ඔබ-මම-අපි-අපි: මම ඉන්නවා, නමුත් මම තායි ප්‍රජාවේ කොටසක් නෙවෙයි

හැඳුනුම්පත් ලබා ගැනීමෙන් පසුවත් ආදිවාසීන්ට ගුරුවරුන්ගෙන් පවා නින්දා අපහාස විඳදරාගැනීමට සිදුවේ. තායි අනුවාදයේ ද, ගුරුවරයා ඇයට *** මගින් දැක්වෙන වාසගම ලබා දෙන කථාංගය බලන්න.

'අපේ පියවරුන් අපට තායි භාෂාව පැහැදිලිව උච්චාරණය කිරීමට ඉගැන්වූ අතර කැරන් ගම්මිරිස් නිවැරදි උච්චාරණය සඳහා අපගේ දිව මෘදු කරයි. හහ්!'

මුඑදා ඇගේ අතීතය ගැන සිනාසෙමින් කතා කරයි. එසේ වුවද, සිදු වූ දෙයින් හෙළි වන්නේ වරදක් නැති රටක් නැති සහ වාර්ගික තරුණයන්ගේ දුක්ඛිත තත්ත්වයයි. බැහැර කිරීම නිසා ඇය තායි ප්‍රජාවේ අන් අයගෙන් ඈත් වූ බවක් හැඟී ඇයව 'අනෙක් ප්‍රජාවේ' සාමාජිකාවක් බවට පත් කළේය. 

ඇගේ නම, Mueda, Pakayo (Karen භාෂාවක්) හි 'බාල දියණිය' යන්නයි. ඇය Mae Hong Son, Sop Moei දිස්ත්‍රික්කයේ Tha Rua ගම්මානයේ Yuam ගඟ අසල කැරන් ගම්මානයක විශාල පවුලක බාලයා විය. කුඩා දරුවෙකු ලෙස ඇය සිතුවේ ඇගේ ලෝකය ආරක්ෂිතයි, නමුත් වරක් පාසලේදී එය වෙනස් වූයේ ඇගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සටන් කිරීමට සිදු වූ බැවිනි. එහිදී ඇයට අධ්‍යාපන ක්‍රමය තුළත්, සමාජය තුළත්, රට තුළත් මනුෂ්‍යයෙකු ලෙස පෙනී සිටීමට නම් ඇයගේ හඬ ඇසීමට සිදු විය.

ඇය 35 හැවිරිදි වියේදී මෙම කථාංග පටිගත කරන ලද අතර Yuam වේල්ල ජල හැරවුම් ව්‍යාපෘතිය (*) පිළිබඳ පර්යේෂණ සඳහා සහාය වීම සඳහා බැංකොක්හි ඇයගේ පූර්ණ කාලීන රැකියාවෙන් ඉවත්ව ඇත.

වාසගමක් නැති රටක් නැති වාර්ගික දැරියකගේ සිට රට නැතිකමට සහ ඉඩම් පරිහරණ ගැටුම්වලට එරෙහිව ක්‍රියාකාරිනියක දක්වා යාම පහසු මාවතක් නොවීය. පීඩනයෙන්, අපයෝජනයන්ගෙන් සහ අපවාදවලින් නිදහස්ව සටන් කිරීමට සිදුවූ තායිලන්තයේ රාජ්‍ය විරහිත ප්‍රජාවේ ප්‍රබලම 'ගැළවී ගිය' කෙනෙක් බවට Mueda පත්ව ඇත්තේ එබැවිනි.

අන්තිම නමක් නැති තරුණ Mueda

ඇය හැදී වැඩුණේ විදුලිය, පාසල හෝ වෛද්‍ය කාර්යාලය නොමැති කුඩා කැරන් ගම්මානයක ය. ඇගේ දෙමාපියන් ගොවීන්; ඇගේ ක්රීඩා පිටිය වනාන්තරය සහ ගඟ විය. 'තාත්තා එක්ක එකතුවෙලා අපි මාළු උගුල් හිස් කළා. ගඟ අපේ ජීවිතයේ කොටසක් වූ අතර අපි කිසි විටෙකත් පිහිනීමට ඉගෙන ගත්තේ නැත, අපි එසේ කළෙමු…”

