Tino Kuis leest de krant; leest u mee? (herplaatsing)

saruntorn chotchitima / Shutterstock.com

Iedere morgen om half twaalf brengt een jongeman mij twee kranten, de Bangkok Post en de Thais-talige Matichon (‘mati’ betekent ‘gedachte, mening kennis’ en ‘chon’ betekent ‘volk’, ‘De Stem van het Volk’ dus). Hij stopt ze nonchalant tussen de spijlen van het hek en ik moet ze snel ophalen anders is de kans groot dat ze verregenen. Ik nestel me in de tuin, steek een pijp op en blader de kranten door. Lees mee in de Matichon.

Voorpagina

De voorpagina doet meteen een aanslag op mijn zintuigen: zoals in alle Thaise kranten is het een onoverzichtelijke wirwar van foto’s en grote, schreeuwerige koppen met een regenboog aan kleuren. Het is mij nog maar zegge en schrijve één keer gelukt zo’n krantenkop in één oogopslag te begrijpen, zo vol staan de teksten met slang en afkortingen. Het kost me veel energie die koppen te begrijpen.

Ik kijk eerst wat voor onderwerpen er behandeld worden; meestal een stuk of tien en bijna altijd binnenlands nieuws. Ik scan de koppen, lees het kleine stukje tekst eronder (daarna wordt doorverwezen naar pagina’s verder op), en beslis of ik verder wil lezen.

Ik zie maar af van de verdere ontboezemingen over de jetset ex-monnik Wirapol; dat geldt ook voor een verslag van een brand in Nonthaburi, de problemen met de Russen in Phuket, een re-enactment van een moord en een bomexplosie in Yala: ze  kunnen me niet echt boeien.

Ik lees alleen wat verder over de rijstverontreinigingsproblematiek, maar helaas gaat dat meer over de politieke implicatie dan over de zaak zelve. O ja, en dan was er nog iets over een zanger, nog een  moord, en iets over de rector van de in opspraak geraakte ‘Wereldvrede Universiteit’ die loze ‘eredoctoraten’ uitreikte.

Pagina 2

Door naar de tweede pagina, die ik het interessantst vind en vaak helemaal lees. Bovenaan een redactioneel hoofdartikel, vandaag met als titel ‘Rijst en geruchten’ (met een woordspeling ‘khâaw láe kwàaw leu’), over de rol van de sociale media bij de verspreiding van het nieuws over de  rijstverontreiniging en waarin vervolgens de regering wordt opgeroepen nu eindelijk iets wezenlijks te gaan doen met al die miljoenen tonnen rijst die liggen te verrotten in de magazijnen.

Daaronder een aantal artikelen over één actueel onderwerp, altijd in de vorm van hoor- en wederhoor. Alweer over rijst, tjonge, jonge, nu het rijsthypotheeksysteem: een stukje van Yingluck, de minister van Landbouw, een academica, een rijstmolenexploitant en iemand van een boerenorganisatie. Informatief, maar ieder vertelt zijn eigen verhaal en gaat nauwelijks in op de argumenten van de ander. Luistert men wel naar elkaar?

Pagina 3

Op  pagina 3 een opiniestuk over een actueel politiek onderwerp, wat denkt u? Juist, rijst. Een afbeelding erbij waar het parlement bedolven wordt onder de zakken rijst. Rijst is een belangrijk onderdeel van de Thaise cultuur.

Pagina 4-11

Pagina 4 biedt Society nieuws, een optreden van een lid van het Koninklijk Huis, feestelijkheden, vaak met een meer sociaal karakter (liefdadigheid, schoolcompetities ed.), veel groepsfoto’s. Sla ik over.

Op pagina 6 staan een aantal artikelen met analyses over allerlei onderwerpen. Vandaag over het ontwijken van belastingen op dure autootjes, de werkzaamheden in het parlement of liever de doodse stilte daar (maar de verwachting van vuurwerk als het parlement begin augustus opent met een amnesty wet), en de fameuze audioclip met Thaksin en die generaal in Hongkong. Ouwe kost.

Pagina 8 geeft eindelijk wat ‘provinciaal’ nieuws, dat vind ik leuk om te lezen. Over krathom ‘Drug of medicijn?’, en het omzagen van die krathombomen. ‘Jammer’, verzucht het artikel, ‘Straks moeten we die kruiden gaan invoeren.’ Over dengue in Zuid-Isaan en zo meer. Korte, krachtige berichten, zoals Dick dat ook doet.

Op pagina 9 een verhaal over oprukkende robots in de landbouw.

Pagina 10 heet ‘kwaliteit van het leven’. Vandaag over de kwaliteit van water uit waterautomaten (1 op de 3 zou niet goed zijn door onvoldoende onderhoud van filters en zo) en over hartfibrilleren.

Pagina 11 alweer opiniestukken over de binnenlandse politiek, daar word je mee doodgegooid.

Even op adem komen

Tijd om even op adem te komen. De laatste 5 pagina’s bevatten de lange verhalen als vervolg op de koppen op de voorpagina. Die zijn van een dodelijke saaiheid, een opsomming van feiten. Thaise journalisten zijn van mening dat je het nieuws kaal moet brengen, als een proces-verbaal, zonder uitleg of analyse.

Heel veel citaten, de journalist als doorgeefluik. Meneer Jansen zei dit….’ ‘Mevrouw Pietersen zei dat….’ ‘ de woordvoerder van de politie verklaarde…’ ‘Yingluck antwoordde…’ U begrijpt het. Volgens mij leest bijna niemand dat, ik lees het een enkele keer. Taaie kost. Tijd om een nieuwe pijp te stoppen.

