Vana vakawanda vanoshanyira zvepabonde ndevekuAsia
Ruzhinji rwevanoshanyira zvepabonde nevana muSoutheast Asia ndeveAsia. IASEAN Economic Community, iyo ichatanga kushanda pakupera kwe2015, inoisa njodzi huru kuvana sezvo zvirambidzo zvemuganhu zvinopera. Myanmar yave kuita senzvimbo yekurara nevana sezvo zvave nyore kushanyira nyika iyi.
Idzi ndidzo mhedziso huru nhatu dzemushumo 'Kudzivirira Ramangwana: Kuvandudza Mapinduriro kuKubatwa Kwepabonde Kwevana muSoutheast Asia' kubva kuUN Regional Office on Drugs and Crime (UNODC), chirevo chisina kuburitswa, asi chinoshandiswa mu. kudzidziswa kwevashandi vemapurisa.
Maererano naJeremy Douglas, mumiririri wedunhu, mufananidzo wokuti vashanyi vepabonde vevana varume vokuMadokero hauna kururama. Huwandu hwevaAsia vanoita zvepabonde hwevana hwakakwira, maererano netsvakiridzo yakaitwa kubva muna 2003 kusvika 2013. Vakawanda zvikurusa maJapan. MuThailand, 30 muzana yemhosva dzepabonde dzevana dzinoparwa nevanhu vekuBritain, vachiteverwa nevarume vanobva kuUS neGermany.
Douglas anoti pane hukama pakati pekushanya nekushungurudzwa kwevana pabonde. Sezvo dunhu richikura, pwere dzakawanda dzinotambudzwa dziri mungozi. Izvi hazviratidzi zvakanaka mune ramangwana, sezvo huwandu hwevashanyi kunyika dzeASEAN hunotarisirwa kukwira kubva pamamiriyoni makumi mana gore rino kuenda pamamiriyoni zana nemakumi maviri nenomwe muna 40.
Sekutaura kweUNODC, vakuru vematunhu pari zvino vari kutadza kupanana ruzivo uye hurongwa hwemutemo hune maburi akawandisa. Hofisi yeUN iri kudaidzira kuti paumbwe dura revanopara mhosva kuitira kuti vamiswe kumuganhu.
Muenzaniso wemisi ichangobva kupfuura iyi wekuti zvinhu zvinogona kushata sei akanga ari wokuCanada akadzorerwa kuCanada pashure pemakore anoverengeka ari mutorongo muThailand, kunyange zvazvo akanga achitsvakwa muCambodia nokuda kwevatano yomwana.
Kuita zvepabonde kwevana, anodaro Douglas, kunofambiswa nehuwori pamatanho ese sezvo vatadzi vachipa mapurisa uye mhuri dzine urombo chiokomuhomwe. Izvi zvinoonekwa pamisangano yakapihwa neUNODC kumapurisa mudunhu iri. Mapurisa aya anobvuma kuti huori ndihwo huri kuita kuti ongororo dzitadze.
Kusvika pari zvino, UNODC yadzidzisa mapurisa chiuru. Vamwe zviuru zvitatu ndivo vakamirira. Asi iyo inodonha mugungwa kana ichienzaniswa nemamiriyoni emapurisa anoshanda munharaunda iyi, maererano naMargaret Akullo, murongi wechirongwa cheUNODC, anoona kudzidziswa kwacho zvisina kunaka sekutanga kwenzira inoshanda kune nyaya.
(Chinobva: Bangkok Post, Gumiguru 11, 2014)