පැල්පත් 20 ක ප්‍රජාවක ඇය පාසල් වියට එළැඹෙන තුරු ජීවිතය සරල විය. ගෙදර ඉඳන් ඉස්කෝලෙට විනාඩි 45ක 60ක බෝට්ටු සවාරියක්, ඊට පස්සේ පැය දෙකක පයින් ගමනක්. ඉන්පසුව ඇය තමන් නොදන්නා ‘තායි’ සමාජයට ඇතුළු වූයේ ‘වෙනත් අයගෙන්’ ඇයට සැලකුවේ කවුරුන්ද යන්නයි. ඇය ඒ ගැන කතා කරයි.

'එය නම සහ අන්වර්ථ නාමය, 'නම සහ ලැජ්ජාව' යන පද්ධතියක් වූ අතර, මට බෑන් මේ න්ගාඕ පාසලේ විදේශිකයෙකු ලෙස හැඳින්විණි. ඒ වචනයේ තේරුම මම දැන සිටියාද? අනික ඒ ඉස්කෝලේ ගොඩක් ළමයි ගාව හැඳුනුම්පතක් නැති නිසා මට ඒක එච්චර කරදරයක් වුනේ නෑ. නමුත් එම වචනය නිතර නිතර හා අවධාරණයෙන් භාවිතා කළ නිසා එය තවමත් මා කලබලයට පත් කළේය.

පාසැලේදී මේ හිරිහැර කිරීමේ හැසිරීම හැරුණු විට: වරක් පොලිසිය අපේ ගමට පැමිණ යමෙකු අත්අඩංගුවට ගත්තේය. මම ව්යාකූල වී. හැඳුනුම්පතක් නැති කෙනෙක් අමාරුවේ වැටෙන්නේ කොහොමද කියලා තේරුම් ගන්න බැරි වුණා. පස්සේ පොලිසියෙන් අපේ ගමට එනකොට පොලිසියෙන් දොරට තට්ටු කළත් හැමෝම දොරවල් වහගෙන ඇතුළේ හිටියා.'

Mueda ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනයේ (prathom) හයවන ශ්‍රේණියට ඇතුළත් වූ විට ඇය නැවතත් පාසල් මාරු කළාය. එය 'ළමා හා ප්‍රජා ජාලය සඳහා සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය (DCCN)' බවට පත් විය. ඇයගේ වරප්‍රසාද ලත් දරුවන් මෙන්ම ඇයගේ යහළුවන්ද එහි අධ්‍යාපනය සඳහා අවස්ථා සොයා ගියහ. ඇය තවදුරටත් එහි තනිව සිටියේ නැත.

එතැන් සිට, Mueda ඉගැන්වීමේ ක්රමයේ ඍණාත්මක අත්දැකීම් සිහිපත් කරයි. 'පළමු දවසේ ටීචර් මගෙන් ඇහුවා මම විදේශිකයෙක්ද කියලා. මම හිතුවා: ඒ මොකක්ද, විදේශිකයෙක්? සහ විදේශිකයෙකු වීමේ වරද කුමක්ද? ඒ නිසා මම පිළිතුරු දුන්නා: නැහැ, මම විදේශිකයෙක් නෙවෙයි. නමුත් ගුරුවරයා මගෙන් දිගින් දිගටම ප්‍රශ්න කළා. ඔබ මියන්මාරයේ බුරුම ජාතිකයෙක්ද? නෑ මම තදින්ම කිව්වා. මම මියන්මාරයේ කෙනෙක් නෙවෙයි, මම ඉපදිලා හැදී වැඩුණේ තායිලන්තයේ.' "ඔබ විදේශිකයෙක්ද?" "ඔබ බුරුම ජාතිකයෙක්ද?" මෙම පක්ෂග්‍රාහී ප්‍රශ්න ඇයගෙන් නැවත නැවතත් අසන ලදී.

ශිෂ්‍යත්වයක්! නැත්ද?

