το τσουνάμι - που έχει καταστρέψει την περιοχή.

Οι βάρκες και τα σπίτια τους σε ξυλοπόδαρα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σωρό ξύλα και μπάζα. Όμως, ενώ η Ταϊλάνδη θρηνεί περισσότερα από 5.000 θύματα, η κοινότητα των Μόκεν έχει γλιτώσει, χάρη στη γνώση της θάλασσας των μεγαλύτερων φυλών.

Οι Μόκεν έχουν ξαναχτίσει το χωριό τους, χρησιμοποιώντας το μπαμπού και τα φύλλα ως κύριο «δομικό στοιχείο». Όχι στο ίδιο μέρος, αλλά περισσότερο στην ενδοχώρα όπου είναι πιο ασφαλές. Αν οι Moken έχουν μια ανησυχία, είναι ότι τους λείπει το παραδοσιακό περιβάλλον γύρω από τη θάλασσα από το νέο τους χωριό. Η επιρροή του έξω κόσμου αυξάνεται. Οι αρχές της Ταϊλάνδης απαγόρευσαν την αλιεία ορισμένων ειδών ψαριών, όπως το αγγούρι της θάλασσας και ορισμένα οστρακοειδή, στερώντας από το Moken μια σημαντική πηγή εισοδήματος. Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη εγκαταλείψει το ψαροχώρι για να δουλέψουν ως οδηγοί καταδύσεων για τουρίστες ή για να γίνουν σκουπιδιάρης.

Οι Moken έχουν μια πολύ κοινωνική ζωή. Υπάρχουν διαφορετικές φυλές, αλλά όλοι είναι ίσοι. Ένα μέλος της φυλής μπορεί έτσι να μετακινηθεί από τη μια φυλή στην άλλη χωρίς να γίνει η ζωή του μίζερη. Επομένως, δεν αποχαιρετούν, γιατί λέξεις όπως «γεια» και «αντίο» δεν υπάρχουν στη γλώσσα τους. Η λέξη «πότε» είναι επίσης άγνωστη, επειδή οι Μόκεν δεν έχουν άλλη έννοια του χρόνου εκτός από τη μέρα και τη νύχτα – έτσι δεν ξέρουν πώς να βιαστούν.

Ένα ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι το καμάκι μιας χελώνας είναι κοντά στο να πάρεις γυναίκα. Η θαλάσσια χελώνα θεωρείται ιερή από τους Μόκεν και οι Μόκεν πιθανότατα βλέπουν μια γυναίκα ως αγία επίσης.

Όσον αφορά τη θρησκεία, οι Μόκεν πιστεύουν στον ανιμισμό - το δόγμα των πνευματικών όντων. Σε κοινωνίες που ζουν από τη φύση και το κυνήγι, ο άνθρωπος συχνά ταυτίζεται με τη φύση και επομένως δεν βρίσκεται πάνω από αυτήν. Ο σεβασμός για τη φύση και τα πάντα γύρω της είναι απαραίτητος, οι τελετουργίες είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση. Με αυτό κερδίζουν την εύνοια των πνευμάτων, που παρέχουν τροφή, στέγη και γονιμότητα και ταυτόχρονα απωθούν τα κακά πνεύματα.

Mokler

Οι Mokler είναι μια ομάδα seagipsy ή "Chao Lay" που τυγχάνει της λιγότερης προσοχής από τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό. Κι αυτό γιατί τα χωριά τους βρίσκονται σε περιοχές όπου έρχονται λίγοι ή καθόλου τουρίστες. Το Urak Lawoi και το Moken αναφέρονται ξανά και ξανά, επειδή ζουν σε ή κοντά σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς όπως τα νησιά Phuket, Lanta και Lipeh (το Urak Lawai) και τα νησιά Surin (το Moken).

Οι Mokler θεωρούνται υποομάδα των «Chao Lay» ή «Thai Mai» (Νέοι Ταϊλανδοί), οι οποίοι ζουν κανονικά και έχουν επίσης αποκτήσει ταϊλανδική υπηκοότητα. Τα παιδιά του Μόκλερ φοιτούν σε ένα τοπικό σχολείο και λαμβάνουν εκπαίδευση στην ταϊλανδέζικη γλώσσα. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν μιλούν τη γλώσσα Mokler, αν και την καταλαβαίνουν όταν μιλούν με τους γονείς ή τους παππούδες τους.

Τα περισσότερα από τα χωριά Mokler βρίσκονται στην επαρχία Phang-Nga στη δυτική ακτή της Ταϊλάνδης. Είναι διάσπαρτα στην περιοχή Khuraburi, Takuapa και Thaimuang. Πολλοί Mokler είναι στην πραγματικότητα ήδη γαιοκτήμονες, καθώς τα χωριά τους δεν βρίσκονται στις παράκτιες περιοχές αλλά στην ενδοχώρα. Συχνά θεωρούν τους εαυτούς τους παραδοσιακά γεωργικούς. εργάζονται σε μια φυτεία καουτσούκ ή καρύδας ή προσλαμβάνονται ως εργάτες για διάφορες άλλες εργασίες. Υπάρχουν ακόμη λίγα παραθαλάσσια χωριά, όπου η θάλασσα εξακολουθεί να αποτελεί πηγή εισοδήματος για τους Μόκλερ.