Tweede katern; we zijn er bijna

Dan het tweede katern, we zijn er bijna. De eerste drie pagina’s bevatten vrij volledig binnenlands en buitenlands economisch nieuws. Ik kijk naar de koers van de baht ten opzichte van de euro: 40.25. Dat gaat goed. Vandaag was het 41.3. Ik ga plannen maken.

Dan een pagina over de toekomst van de Engelse Premier League en vervolgens twee pagina’s over onderwijskundige vraagstukken. De nieuwe minister van onderwijs Chaturon (deze man was eind zeventiger jaren een (communistische) guerillastrijder in de bergen in het Noorden) praat over de fraude bij examens en nieuwe onderwijsprogramma’s om Thailand op te stoten in de vaart der volkeren.

Een vrouwenpagina over eten, mode en horloges, een pagina over auto’s en de horoscoop (ik ben een Vis, toch even gekeken. Het wordt niks met vrouwen en belangrijke figuren (?) en er komt een familielid langs om geld te lenen, dat klopt, dat was mijn ex!).

Eindelijk één pagina buitenlands nieuws, het stiefkindje van de krant (maar daarvoor lees ik de Bangkok Post), deze keer over de 21 kinderen die in India aan voedselvergiftiging stierven, over souvenirs in Tokyo voor bij de geboorte van het kind van William en Kate, over een massale vissterfte op een strand in Mexico, over de whistleblower Snowden, over de wapens in het  Noord-Koreaanse schip dat in Panama ligt, over de opening van een Legoland in Maleisië en het gebruik van onderdelen van oude Sovjet tanks in de Oekraine voor krachttraining. (Twee dagen later stond er een mooi verhaal op deze pagina over mijn held, Nelson Mandela)

De laatste twee pagina’s zijn gewijd aan sport, muay thai natuurlijk, en de belangrijkste binnenlandse en buitenlandse competities.

Op sommige dagen zijn er nog andere rubrieken zoals een ingezonden brievenrubriek met lange, keurige verhalen waar geen enkel vonkje van af springt, een kinderrubriek, een eetrubriek enzovoort.

Mijn indruk van de krant

Een degelijke, betrouwbare en vrij volledige krant maar niets waar je echt van opkijkt of waar je wakker van ligt. Een schreeuwerige, lelijke voorpagina. Verder vaak uiterst deftig taalgebruik waarvan mijn leraar zegt dat de ‘gemiddelde Thai’ (en ik ook) het moeilijk kan volgen.  Geen sensatie, weinig misdaad (Hierin voert Thai Rath de boventoon; illustratie). Helaas weinig echte onderzoeksjournalistiek. De toon is neutraal, ik kan geen ideologische gedrevenheid ontdekken.

De opmaak is overzichtelijk en steeds hetzelfde, zodat je snel kan doorbladeren waar jouw interesses liggen. Weinig advertenties, 6 van de in totaal 24 pagina’s (waarvan 3 aaneensluitende pagina’s classified) en de rest prettig verspreid over de rest van de krant. Als je deze krant regelmatig leest, blijf je goed op de hoogte van het binnenlandse (maar veel minder over het buitenlandse) nieuws, en een reeks van andere onderwerpen. Voor elk wat wils.

Enige feiten over Thaise dagbladen

• Thai Rath, een oplage van rond de 1 miljoen, veel aandacht voor ongelukken en misdaad, altijd wel een lijk op de voorpagina, populistisch.
• Daily News, oplage tegen de 600.000, populistisch als Thai Rath, maar minder misdaad.
• Bovengenoemde twee kranten werden gesticht het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw toen generaals het politieke toneel domineerden. Ze zijn beide pro-establishment.
• Khaow Sod, oplage onbekend, iets liberaler, concentreert zich meer op milieu en mensenrechten.
• Kom Chad Luek,claimt een oplage van 850.000, meer conservatief, vooral oor zakenmensen en de middenklasse.
• Matichon, oplage van 600.000, kwaliteitskrant, gematigd liberaal tot progressief, verplichte lectuur voor de intellectuele klasse. Deze krant komt voort uit de studentenbewegingen in de bewogen jaren zeventig van de vorige eeuw.
• Thai Post, oplage 30.000, meest progressieve dagblad.
• Naew Na, oplage 300.000, progressief.

Oplage 3 miljoen, prijs 10 baht

De totale oplage van alle Thaise dagbladen samen is ruim 3 miljoen (Nederland: 1.6 miljoen, afgezien van Spits en Metro). Dagbladen liggen vaak op openbare plaatsen, in wachtkamers, in kapperszaken, op scholen, in sala’s in vrijwel elk dorp etc. Men schat dat elk blad door wel tussen de 5 en 10 mensen wordt gelezen. Thais zijn geen grote lezers, maar dat geldt niet voor kranten. De meeste mensen lezen regelmatig een krant, hoe degelijk weet ik niet.

Een krant kost 10 baht. De gedrukte media zijn behoorlijk vrij, in tegenstelling tot televisie en radio die onder strenge controle staan van de staat en de militairen. Er is wel redelijk veel zelfcensuur, vooral over gevoelige onderwerpen als het Koninklijk Huis. Merkwaardig is dat de krant die vandaag uitkomt de datum draagt van morgen, ga maar eens kijken. (Men zegt dat dat uit de oude tijd stamt toen kranten er een dag over deden om de buitengewesten te bereiken). De meeste kranten hebben een online editie, daar kan ik verder niet veel over zeggen. De Matichon telt rond de 24 pagina’s, waarvan slechts 6 pagina’s advertenties, niet te dik en niet te dun.

De Bangkok Post en The Nation hebben beide een oplage van rond de 70.000.