Kune vanhu veSgaw, sango nehupenyu hwavo zvinofambidzana. Ndokusaka hupenyu hwavo hwakabatana zvakanyanya kune zvakasikwa maererano nezvavanotenda, tsika dzavo uye mararamiro avo.

Nzira yehupenyu uye tsika dzevanhu veSgaw dzinobva pakugara pamwe chete nesango. Chizvarwa chekutanga chevanhu vakagara pano ndokuwana chokurarama nacho vakararama upenyu husina twakawandawanda uye vave vachivimba nesango kubva ipapo. Vanopfuudza iyi budiriro kuchizvarwa nechizvarwa mukati menharaunda yavo yeSgaw uye izvo zvakatungamira mukuremekedzwa kwezvisikwa uye chisungo chekuvimba pakati pevanhu nemiti.

Chirevo chemuti weguvhu

Kuratidza kutenda kweSgaw, 'muti weguvhu' muenzaniso unoshamisa. Sgaw yega yega ine muti weguvhu wakadaro, De-Po-Tu mumutauro wavo. Mushure mekuzvarwa kweSgaw, baba vanoisa placenta muchubhu yeshenjere voisungirira pamuti. Muti uyu wakanyatsosarudzwa; kusimba kwemuti uye kukwanisa kuberekera vanhu nemhuka michero.

Kwakatangira uye kuvapo kwemuti weguvhu kunoonekwa sezambuko repamusoro-soro rinobatanidza munhu nemuti. Nokuda kwechikonzero ichocho, kune miti yakawanda nemasango akapoteredza musha apo vanhu vakawanda vanogara mumusha. Guvhu nemimwe miti inogona kuva kutanga kwekubatana kwenharaunda kuchengetedza pfuma yavo. 

Nyaya yemuti weguvhu ichiri yechokwadi nanhasi. Asi mapere akauya panzira nekuti muzvizvarwa zvazvino vana vanozvarirwa muchipatara. Zvakava zvakaoma kutsanangura kutenda kwavo mumuti weguvhu kuvanachiremba. Asi pashure pokushanyira musha wacho nomusango, vanachiremba vakanzwisisa. Uye nhasi vanachiremba uye vanamukoti vanobvunza kana amai vachave ari Sgaw uye kana placenta inofanira kuchengetedzwa kuitira tsika.

Kuziva masango, zvirimwa nemhuka

Nondo inohukura, mhara yeMuntjak.

Imwe tsika inomuka kubva kumakore eruzivo nesango. Vanhu veSgaw vanoziva miti yese yemusango. Uye kwete chete nemazita asiwo nemidziyo yavo. Hunhu hwakadai sekutumbuka uye fruiting nguva, mhepo uye humidity mamiriro uye nzvimbo yavo musango. Mamwe mazita anoreva nzvimbo iri musango, senge 'Chodohmohde', iyo inoratidza nzira yegomo panokura pinus contorta, muti wakamonyoroka.

Ruzivo rwemashizha emashizha, kunhuwa, mavara uye chimiro zvakajairika. Kufa kwomuti, kungave kwomuzvarirwo kana kuti neimwe nzira, kunova chinhu chinokosha munhaurirano dzavagari vomumusha. Zvinokurukurwa zvakadzama apo zvinhu zvakakanganisika nematanho ekudzivirira tsaona semoto wemasango. Uku kufunga kunozopedzisira kwadzika midzi munharaunda yese yeSgaw.

Kuchinjana

Kurimwa kwevhu kusati kwatanga, nharaunda dzeSgaw dzinoita mutambo we'kutsanya', vachisunga maoko egotwe. Vamwe vanhu vemunharaunda vanozovaropafadza vonamata kuti 'Kwan' kana 'muchengeti' wavo agare navo kwenguva yakareba. MaSgaw ane 37 Kwans ayo ane mhuka dzinosanganisira tumbuyu, semhembwe yeMuntjak, dzimwe mhembwe, shiri, hwiza nezvimwe.

MuSgaw nzira yehupenyu, muviri haungori chinhu chimwe chete, asiwo mweya yezvimwe zvipenyu. Kana mhuka isipo, Sgaw inopotsa chikamu chehupenyu hwayo. Kutenda uku kwakaita kuti vaSgaw varemekedze uye vakoshese hupenyu hwese hwakavapoteredza. Kusungwa kwemaoko kunofanira kudzidzisa mudiki kuti murume anofanira kugovana, kwete chete nevamwe vanhu asiwo nezvinomera, mhuka uye tumbuyu.

'Ortee Kertortee, Orkor Kertorkor'; kunwa mvura uye kuchengetedza pamvura. Shandisa sango uye chengetedza sango. Imwe yezvitsinga iyo Sgaw inoshandisa kukomborera vanhu vavo uye nharaunda. Izvi zvinoonekwawo nemaitiro avo pakuunganidza chikafu.

Zvirimwa nemuriwo zvinokura pedyo nerwizi zvinogona kushandiswa pakudya. Padzinopinda mumvura, dzinotsvaga shrimps, crayfish nehove dzinogara pakati pematombo. Mumwaka yose inoredza kuti iwane zvokudya uye inonyatsoziva nguva yadzinoberekera hove uye kuti inguva yei kuberekera mhuka kuitira kuti dzisadzibate.

firebreaks

Muenzaniso wekudzima moto musango.

Kunopera kwaFebruary, mwaka mutsva unotanga uye kunowedzera kudziya. Ipapo mashizha anowira uye kune ngozi yemoto wesango. Nekuda kwekuti moto unouraya miti gore rega rega, vagari vemumusha pamwe chete vanovaka mazhenje emoto uye kuronga wachi yemoto. Vanoziva zvakare kuti mhuka dzakaita semhembwe yeMuntjak, mhembwe, dzimwe shiri uye mhuka dzakawanda kudarika dzikarira kana kukandira mazai, saka zvakakosha kudzivirira moto uye kubvisa tsvina ipapo.

Ichi chinyorwa kubva kumawekishopu 'Creative and Strategic Communication for Sustainability' akarongwa neUNDP nesangano reRealframe nerutsigiro rweEU.

Kunobva: https://you-me-we-us.com/story-view  Dudziro nekugadzirisa Erik Kuijpers. Chinyorwa chapfupikiswa.

Munyori Prasit Siri

Mumwe murume weboka reSgaw Karen akakurira mumusha muduku mumupata uri pakati pemakomo. Achiri kudzidza kubva kune zvakasikwa zuva nezuva. Anofarira kutora mafoto uye anoda kugovera nyaya yehupenyu hwake nenyika. Nezvebasa rake remifananidzo, ona: https://you-me-we-us.com/story/from-human-way-of-life-to-forest-conservation

Hapana mhinduro dzinogoneka.


Siya mhinduro

Thailandblog.nl inoshandisa makuki

Webhusaiti yedu inoshanda zvakanyanya nekuda kwemakuki. Nenzira iyi tinogona kurangarira marongero ako, kukuita iwe pachako kupa uye iwe unotibatsira kuvandudza kunaka kwewebhusaiti. Read more

Hongu, ndinoda webhusaiti yakanaka