වෙනස් කොට සැලකීම ගැන මුඑදා දිගටම කියයි. “මට නරකම දේ වුණේ හයේ පන්තිය අවසානයේ. මට ශිෂ්‍යත්වයක් ගන්න පුළුවන් තරම් හොඳ ලකුණු තිබුණා. කඩදාසි භාර දීමට සිදු විය: නිවස පොත, උප්පැන්න සහතිකය, විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ඡායාරූප. මම සතුටු වුණා. මම ඔය අනිත් පත්තර ගැන මොකුත්ම දන්නේ නැති නිසා DCCN එකට ෆොටෝ ගත්තා. එවිට ගුරුතුමා කිව්වා ‘ඔයාට ඒ ශිෂ්‍යත්වය ලැබෙන්නේ නැහැ. ඔබ තායි නොවන නිසා ඔබ සුදුසුකම් නොලබයි!' හා ඒක තමයි..." 

තායිලන්තයේදී රටක් නැති වීමේ අභියෝගයෙන් මියුඩා දුෂ්කර මාර්ගය ඉගෙන ගත්තේ එලෙසිනි. වාර්ගික සහ රාජ්‍ය විරහිත වීම කොතරම් භයානකද යන්න ඇයට පසුව වැටහුණි. 

අවසාන වශයෙන් අවසාන නම

ඉන්පසු ඇය මුද නවනාද් බවට පත් විය ...

හයවන වසර අවසානයේදී, පුද්ගල නාම පනත 2005 යටතේ ඇයට වාසගමක් ගැනීමට අවසර ලැබුණි. ඇය Mueda Navanaad බවට පත් විය. 'මට මීට පෙර කිසි දිනක පෙළපත් නාමයක් නොතිබූ අතර අනෙක් අය මෙන් වීමට මට අවශ්‍ය විය. අගතීන් ඉවත් කිරීමට වාසගම උපකාර විය හැක.'

නැවත පාසලට පැමිණි පසු ඇය ඇගේ නව නමේ ශබ්දය රස වින්දාය. ඇය විශේෂයෙන් සතුටු වූයේ දැන් පිළිගෙන ඇති හැඟීම ගැන ය. නමුත් ගුරුවරයා ඒ ගැන විහිළු කළා. 'මුඑදා, කොහොමද ඔයාට අන්තිම නමක් ආවේ? ඔබ විදේශිකයෙක් පමණයි. එහෙම කරන්න ඔයාට අයිතියක් නෑ. ඒත් මට එකක් දෙන්න පුළුවන්. Mueda *** ගැන ඔබ සිතන්නේ කුමක්ද?'

Mueda දිගටම. “මගේ පන්තියේ ළමයි බය වුණා. නින්දාව සහ ලැජ්ජාව නිසා මම දුක්ඛිතව සිටියෙමි. මට පන්තියෙන් එලියට යන්න හිතුනත් එතන හිටියා. මම දැඩි නින්දාවට පත් වුණා. මගේ අලුත් නම මගේ පන්තියේ මිතුරන්ගේ ඉලක්කයක් විය. එයාලා මට මූද *** කියලා කියන්න පටන් ගත්තා.

ටික කලක්, එම ගුරුවරයා සමඟ ඇගේ අත්දැකීම් මියුඩාගේ විද්‍යාලයේ නව වසර තුළ මුද්‍රණාලය කළ විට මහත් ආන්දෝලනයක් ඇති කළේය. ගුරුවරිය පවා ඇයට කතා කළාය. 'ඇයි ඔය සම්මුඛ පරීක්ෂණය දුන්නේ? ඔබ එය නිවැරදි කළ යුතුයි. ඔයා දන්නවද ඔයා මගේ හොඳ නම කැත කළා කියලා? ඔයා නිසා එයාලට මාව ඉස්කෝලෙන් අස් කරන්න පුළුවන්.' ගුරුවරයා ඇයව වරදකාරී හැඟීමක් ඇති කිරීමට උත්සාහ කළාය.