Αν και πολλοί Μόκλερ θεωρούν ότι ο Βουδισμός είναι η θρησκεία τους, οι ανιμιστικές πεποιθήσεις τους εξακολουθούν να είναι πολύ σημαντικές. Κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο/Μάρτιο, οι Mokler γιορτάζουν μια γιορτή θυσίας για τον θρυλικό ηγέτη τους Ta Pho Sam Phan.

Urak Lawoi

Αυτή η ομάδα seagipsy ζει γύρω από τα νησιά και τις παράκτιες περιοχές της Θάλασσας Andaman. Τα χωριά τους βρίσκονται σε Phang-nga, Phuket, Krabi και Satun.

Οι Urak Lawoi έχουν επίσης τη δική τους γλώσσα και παραδόσεις. Γενικά, οι Urak Lawoi ονομάζονται Chao Lay, Chao Nam ή Thai Mai. Οι ίδιοι βρίσκουν το Chao Nam έναν υποτιμητικό όρο, επειδή το "Nam" σημαίνει επίσης σπέρμα στη γλώσσα τους. Προτιμούν το Thai Mai, με το οποίο θέλουν να εκφραστούν ως αναπόσπαστο κομμάτι του ταϊλανδικού κράτους.

Υπάρχει ένας θρύλος για το Urak Lawoi στο νησί Adang. Πολύ καιρό πριν, ο Θεός έστειλε τον Nabeeno στο νησί για να ενθαρρύνει τους κατοίκους να λατρεύουν τον Θεό. Οι πρόγονοι των Urak Lawoi αρνήθηκαν και μετά ο Θεός τους έβαλε κατάρα. Στη συνέχεια, οι Urak Lawoi έφυγαν για το Gunung Jerai, όπου κάποιοι καταφεύγουν στο δάσος και μετατρέπονται σε άγριους, μαϊμούδες και σκίουρους. Άλλοι βγήκαν στη θάλασσα ως νομάδες σε μια βάρκα που ονομαζόταν Jukok. Το Gunung Jerai παραμένει ιερό μέρος για τους Urak Lawoi και δύο φορές το χρόνο πραγματοποιείται μια τελετή, στο τέλος της οποίας δρομολογείται διακοσμημένο σκάφος, το οποίο – υποθέτουμε ο Urak Lawoi – κατευθύνεται προς τον αρχικό οικισμό κοντά στο Gunung Jerai.

Οι Urak Lawoi αποτελούν μόνο μια μικρή κοινότητα, η οποία σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους. Συνήθως ζουν σε μικρά σπίτια από μπαμπού χτισμένα σε ξυλοπόδαρους, το μπροστινό μέρος των οποίων βλέπει πάντα στη θάλασσα. Τα σπίτια χτίζονται συνήθως με την υποστήριξη της οικογένειας και των γειτόνων.

Η καθημερινή ζωή των Urak Lawoi είναι απλή. Το πρωί οι άντρες πάνε για ψάρεμα, ενώ οι γυναίκες κάνουν τις δουλειές του σπιτιού και περιμένουν τον άντρα τους να γυρίσει γύρω στο μεσημέρι. Τα ψάρια που αλιεύονται προορίζονται για χρήση της ίδιας της οικογένειας ή/και των συγγενών, ενώ ένα άλλο μέρος πωλείται σε εμπόρους. Το απόγευμα οι γυναίκες ξεκουράζονται ενώ οι άντρες βάζουν ξανά σε τάξη τα αλιευτικά τους εργαλεία.

Η ζωή αλλάζει, γιατί με το ψάρεμα δύσκολα φτάνουν σε επίπεδο διαβίωσης, με αποτέλεσμα πολλοί άντρες να εργάζονται αλλού για να κερδίσουν έναν αξιοπρεπή μισθό.

Εκτός από τα θαλασσινά, το ρύζι είναι η κύρια τροφή για τους Urak Lawoi. Τρώνε διάφορα πιάτα της Νότιας Ταϊλάνδης, στα οποία η καρύδα είναι απαραίτητο συστατικό. Οι Urak Lawoi τρώνε συνήθως όταν πεινούν, επομένως δεν υπάρχει καθορισμένο γεύμα σε μια συγκεκριμένη ώρα.

Πριν από πολύ καιρό, οι Urak Lawoi πίστευαν ότι τα κακά πνεύματα ήταν η αιτία της ασθένειας. Είχαν έναν ντόπιο γιατρό (δηλαδή), που καταπολεμούσε την ασθένεια με μάγια ή με αγιασμό. Το "maw" είναι ένα προσωπικό μέσο που επικοινωνεί μεταξύ των Urak Lawoi και των πνευμάτων. Το «maw» επιλέγεται από έναν πρεσβύτερο της φυλής, ο οποίος επίσης διδάσκει στα παιδιά την παραδοσιακή πνευματική θεραπεία. Σήμερα χρησιμοποιούν γιατρούς και νοσοκομεία.

Ο τρόπος ζωής των Urak Lawoi ενσωματώνεται σταδιακά στην κουλτούρα της Ταϊλάνδης. Δεν μπορούν πλέον να τα καταφέρουν ανεξάρτητα και επομένως εξαρτώνται όλο και περισσότερο από άλλους (Ταϊλανδούς) για εργασία και εισόδημα.