Ladyboys in Thailand
Tanwarin Sukkapisit (foto: Bangkok Post)
Je wist eigenlijk nooit beter, bij mens en dier heb je mannelijke en vrouwelijke exemplaren. Anders gezegd, je wordt geboren als een jongen of als een meisje, meer smaken zijn er niet, en als zodanig speel je ook een rol in de samenleving. Ja, natuurlijk wist je wel, dat er mannen waren, die zich graag in vrouwenkleren vertonen, travestieten werden die genoemd.
Je had ze ook wel eens gezien in een film, zoals Tony Curtis en Jack Lemmon in “Some Like It Hot” of Dustin Hoffman in “Tootsie”. Ook op TV heb je wel travestieten gezien, zoals de dames Snip en Snap, Dame Edna Everage, Paul de Leeuw als Annie de Rooy en Paul Haenen als Margreet Dolman, om er maar een paar te noemen. Opvallend daarbij is, dat het altijd komisch is om naar deze travestieten te kijken, het is echt om te lachen, want het wijkt af van normaal, toch?
Katoey
Dan in Thailand maak je kennis met het fenomeen Ladyboy, in het Thai zoiets als katoey. Ik had er nog nooit van gehoord, laat staan één gezien vóórdat ik in Thailand kwam. Niet helemaal waar moet ik toegeven, want ik heb wel eens een “shemale” in een sexblaadje zien afgebeeld, maar dat was uit een andere wereld, ver van ons bed, nietwaar? Met mijn eigen woorden zeg ik, dat een ladyboy geen rol (als travestiet) speelt, maar iemand is, die als jongen geboren wordt, maar zich meer meisje voelt en ook zo door het leven gaat. Nu heb ik niets met ladyboys, voel mij absoluut niet aangetrokken door deze mensen, maar het blijft een intrigerend verschijnsel.
Interview
Interessant in dit opzicht is een recent interview in de Bangkok Post met Tanwarin Sukkapisit, een Thaise filmmaakster. Tanwarin is een man, die zich al van jongs af aan als vrouw verkleedt en als ladyboy door het leven gaat en daarbij de nodige problemen heeft gehad in onze man/vrouw samenleving. Het interview werd gemaakt naar aanleiding van haar laatste korte speelfilm “Insects in the Backyard”, (Insecten in de achtertuin), die in november 2010 op het World Film Festival in Bangkok werd vertoond. Kort daarna werd de film echter voor algemene distributie afgekeurd, omdat de filmkeuringscommissie haar film “een verstoring van de nationale orde en openbare moraal” vond. Tanwarin zegt daarover het volgende (ik geef het interview verkort weer):
“Ik voel de afkeuring van mijn film als een belediging aan. Het stoort mij, dat de commissie van “verstoring van de nationale orde en openbare moraal” spreekt, terwijl er dagelijks allerlei soorten van geweld in Tv-series wordt vertoond. Ik speel zelf in de film de rol van een vader, die zijn huis schildert in een extravagante jurk, zoals van een nachtclubzangeres of van een slechte Hollywoodfilm-actrice uit de jaren vijftig. Zijn tienerkinderen, een jongen en een meisje, noemen hem Tanya en beschouwen hem als een oudere broer, die zich graag als vrouw verkleedt. Er is geen moeder en de kinderen raken in vertwijfeling, waarna zij langzaam maar zeker afglijden naar prostitutie. De jongen biedt zijn lichaam aan aan mannen, die het graag met jongens doen, terwijl het meisje als freelance prostituee gaat werken. Haar klanten kunnen zowel mannen als vrouwen zijn met allerlei seksuele neigingen. In de film is een scène te zien, waarin de vader zich zichtbaar masturbeert.
