Leven als een boeddha in Thailand, deel 3

Echtgenote met werknemers

In dit deel informatie over de mensen in Isaan, misdaad en corruptie.

De bevolking

De bevolking in Ubon is over het algemeen buitengewoon vriendelijk en heeft beslist (nog) geen hekel gekregen aan de farangs. Dat komt mogelijk omdat hier vrijwel geen toeristen komen die de beest uit hangen zoals in Pattaya soms wel het geval is. Ook de ambtenaren hier zijn over het algemeen vriendelijk en behulpzaam.

Om wat dieper in te gaan op de bevolking zal ik het leven van drie vrouwen beschrijven om duidelijk te maken dat de verschillen in leefomstandigheden en de kansen die je krijgt ook binnen één provincie groot zijn. Alle drie de vrouwen zijn in de leeftijd van bijna  40 tot net 50 jaar en hebben alledrie twee dochters van 20-30 jaar.

De eerste vrouw is de dochter van mijn oudste zwager en woont in de stad Ubon. Ze is nog steeds getrouwd met de vader van haar dochters en heeft een vaste baan als administratrice. Omdat ze haar dochters een goede start in het leven wil geven probeert ze op allerlei manieren bij te verdienen om dat mogelijk te maken. En daar is ze in geslaagd, met bijlessen en studies aan universiteiten in Chiang Mai en Phrae. Beide dochters hebben een voltooide studie physiotherapie achter de rug en hebben inmiddels werk gevonden. Ook spreken ze uitstekend Engels. De oudste heeft een vaste vriend, een arts maar de jongste nog niet, ondanks dat ook zij een buitengewoon aantrekkelijke jongedame is. Geen kinderen nog natuurlijk.

De tweede vrouw werkt bij mijn vrouw maar heeft een rijstveld bij de Mun rivier en daardoor heeft ze twee oogsten per jaar en behoort dus niet tot het armste deel van de bevolking. Toch was het gezinsinkomen onvoldoende om haar twee dochters een goede opleiding te kunnen geven – ondanks dat ze nog steeds getrouwd is met de vader van haar dochters – en daarom werkt ze elke dag dat ze niet nodig is op haar rijstveld bij mijn vrouw. Beide dochters zijn inmiddels geslaagd aan de plaatselijke Rajabhat universiteit. Allebei werken ze nu als lerares op een basisschool. Engels beheersen ze helaas vrijwel niet omdat de basisopleiding op het platteland vaak te wensen over laat en bijlessen niet te betalen waren. De oudste is getrouwd met een man met een vaste baan en heeft twee kinderen. De jongste heeft zelfs nog geen vaste vriend ondanks dat ook zij bovengemiddeld aantrekkelijk is. Ze zal wel hoge eisen stellen aan een toekomstige partner en die is op zo’n boerendorpje lastig te vinden.

De derde vrouw woont ergens in een bos redelijk ver van een dorp en alleen bereikbaar over een bospad van 5 km. Vanwege de arme grond en het lage grondwaterpeil is het bos nog niet ten prooi gevallen aan landbouw en dus redelijk ongerept en dat betekent dat zij en haar huisgenoten hun magere kostje kunnen aanvullen als jager-verzamelaar. Bij jagen moet niet direct aan vuurwapens gedacht worden maar meer aan een katapult (vogels, ratten), hengels met een haakje (vis), hengels met een lusje (hagedissen), hengels met een netje (larven van rode mieren) en een schepje (uitgraven van krekels); kikkers worden gewoon met de hand gevangen. Haar rijstveld levert net genoeg op voor eigen gebruik en verder hebben ze wat groente, koeien en kippen. De vader van de vrouw was aan de drank en kwam om het leven na een val die te wijten was aan drankmisbruik. Het was voor haar dus een arm bestaan want bijverdienen was lastig en bijvoorbeeld een eettentje beginnen had geen zin met zo weinig verkeer in de onmiddellijke nabijheid. Ze kreeg twee dochters en ook nog een zoon van drie vaders en op zich hoeft dat natuurlijk geen probleem te zijn maar voor haar en de kinderen wel.