නමුත් මුඑදා පිළිතුරු දුන්නේය. “ගුරුතුමනි, අවංක වන්න. එදා ඔයා මට කතා කරපු දේ මතකද? ඔබ නොවෙන්න පුළුවන්, නමුත් මම මැරෙනකම්ම මතක තියාගන්නවා. හැමෝම මට හිනා වුණා මතකද? වාසනාවකට මෙන් මම විරුද්ධ වීමට තරම් ශක්තිමත් විය; නමුත් වෙනත් වාර්ගික සිසුන් පාසලට පිටුපානවා.'

මියුඩා පාසල්වල වර්ධනයන් අනුගමනය කරන බව පෙන්වා දුන් අතර ගුරුවරුන් සුළු ජාතීන්ට සැලකීමේ ප්‍රගතියක් ලබා ඇති බව දුටුවාය.

වෘත්තීය තේරීම

ඇයට වෛද්‍යවරියක් වීමට අවශ්‍ය වූ නමුත් තවමත් තායි හැඳුනුම්පතක් නොතිබූ අතර එය කොන්දේසියකි. එබැවින් ඇය චියැං මායි හි පායාප් විශ්ව විද්‍යාලයේ නීති උපාධිය ලබා ගත්තාය. එහිදී ඇය රට නැති දරුවන් සඳහා තරුණ කඳවුරු, රාජ්‍ය රහිත පුද්ගලයින් ලියාපදිංචි කිරීම, මා හොං සොන්හි වාර්ෂික රාජ්‍ය රහිත ළමා දිනය සංවිධානය කිරීම සහ රට නැති පුද්ගලයින්ට ලිපි ලේඛන ලබා ගැනීමට සහාය වීම පිළිබඳව වෙනත් අය සමඟ ප්‍රචාරණය කළාය.

ඉන්පසුව 2008 ජාතිකත්ව පනත සංශෝධනය කිරීම නව වගන්තිය 23 සමඟ රට නැති පුද්ගලයින්ට තායි ජාතිකයන් වීමට ඉඩ සලසයි.

(මඟ හැරියේය: එම නීතියේ සංශෝධනය සහ ඇයගේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට ගිය ගමනේදී ඇය තායි භාෂාව කතා කරන 'ස්වදේශික ඇමරිකානුවන්' හමුවිය. තව, රතු ඉන්දියානුවන්, සඳහන් වේ.)

'ඔබ මෙහි අයිති නැත'

තායිලන්තයට අයත් වීමට ඇති ගැඹුරු ආශාව ඉතා පහත් ලෙස පිළිගැනීම හේතුවෙන් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වන බව Mueda සම්මුඛ සාකච්ඡාවේදී පෙන්වා දුන්නේය. 'වාර්ගික ජනතාව අවදානමට ලක්විය හැකි අතර, ඔවුන් ද රාජ්‍ය විරහිතව සිටින විට ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් බරපතල ලෙස උල්ලංඝනය කිරීම් අත්විඳ ඇත. එම පුද්ගලයින්ට තායි ජාතිකත්වය ලැබුණහොත් ඔවුන් නිල වශයෙන් තායි ජාතිකයන් වනු ඇත, නමුත් ඔවුන් තවමත් 'වෙනස්' ලෙස දකිනු ඇත.'

"තත්ත්වයකින් තොරව අන් අය විසින් වහාම බැහැර කරනු ලබන අතර, 'ඔබ මෙහි අයිති නැත', 'ඔබ දේශප්‍රේමී නොවේ' සහ 'ඔබ තායි නොවේ' වැනි අවදානම් සහගත දේවල් පවසනු ලැබේ."

මූලාශ්රය: https://you-me-we-us.com/story/mueda-navanaad

Erik Kuijpers විසින් සංස්කරණය කරන ලදී. එහි දිග නිසා එය සැලකිය යුතු ලෙස කෙටි කර ඇත. 

කතුවරුන්: දේශීය මාධ්‍ය ජාලය සහ ඔරාසා සීදව්රුආං. මෙය යුරෝපා සංගමයේ අරමුදල් මත නිෂ්පාදනය කරන ලද ස්වාධීන වාර්තාවකි

(*) යුවාම් ගංගා වේල්ල ව්‍යාපෘතිය ගැන: https://www.thaipbsworld.com/construction-of-controversial-yuam-river-diversion-project-approved/