Penis
Ik had niet het plan om een agressieve taboe-doorbrekende film te maken. Er is inderdaad een penis te zien, maar het gaat in de film om seksuele problemen en dat orgaan is deel van het probleem. Wat ik laat zien is wat volgens mij problemen uit de maatschappij zijn. Er zijn getrouwde mannen, die zich als vrouw verkleden en homoseksuele neigingen vertonen. Er zijn studenten, die zich met allerlei soorten sex inlaten. De verschillen in seksuele geaardheid is het hoofdthema van de film. Zowel lichamelijk als psychologisch gaat het over seksuele voorkeuren in diverse vormen, die verder gaan dan liefde tussen twee hetero’s en dat zou wel eens de doorslag hebben kunnen gegeven bij de commissie, die de film afkeurde. Deze problemen bestaan in Thailand, het zijn sociale problemen, vooral voor teenagers, die de weg kwijt zijn in dit leven. Ik vertel slechts hun verhaal.
Het idee voor de film komt voort uit mijn interesse voor transseksualiteit, feminisme en het seksualiteit in het algemeen. In onze samenleving is er strikte grens tussen waarom iemand een man of een vrouw is en daar horen dan maatschappelijke verantwoordelijkheden bij. Als iemand die grens overschrijdt, heeft hij of zij een probleem.
De meeste mensen denken, dat homo’s en katoeys wel in de Thaise gemeenschap worden geaccepteerd. Wij worden niet gearresteerd, onze rechten worden niet ingeperkt en kunnen dus een redelijk gelukkig leven leiden. Maar als je mij vraagt of katoeys worden geaccepteerd in de grote groep, die zich “wij” noemt, dan denk ik van niet. Het imago van homo’s en katoeys in Thaise films of Tv-series is toch altijd die van de jokers, de gekke, schreeuwende komedianten. Wij horen er niet echt bij, wij zijn nog altijd “de anderen”, de insecten in de achtertuin.”
Respect
Tja, wat moet je er mee aan? Ik zei al, dat ik mij seksueel absoluut niet aangetrokken voel tot de groep van ladyboys, maar zo’n interview zet je toch aan het denken. Ik krijg wel enig begrip voor hun problemen en daarmee groeit er ook wel respect voor ze.
Hier in Pattaya is de groep ladyboys tamelijk groot en het lijkt wel of er steeds meer bij komen, want je ziet ze ”overal”. Mijn vrouw heeft een klein winkeltje in een appartementencomplex en naast haar werken twee ladyboys als kapsters. Hele aardige, vriendelijke ladyboys, waar wij goed mee omgaan, het lijken net echte mensen, zeg ik maar! Ook in vele winkels, restaurants en beerbars zie je regelmatig ladyboys en er zijn “speciale” beerbars – bijv. Jenny’s Stars Bar in Walking Street en Pooks Bar in Soi Buakhow – waar de bargirls allemaal ladyboys zijn. In een beerbarcomplex aan het eind van Second Road zit in elke team van bargirls wel een ladyboy, er wordt daar ook een mini ladyboy-show opgevoerd elke avond. Over show gesproken kent iedereen natuurlijk de grote shows van Tiffany’s en Alcazar, waar uitsluitend travestieten/ladyboys optreden.
Tenslotte merk ik op, dat hoewel Tanwarin vindt, dat ladyboys er niet bijhoren, zij door de Thaise dames, bargirl of niet, volledig worden geaccepteerd.
Tja, Tanwarin heeft natuurlijk wel een agenda hier. Wat ze zegt klopt wel, een Thaise film is geen film zonder minstens een krijsende katoey (en een paar geesten, maar da’s een ander verhaal), en veel ladyboys werken in de entertainment sector (entertainment is een ruim begrip in Thailand ;-). Tegelijkertijd ken ik geen andere maatschappij waarin homo’s en ladyboys zo geaccepteerd zijn in het dagelijks leven. Was laatst in een bar van een motorclub, komt een hele ladyboy brigade binnenwandelen. Niemand vertrekt een spier. Only in Thailand!
Het is erg makkelijk naar anderen te wijzen en te zeggen dat je niet volledig geaccepteerd wordt. Maar ik ken ook ladyboys o.a. bij mij op kantoor die niet ‘over the top’ zijn en gewoon normaal gedrag vertonen, en die hebben nergens problemen mee. Ik heb daar dan zelf ook absoluut geen problemen mee. Waar ik me wel ongemakkelijk bij voel zijn mensen die enorm overdreven, theatraal en narcistisch met anderen omgaan, die altijd in het middelpunt van de belangstelling willen staan. Of ze nu ladyboy, homo of hetero zijn. Of ze nu man of vrouw zijn, of iets er tussenin. Helaas is het zo dat veel ladyboys dergelijk gedrag vertonen. En dan wordt het al snel grappig ja.
