'Y mêl blasus hwnnw' chwedl werin gan Lao Folktales

Adeiladwyd ty newydd gan fasnachwr. Ac er mwyn hapusrwydd a diogelwch y teulu a'r cartref, roedd wedi gofyn i fynachod o deml newyddian Kham am seremoni. Ar ôl y seremoni, cafodd y mynachod eu bwydo a'u dychwelyd i'w teml.

Ac roedd mêl i'r abad! "Rwy'n siŵr y byddwch yn hoffi hyn," dywedodd y masnachwr wrtho. Ac o ddiolchgarwch, rhoddodd rywbeth arbennig iddo: potel o fêl. Ac roedd yr abad yn caru mêl gymaint. Ond Kham newydd hefyd…

Ychydig ddyddiau yn ddiweddarach galwyd yr abad i ffwrdd i bentref ymhell o'r deml. Byddai i ffwrdd am rai dyddiau. Ac wrth iddo bacio ar gyfer y daith gwelodd y botel o fêl eto. Gan ei bod yn anodd iddo fynd ag ef gydag ef, galwodd Kham. 'Kham, mae'n rhaid i mi adael am rai dyddiau. Rydych chi'n cymryd y botel hon o fêl ac yn ei chuddio yng nghefn y silff uchaf yn y pantri a thu ôl i fag o reis."

"Yn sicr, gallwch ymddiried ynof, byddaf yn rhoi y botel hon o fêl blasus yng nghefn y silff uchaf y pantri." Cymerodd Kham risiau’r gegin a gosod y botel yn ofalus ar y silff uchaf, yn y cefn, ymhell o’r golwg ac i ffwrdd o demtasiwn…. Ac aeth yr abad ar daith.

Ond y bore wedyn, digwyddodd rhywbeth i Kham. 'A fyddai'r botel yna o hyd? Efallai bod lleidr wedi dod? Mae'n rhaid i mi wirio hynny.' Felly cymerodd gamau'r gegin a gwthio'r bag o reis o'r neilltu. Ac ie, roedd y botel honno o fêl blasus. Meddyliodd 'Allai rhywun fod wedi yfed y mêl neithiwr? Mae'n rhaid i mi weld hynny.' Fe'i dad-gapiwyd. Roedd yn edrych fel mêl. Roedd yn arogli fel mêl. Ond a yw'n real? Dim ond un ffordd sydd i ddarganfod. A rhoddodd Kham ei fys yn y mêl a'i flasu.

'Waw! Mae hynny'n wir yn fêl. Ond efallai mai dim ond yr haen uchaf sy'n fêl ac mae rhywbeth arall oddi tano. Mae gwir angen i mi wirio hynny. Fe gymeraf ychydig i fod yn siŵr.'

'Dewch ymlaen, dim ond ychydig mwy wedyn.' Ac eto ac eto a… 'Dim ond ychydig mwy wedyn.' Ond doedd dim byd ar ôl … Roedd ei fys eisoes yn cyffwrdd â’r gwaelod; yr oedd y mêl i gyd wedi mynd. Roedd wedi yfed y cyfan. 'Wel, roedd hwnna'n fêl blasus! Hollol flasus! Ond nawr mae gen i broblem...'

Maen nhw'n hedfan!

Dychwelodd yr abad i'r deml. "Kham, cymer y grisiau a dod â mi fy mêl." Gwnaeth hynny, gwthiodd y bag o reis o'r neilltu a gafael yn y botel, a oedd yn sydyn yn llawer ysgafnach. “Syr, mae rhywbeth ofnadwy wedi digwydd,” meddai Kham wrth iddo fynd â’r botel i lawr y grisiau. 'Rydym allan o fêl!'

'Sut gallai hynny fod wedi digwydd?' gofynnodd yr abad. 'I hedfan! Edrychwch faint o bryfed sydd yma. Mae hyd yn oed un ar y botel.' Ac er nad yw mynachod yn cael gwylltio, aeth yr abad yn gandryll gyda'r pryfed oedd wedi dwyn ei fêl. He hisian, ei wyneb yn goch gyda dicter. 'I hedfan! Mae'n gas gen i'r geist yna! Ystyr geiriau: Whack 'em i gyd i farwolaeth!'

Cymerodd Kham swatter pryfed ac erlid y pryfed i'r ystafell. Roedd yn swatio lle bynnag y gallai, gan ladd ambell un ond ar goll fwyaf… Nes i un lanio reit ymlaen… trwyn yr abad! A Kham a welodd hynny. "Syr, a ddylwn i ladd nhw i gyd?" meddai Kham, gan edrych ar y pryf ar drwyn yr abad. “I’r olaf,” meddai’r abad.

'I gyd?' 'Ie.' Edrychodd Kham ar y pryf hwnnw a chwerthin. 'Fel y dymunwch.' Cymerodd y swatter hedfan a tharo'r trwyn gyda grym llawn…. "Ow..ow..ow," rhuodd yr abad a phigo pryf marw oddi ar ei drwyn. 'Mae gen i um…' Chwarddodd Kham yn hapus.

Ffynhonnell: Lao Folktales (1995). Cyfieithu a golygu Erik Kuijpers.