De reden dat die mannen haar en de kinderen verlieten was ongetwijfeld geldgebrek en dat was weer terug te voeren op de onmogelijkheden om daar een redelijk bestaan op te bouwen. Nu ze bij mijn vrouw werkt zijn de grootste geldproblemen voorbij en heeft ze nu ook een solide relatie met een wat oudere man. Die man werkt ook bij mijn vrouw en is in het gelukkige bezit van een aftandse pick-up waarmee ze vrijwel elke ochtend samen naar het werk gaan. Voor geld hoeft zij overigens niet aan te kloppen bij haar nieuwe man want die probeert wel zijn verplichtingen naar zijn overigens al volwassen kinderen na te komen en dat kost hem een groot deel van zijn inkomen. De oplossing voor haar geldproblemen kwam helaas te laat voor beide dochters want die hebben geen goede opleiding genoten, spreken geen Engels, hebben geen vaste baan maar wel al kinderen en mannen. Onder de omstandigheden waar die dochters zijn opgegroeid moet je wel erg veel doorzettingsvermogen hebben om iets van je leven te kunnen maken. Zoveel doorzettingsvermogen had haar jongste kind – haar zoon – gelukkig wel want die volgt nu een opleiding voor elektricien. Het eerste jaar kon hij met een vriend meerijden die een zelfde opleiding volgde maar het tweede jaar dreigde in duigen te vallen want de vriend ging niet meer en de zoon had geen vervoer. Tijdens de vakantie had hij echter bij mijn vrouw gewerkt zodat hij al wat geld had gespaard maar helaas niet genoeg om een motorfiets ervan te kunnen betalen. Met een lening van mijn vrouw lukte dat wel en zijn moeder heeft die inmiddels al afbetaald. Maar ook hij had door de omstandigheden bijna zijn studie niet af kunnen maken.

Er zijn dus ook in Ubon grote verschillen in kansen maar de meeste moeders en in wat mindere mate de vaders doen er alles aan om hun kinderen een goede toekomst te geven. Echtscheidingen komen vaak voor maar zijn meestal het gevolg van geldproblemen. Veel echtparen die ik ken blijven hun hele leven bij elkaar. Jong trouwen en jong kinderen krijgen heeft vaak te maken met de lokale omstandigheden.

Gieten van koper in mal (in ons Dorp)

Huwelijkstrouw

Zoals al eerder vermeld wordt er in het armere gedeelte van de Isaan al op jonge leeftijd “getrouwd” maar houden die huwelijken vaak niet lang stand. Maar wat als het huwelijk wel lang stand houdt? Dan zijn er nog steeds diverse varianten. Zo ken ik een echtpaar – bijna 20 jaar getrouwd – waarvan de vrouw met toestemming van de echtgenoot vreemd gaat zolang het maar niet thuis gebeurt. Een ander extreem betrof helaas een voetballer uit ons team die zelfmoord pleegde na zijn vrouw vermoord te hebben. Aanleiding: vreemd gaan van de vrouw. Dit zijn ook voor Thailand natuurlijk extremen. Voorbeelden van mia nois ken ik niet maar dat wordt natuurlijk geheim gehouden. Wel ken ik het voorbeeld van een verstandshuwelijk waarbij de man vanaf het begin een tweede relatie erop nahield – waarschijnlijk met medeweten van zijn vrouw – wat voor de buitenwereld pas na vele jaren naar buiten kwam.  De wettelijke vrouw kreeg later spijt van haar toestemming maar gedane zaken nemen geen keer. Het komt volgens mij nog steeds relatief vaak voor dat de partner gezocht wordt in dezelfde sociale klasse met als gevolg dat velen ongetrouwd blijven of laat trouwen.