Acceptatie, en hoe anderen tegen je aankijken, begint toch voornamelijk bij jezelf.
Helemaal mee eens, maar ondanks de acceptatie door de Thaise bevolking, heb ik begrepen dat een Ladyboy in het Thaise paspoort altijd een Mr blijft. In een Nederlands paspoort kan dat wel veranderd worden en kan de Mr verder als vrouw door het leven.
Ik heb deze informatie alleen maar van horen zeggen, maar als het zo is, dan is het toch wel erg vreemd dat het in Thailand niet kan worden aangepast.
Je komt de ladyboys overal tegen in allerlei functies en beroepen. Dat met die acceptatie zal dus wel meevallen. Ik denk dat ze vooral boos is omdat haar film niet door de keuring kwam. Tja, die keuring is wel wat vreemd in onze ogen. Een beetje hetzelfde al in de USA moord en doodslag schijnt wel te kunnen maar blote borsten niet.
Overigens vond ik dit ook wel verhelderend: https://www.thailandblog.nl/maatschappij/kathoey-niet-woord-te-vangen/
De kathoey laat zich niet in één woord vangen, benadrukt Ten Brummelhuis gedurende het hele gesprek. Termen als transseksueel of travestiet voldoen niet. Ook de westerse begrippen homo, hetero en bi lopen snel spaak. De kathoey is geen man, geen vrouw, geen homo of hetero. In Thailand bestaan nu eenmaal meer categorieën, tussenvormen. Zoals de jongen die de soep serveert in het lunchrestaurant met oogschaduw, een ringetje in zijn oor en elke dag een andere kleur diadeem om zijn haar uit zijn gezicht te houden. De grote, stoere jongen met lipstick – of is het een jongensachtige meid – met de mobiele telefoon op het vliegveld. Terwijl wij in het westen de wereld verdelen in mannen, vrouwen, travo’s en transi’s kennen de Thais, aldus Thailandkenner Peter Jackson, tien tot veertien tussenvormen.
Nu ik ondervind toch wel hier in Thailand dat het venomeen Kathoey geaccepteerd word, en niemand er meer vreemd van op kijkt, je komt ze overal tegen, als serveerster in restaurants, verkoopsters in winkels en zelf in de ShoppingMall, waar ik meer moeite mee heb en velen Thai met mij zijn de Tomboys, verglijkbaar met bij ons de loverboys, een hekel aan mannen, maar zich zelf wel zo kleden,en zich ook zo gedragen, vrouwtje werken, (hij zuipen en roken) en velen klachten van ouders neer gelegd bij politie, en die erkennen het probleem, maar niets aan te doen,, ook in onse Thaise familie zo een onoplosbaar probleem
It is a thin line between men and women!
Slechts een chromosoon. In 99,9% van de geboortes gaat het vrouw/man zijn goed, soms niet. Daaruit ontstaan mensen zoals Katoeys (transexuelen), maar o.a. Tomboys.
Katoey’s worden in Thailand geaccepteerd, of is het alleen voor de sanuk en de soms inderdaad prachtige buitenkant?
Mischien ben ik blind, maar ik zie zelden oudere katoeys. U wel?
Chang Noi
Tja Gringo,
Als je zegt “het zijn net echte mensen” dan heb jij ze ook nog niet geaccepteerd.
Henk
Vond ik ook een beetje een rare opmerking in het verder goede artikel.
Het probleem is dat een grapje, al dan niet cynisch bedoeld, niet altijd als zodanig wordt opgepikt door de lezer. Dat heb ik ook al een paar keer meegemaakt.
Nog zoiets.
“het is echt om te lachen, want het wijkt af van normaal”
Wat is normaal? En wie bepaalt dat? Alsof dit niet normaal is? Misschien zijn wij wel niet normaal. Gewaagd dit soort classificaties.
Soms moet je toch echt goed opletten wat je schrijft, want het kan heel anders overkomen als dat je bedoeld.
