Voorportaal van de hel in de Grotten van Mae Hong Son

Ik weet de naam van het guesthouse niet meer. Maar het was goedkoop, het eten goed, de douches buiten, ik had een matras op de grond. Aan de teakhouten stamtafel wordt door backpackers die meteen je ‘friend’ zijn, plannen gesmeed. Volgens de Duitse Kathy, ervaren Azië-reiziger, is het leuk om een grot-tour te doen. Dat moet je een keer mee hebben gemaakt zegt ze vol overtuiging. Ik ben meteen om.

Het is een paar jaar na de eeuwwisseling. Ik ben weer op backpackreis door Thailand. En voor de tweede keer in Chiang Mai om vandaar uit naar het plaatsje Mae Hong Son richting Birmese grens te reizen. De bus doet er acht uur over door een woud vol haarspeldbochten. Een propellervliegtuig tilt je in twintig minuten een bosrijke berg over. Een luxe die ik mij wel kan veroorloven.

Evenwichtsstoornis

De volgende dag met een stijve rug, katerig en na een ontbijt van tosti’s met jam, een glas sap en een mok slechte koffie brengt een song taew ons, een groepje van vijf, naar ergens nowhere. ‘To visit the caves’, zoals het reisbureautje adverteerde. Twee gidsen, man en vrouw, vergezellen ons. In karig Engels vertellen ze over de vele grotten die de omgeving rijk is. Niemand luistert. Ik heb een kakikleurige blouse aan, met daaronder een lichte ritsbroek en Teva-sandalen aan de voeten. Ik ben de backpacker ten voeten uit. En het ergste: ik ben vergeten dat ik naast hoogtevrees een evenwichtsstoornis heb en dat ik nachtblind ben.

Gangenstelsel

De mei-hitte dringt zich op als we na een uur uit het voertuig stappen. ‘Cave cool’, zegt de reisleider. Een gapend donker gat kijkt ons grijnzend aan. Op brede, groen uitgeslagen gladde treden dalen we af naar het binnenste van de aarde. En het gaat al meteen de verkeerde kant op. Mijn ongeschikte sandalen slippen op mos en ik zoek steun tegen de zijwand van de smalle gang. Glibberend en vloekend glijd ik naar beneden waarbij ik een paar keer bijna onderuitga. Het daglicht verdwijnt langzaam. Langs de looproute hangen vieze lampen vol dode insecten, die slechts als dimlichten dienen. En ik heb nu al spijt. Net zoveel als toen ik in een opstijgende luchtballon zat nog voordat die de toppen van de bomen bereikte. Er is echter geen weg terug. De auto staat ons aan de andere kant van het gangenstelsel ons op te wachten. Mijn zintuigen slaan alarm, ik bibber op mijn benen en ben nu al totaal gedesoriënteerd.

De grotten willen mijn ziel

De begeleidster die een looplamp draagt vraagt: “You okay?” “Ja hoor”, lieg ik en kijk een zwak verlichte gang in. Links en rechts van het pad gaat het stijl naar beneden, slechts een dik touw scheidt ons van leven en dood. Ik zwalk van de ene kant naar de andere. Kathy vertelt mij later dat ze de angst in mijn ogen zag, terwijl strepen van zweet van mijn gezicht afdropen. Ik verman mij en ga krampachtig rechtop lopen. Dat valt mee, denk ik. Maar de euforie duurt kort. We moeten ineens een soort van touwtrap omhoog om een brug te bereiken. Mijn knieën knikken wanneer ik de eerste schreden zet en het touwwerk begint te zwaaien. Mijn reisgezellen klimmen vrolijk omhoog en hebben nergens last van. Het Thaise stel moedigt mij aan, ze klimmen achter mij en pushen mij zachtjes naar boven. De grotten van Mae Hong Son willen mijn ziel is mijn overtuiging.

Voorportaal van de hel

Het is een tocht die ik beleef als het voorportaal van de hel. De brug geeft volgens de folder een magnifiek uitzicht op de grot. Ik zie niets en sta doodsangsten uit. Wankelend op mijn benen blijf ik in het midden staan. Dan gaat het weer een glibberige trap naar beneden en gang in, gang uit. Achter elke bocht verwacht ik het einde van de lijdensweg. En het lijkt alsof ik steeds meer dronken word. Alles in mij staat op high alert. Mijn blouse pakt tegen mijn rug, waterdruppels sijpelen via mijn voorhoofd de oogkassen in en ik wil gaan liggen en nooit meer opstaan.

Bijna dood ervaring

De vrouw heeft mijn arm vast en spreekt mij sussend toe. Ze zet een fles water aan mijn mond en laat mij niet meer los. Haar hand klauwt zich om mijn bovenarm. “You drink, yes?” De wandeling met klimpartij duurt nog geen half uur. Maar voor mij is het een trip zonder einde. Ik waggel alle kanten op, wil gaan liggen en nooit meer opstaan. De gezichten van het gidsen- stel staan op bezorgd, ze wisselen blikken uit. Er lijkt geen einde aan te komen.

Kiezelstrand

Maar dan, dan is er ineens licht, de zon schijnt aan het einde van de tunnel. Ik zie een strand voor mij waar ik geniet van de zonsondergang waar ik in wegsmelt. Als een bijna dood ervaring. Ik zie de rafelige uitgang waar de zon het groen nog groener maakt. Ineens loop ik weer recht, alle angst verdwijnt en eenmaal buiten is er een kiezelstrand met een beekje dat naar buiten meandert. Ik zijg neer, tranen wellen op en ik neem mij voor om nooit, maar dan ook nooit meer een grot in te gaan. Mijn adrenaline staat op een kookpunt. “And now there is a second one”, wijst de reisleider naar voren. Hij kijkt mij aan, deinst terug, glimlacht en maakt een sussend gebaar. “We see you in ten minutes, yes?”

Natte wang

Ik strek mij languit op de kiezelgrond. Een weldadige rust maakt zich van mij meester. Emoties springen naar buiten. Ik schreeuw: “ja hoor dat moet je een keer meegemaakt hebben.” In de auto terug streelt Kathy mij over mijn rug. “Wie geht es nun?” Ik leg mijn hoofd op haar schouder terwijl ik de beelden voorbij laat gaan. Ze zoent mij op mijn natte wang. Ik heb nog een lange weg te gaan.