Verdraagzaamheid

Verdraagzaamheid is volgens mij een typerende eigenschap van de Isaaner. Je ziet het in het verkeer waarbij niemand boos wordt als er bijvoorbeeld onterecht voorrang genomen wordt. Geen getoeter, geen woeste, verontwaardigde gezichten en geen middelvinger. En als je een keer geen mondkapje draagt zal ook niemand daar aanstoot aan nemen.

Ik liep een keer met drie aantrekkelijke jonge dames een ijssalon binnen. Niemand die daarvan opkeek op een farang na. Hij reageerde nog net niet verontwaardigd maar vond het duidelijk maar vreemd dat een oude man zoiets deed. Mijn vrouw was op dat ogenblik even naar het toilet, dit om verontwaardigde reacties van lezers voor te zijn.

Een ander typisch voorbeeld is de manier waarop gereageerd wordt op mijn afwijzing om mij onnodig te laten inenten met een experimenteel vaccin. Als ik op facebook daar blijk van geef, dan krijg ik van mijn Nederlandse vrienden geen duimpjes maar alleen verontwaardigde reacties zoals beschuldigingen dat ik maar een profiteur ben. Als ik vervolgens met harde cijfers kom uit betrouwbare bronnen die in strijd zijn met hun vaste geloof in het COVID-vaccin krijg ik vervolgens door diverse personen ronduit beledigende reacties. Met tegenargumenten komen ze echter nooit. Hoe anders is dat in Thailand. Ik werd een aantal maanden geleden via messenger benaderd door een Thaise vriend met de vraag of ik al ingeënt was. Waarschijnlijk met de bedoeling om mij zijn hulp aan te bieden mocht dat nog niet het geval zijn. Ik vertelde hem – met argumenten omkleed – dat inenten voor mij niet nodig was en dat ik ivermectine in huis had mocht ik toch nog ziekteverschijnselen vertonen. Ik kreeg als reactie: ivermectine? Dat is toch voor dieren?! Ik heb hem toen bijgepraat over ivermectine en ervoor de zekerheid nog erbij vermeld dat de Thaise overheid ook een onderzoek zou starten naar de werkzaamheid ervan tegen COVID. Als reactie kreeg in een duimpje. Ja, een duimpje!

Ik ben ook nog lid van een LINE-groep van 30 voetballers. Eén van die voetballers gaf te kennen dat hij geen COVID-vaccin wilde en deed er een filmpje bij met wat extra informatie. Geen enkele negatieve reactie kwam daarop. Ook geen positieve trouwens.

Traditioneel gemaakte klokjes

De taal

Op scholen wordt Thai onderricht maar thuis wordt soms ook nog Isaan gesproken. Het Isaan is verwant aan het Laotiaans. Lang niet iedere inwoner van Isaan spreekt echter Isaan. Mijn schoonvader is geboren in Bangkok maar heeft een groot deel van zijn leven in Ubon gewoond. Toch sprak hij geen Isaan. Niet met zijn vrouw, niet met zijn kinderen en ook niet met zijn klanten. Dus 80 jaar geleden kon hij zonder Isaan te spreken zich uitstekend handhaven in Ubon. Mijn vrouw sprak overigens wel Isaan met haar moeder.

Een tweede voorbeeld: een aangetrouwde neef van mijn vrouw is geboren in de omgeving van Bangkok en kwam 30 jaar geleden naar Ubon. Hij spreekt nog steeds geen Isaan maar z’n vrouw wel maar ondanks dat spreken hun kinderen geen Isaan. Met Thai kan je in Isaan dus heel goed terecht; alleen als je gesprekken wilt volgen die gehouden worden in Isaan is het nuttig om ook Isaan te leren.

Ik moet bekennen dat ik het Thai nog steeds niet beheers. Tot mijn verontschuldiging kan ik aanvoeren dat ik redelijk doof ben. Maar de echte reden is waarschijnlijk dat ik Nederlands met mijn vrouw kan spreken, dat er aardig wat leden van de schoonfamilie het Engels beheersen en dat er in de omgeving zowel een universiteit als een Rice Research Center zijn waarvan redelijk wat medewerkers het Engels beheersen (en natuurlijk speelt ook een rol dat ik wat lui aangelegd ben). Maar mocht je niet dat geluk hebben, dan zal je toch moeten proberen het Thai je eigen te maken. Dat zal in het algemeen veel moeite en tijd kosten.