Overigens is dit niet tegen Gringo gericht, want het onderwerp van het artikel is al gewaagd en kan al vaak bij welke grappige opmerking dan ook al verkeerd worden opgevat door wie dan ook.
Ik wist trouwens niet dat die film was afgekeurd in een land wat eigenlijk zo tolerant is naar welk gedrag of wie dan ook.
Toch weer mooie informatie.
Ik lees ook dat Gringo het fenomeen mannen in vrouwenkleren grappig vindt, omdat dit niet normaal is. Daar is niets op tegen.
De hier moeten zich ook realiseren dat de Thai bij voorkeur ladyboys belachelijk maken. Niet rechtstreeks zoals het altijd gaat in Thailand.
Kijk maar eens naar die zogenaamde onderbroekenlol op de Thaise Tv er zit minimaal 1 verwijfde kerel in. Liefst met wat make-up. En dan maar lachen en gieren. Hoezo zijn Thai zo tolerant?? Dat lijkt vooral zo en die illusie houden ze graag in stand.
Redactie: woord verwijderd ivm klachten daarover
Tja dat ken ik maar al te goed. Mijn vrouw giert het altijd uit van het lachen en altijd weer een katoey die dat veroorzaakt. Het is ook komisch om te zien en vooral lachwekkend. Maar juist omdat het in bijna elke Thaise show te zien is zou het je toch vooral bestempelen als normaal en zeker als geaccepteerd.
Overigens zijn ze in Thailand nog steeds aan het discussiëren of er niet een derde toilet bij moet komen. Man-Vrouw-Katoey. Maar door komen ze niet uit volgens mij.
Inderdaad, alhoewel misschien niet zo bedoeld, klinkt “het zijn net echte mensen” erg denigrerend en het doet de rest van het artikel volledig teniet.
Ik zit nu op een vreemde pc te tikken, maar kom morgenvroeg wat uitgebreider terug op “het zijn net echte mensen” en of ik ladyboys al dan niet “accepteer”, wat daar ook mee bedoeld kan zijn.
Het woord kathoey komt oorspronkelijk van de Khmer (kteuy). De algemene beschrijving van de term kathoey komt niet geheel overeen met de transseksuelen zoals wij die in het westen kennen, maar suggereert een vrouwelijke gender-identiteit van een zogenaamde derde geslacht. De vrije vertaling van de term Phu-ying praphet Thi song is “vrouw van de tweede soort” en wordt ook wel gebruikt als een verwijzing naar kathoey.
Sommigen geloven dat de aanvaarding van het kathoey zijn in Thailand is te danken aan de boeddhistische cultuur, die een hoge waarde en tolerantie toekent aan alles wat leeft. Thaise geloven dat een kathoey, het resultaat is van overtredingen in vorige levens (karma). Een kathoey verdient volgens het boeddhisme dan ook medelijden in plaats van schuld (verwijt). Deze tolerantie wordt zelfs op scholen toegepast. In 2004 heeft de Chiang Mai Technology School speciaal voor kathoeys toiletten aangebracht, met een verweven mannelijke en vrouwelijke symbool op de deur. De kathoey studenten zijn echter wel verplicht om op school mannelijke kleding te dragen.
Binnen de Thaise overheid is sinds 2007 een omstreden discussie gaande om een kathoey na wijziging van geslacht, ook als zodanig wettelijk te erkennen (in paspoorten en andere officiële documenten). Zoals met alles heeft ook dit zijn tijd nodig.
Thai laten kathoey met rust en zien ze als een bron van vermaak. Maar ze hebben dezelfde voordelen als in het westen. Ze roddelen er veelvuldig over.
Er is is dus geen brede acceptatie in de Thaise maatschappij? De Thaise overheid, stelt beperkingen dus daar is geen volledige acceptatie.
Hoewel het misschien een al te grote generalisering is, is het toch ook een normaal taalgebruik.
De Nederlander, de Duitser, de Rus etc. Blijkbaar bestaat er ook nog iets als de ‘gemiddelde’ Nederlander, Duitser, Rus etc.
Er zijn altijd raddraaiers die het voor anderen verpesten, maar de ladyboy in het algemeen is een prettig mens. Veel hebben een normale baan en ze kleden zich echt niet de hele week opzichtig. Het wil zeker niet zeggen dat er een 100% geslachtswisseling plaats zal vinden. Het overgrote deel blijft en vent met vrouwenkleding aan.
Omdat het geaccepteerd is in de Thaise cultuur, zie je al zeer jonge ladyboys, 12 jaar is geen uitzondering.
Ik vind het tot nu toe een boeiende discussie met ook veel interessante informatie (chromosomen, tomboy, de 14 tussenvormen, het derde geslachten, enz.) waar ik nauwelijks weet van had. De links, die de redactie onderaan het artikel noemt, maken het beeld van deze groep mensen nog duidelijker.
Als de “chromosomentheorie”, die Chang Noi noemt klopt, is er dus bij een aantal mensen sprake van een afwijking. Puur taalkundig is een afwijking “niet normaal”. Die afwijking kan zich op vele manieren manifesteren, bij de groep mensen waar wij het over hebben is dat hun gedrag als ladyboy of één van de ander 14 tussenvormen, die Khun Peter noemde. Die afwijking is op zich niet storend, althans voor mij niet, het zijn niet ineens onvolwaardige schepsels, het blijven mensen zoals u en ik.
Ik zeg ergens “het lijken net echte mensen” en dat is dan inderdaad cynisch bedoeld richting Thaise autoriteiten in dit geval, waar Tanwarin moeite mee heeft. Ik heb door het interview een bepaalde sympathie voor haar gekregen. De filmkeuringcommissie (een overheidsorgaan) doet haar geen recht door een film te verbieden, die gaat over problemen, die bestaan in de Thaise samenleving, zoals zij zegt. Tanwarin heeft al eerder slechte ervaringen met die commissie gehad en had dus ook beter minder provocerend kunnen filmen door die masturbatie van de vader te laten zien zonder de penis zichtbaar.
Of dat geholpen zou hebben is nog maar de vraag, want kennelijk accepteert de overheid die groep mensen niet als volwaardige medemensen en vindt, dat het vertonen van die vele vormen van sex een “verstoring van de nationale orde en openbare moraal” is.
Ladyboys en alle andere tussenvormen mogen wel in TV-series of films optreden als zij maar gekaraktereriseerd worden als domme, lachwekkende figuren. Dat wordt instemmend in een aantal reactie’s opgemerkt, maar dat domme, lachwekkende geeft een totaal verkeerd beeld. Net als vele andere ladyboys is Tanwarin bijvoorbeeld absoluut niet dom. Zij is afgestudeerd in de Franse taal aan de Universiteit van Khon Kaen en is een tijdlang leraar Engels geweest aan een middelbare school. In die leraarsfunctie was zij echter wel verplicht zich als man te kleden en te gedragen. Ladyboys worden door de Thaise bevolking volkomen geaccepteerd, wordt er dan gezegd. Ik zou echter de reactie wel eens willen zien als er op een gegeven ogenblik een Thaise minister “uit de kast” komt en zich in het parlement als vrouw verkleed vertoont.
Henk suggereeert dan, dat ik die groep nog niet heb geaccepteerd, maar dat is niet juist. Om met Tanwarin te spreken vind ik echt niet, dat die groep opgesloten moet worden of dat hun rechten moet worden ontnomen. Ik vind het echter wel een zonderlinge groep, maar hun uitingen in kleding en gedrag stoort mij niet in het minst.
Er zijn veel meer zonderlingen op deze aarde, te veel zelfs om op te noemen. In de film van Tanwarin is er sprake van vele vormen van sex en ik vind mensen, die zich met bijv. sadomasochisme, fetisjisme, spanking, bondage, enz. bezighouden ook zonderling. Van mij mag het, hoor, mijn motto is, dat iedereen – met uitzondering van drugs en pedofilie – vooral moet doen waar hij/zij zin in heeft, als ik er maar niet bij betrokken hoef te zijn. Ik vind dat ook gedragsafwijkingen.
Om een eventuele reactie op die laatste opmerking in de kiem te smoren, zeg ik er maar even bij, dat ik een meer dan uitstekend sexleven leidt, die zich niet beperkt tot eenmaal per week op zaterdag, onder de dekens, licht uit, en prompt daarna in slaap vallen zonder zich te bekommeren of de vrouw er ook plezier aan heeft gehad. Op mijn leeftijd (ik ben inmiddels 66 jaar) toch wel een uitzondering en als iemand dat een afwijking van mij vindt, dan heb ik daar oo vrede mee. Ik zeg wel vaker, dat iedereen “recht”heeft op een afwijking.
Thailandganger vraag zich dan af wat “normaal”is. Een vriend van mij werkt al heel lang in een inrichting waar psychisch gestoorde mensen langdurig verpleegd en verzorgd worden. Hij nam ooit een schitterende poster voor mij mee met daarop met grote letters de tekst: “Ooit een normaal mens ontmoet” en daaronder in wat kleinere letters: “En……beviel het?
Gringo je laatste alinea brent oude herrineringen op …. ik had vroeger op mij toilet een spiegel-achtige sticker op de deur geplakt met die tekst “Ooit een normaal mens ontmoet?” ….. “En …. beviel het?”.
Als je bent zoals de massa dan ben je normaal … dus als de massa Katoey is dan zijn Katoey’s normaal en de meeste van ons niet normaal (abnormaal).
Wat betret die chromosonen …. heb je bij biologie les even niet opgelet?
Zie http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/zwangerschap/9345-het-geslacht-van-je-baby-beinvloeden.html
Chang Noi
Ja, Chang Noi, die bedoel ik inderdaad, ik had een poster met die tekst.
Normaal: een grapje van weleer: een peleton soldaten marcheert, links, rechts, links, rechts. Een soldaat loopt voortdurend uit de pas en wordt daar op aangesproken. Zijn verweer is, dat juist hij wel in de pas loopt en al die anderen niet. Normaal?
Ik denk, niet chromosonen ooit bij mij in een les is behandeld, dat is toch het gangbare excuses ook tegenwoordig van kinderen: hebben wij nooit gehad!
Ik heb de link gelezen, bedankt!
Je had juist, vond ik, best een positief stuk over de Katoys. Maar vond net dat ene stukje tekst zo jammer, daarmee vond ik dat je toch blijk gaf van een vooroordeel.
Henk
Travestie e.d. is geen moderne uitingsvorm, het heeft al een heel lange geschiedenis. “Schokkend nieuws” in dit opzicht is dan toch wel, dat – lees ik net in het AD – een groep wetenschappers beweert, dat de Mona Lisa van Leonardo da Vinci in werkelijkheid ook een man is.
Waarom is dat “schokkend”?
Henk
Lees juist in de krant, dat een Thaise vliegtuigmaatschappij enkele kathoeys gaat opleiden als stewardess.
Hier wel een aardige link over die ladyboys als stewardess
http://www.relax.com.sg/relax/media/553414/Thai_airline_hires_ladyboy_flight_attendants.html
Altijd een vreemd verschijnsel gevonden. Niet zozeer de Katoey, maar wel de aantallen, die je in Thailand ziet.
Of wordt het in andere landen meer verborgen gehouden?
Brazilie is ook zo’n land waar je ze meer dan gemiddeld tegenkom.
Waarom zijn er zoveel ladyboys in Thailand? Ik heb ooit een keer een theorie gelezen die er kort samengevat op neerkwam dat Westerlingen (mannen en vrouwen) relatief meer mannelijk hormoon testosteron zouden hebben en dat Thais juist meer rijkelijk bedeeld met het vrouwelijke hormoon oestrogeen zouden zijn; dit zou dan het hoge aantal toch wat verwijfde mannen en ladyboys in Thailand moeten verklaren. Tevens werd het als argument gebruikt waarom de combinatie farang man/Thaise vrouw zo goed werkt (in de beginfase althans, wanneer de sexuele aantrekkingskrachten een grotere rol spelen) en waarom de farang vrouw er toch wat mannelijker uitziet, en zich ook zo gedraagt, vergeleken met de Thaise vrouw.
Ik heb geen idee wat er wel en niet klopt van deze theorie, maar het feit dat niemand en dan ook werkelijk NIEMAND kan kaartlezen in Thailand lijkt dit verhaal wel te ondersteunen. 😉