Misdaad

Het overgrote deel van de mensen hier is eerlijk. Zo heb ik bijvoorbeeld nog nooit meegemaakt dat ik te weinig geld terug kreeg bij een aankoop. Andersom, dat ik te veel terug kreeg heb ik wel al diverse keren meegemaakt. Daar maak ik nooit misbruik van want van geld dat mij niet toekomt word ik toch niet gelukkig en bovendien weet ik dat kastekorten ingehouden worden op het salaris. Om een voorbeeld te geven dat ik nooit zal vergeten: Ik had een keer meer geld nodig dan ik kon pinnen en dus ging ik naar de balie van een bank voor 100.000 baht. De vrouwelijk bankbediende telde razendsnel honderd briefjes uit en haalde die vervolgens door een telmachine. Die gaf 99 aan. Nog een keer er doorheen gehaald. Weer 99. Vervolgens deed ze er een briefje van duizend bij, deed er een wikkel om en gaf het aan mij. Ik ging vervolgens naar onze auto om de aankopen alvast een plek te geven terwijl mijn vrouw nog “even” iets anders ging kopen. Terwijl ik op haar aan het wachten was ging ik tegen mijn gewoonte in het geld toch maar even natellen. 101! Weer geteld en weer 101. Ik ging vervolgens terug naar de bank en daar aangekomen zag ik direct al dat ze het tekort zelf ook al hadden geconstateerd. Met grote dankbaarheid werd dat briefje van 1000 in ontvangst genomen.

Misdaad komt hier natuurlijk ook voor maar is anders dan in Nederland. Ze zullen hier bijvoorbeeld niet zo snel ’s-nachts je huis binnengaan om geld en kostbaarheden mee te nemen. Als er niemand thuis is, dan is er wel een risico. En als een huis maandenlang leeg staat, dan kan het weleens helemaal leeg komen te staan en wordt soms zelfs het huis gedeeltelijk gedemonteerd. Zakkenrollen of een gewelddadige overval komen hier ook bijna niet voor. Zelf heb ik één keer een poging tot zakkenrollen meegemaakt maar dat was in een toeristische plaats in Vietnam.

Jaren geleden liepen mijn vrouw en ik op het parkeerterrein van de MAKRO naar onze auto toen er iets omgeroepen werd. Mijn vrouw vroeg toen aan mij of ik mijn portemonnee nog had. Ik voelde even en antwoordde dat ik hem nog had. Ik vroeg: “zijn er zakkenrollers actief?” Nee, zei mijn vrouw, er is een portemonnee gevonden. Ik was toen nog niet zo lang in Thailand, dit tot mijn verontschuldiging.

Opvallend is ook dat de kluisdeur in veel banken gewoon openstaat. Soms staat daar wel een bewaker bij maar omdat er nooit wat gebeurt is zijn alertheid niet altijd optimaal. Ook de talrijke goudwinkeltjes worden slecht bewaakt maar wel beveiligd door camera’s. De schaarse overvallen op die winkels worden veelal gepleegd door wanhopige figuren die slecht voorbereid een overval doen en ook vaak snel weer opgepakt worden.

Maar ook gewelddadige misdaad komt hier natuurlijk ook voor al heb ik nooit zoiets meegemaakt. Zo heb je hier loan sharks die woekerrente rekenen waardoor schulden vaak niet afbetaald kunnen worden. Soms wordt met grof geweld of dreiging daarmee dan toch nog geld afgedwongen; geld dat dan natuurlijk weer geleend moet worden terwijl dat ook niet afbetaald kan worden. Ik heb twee keer meegemaakt dat mensen tijdelijk verdwenen om aan hun schuldeisers te ontkomen. Eén van hen ging daartoe het klooster in.

Vechtpartijen komen wel voor en meestal laat op de avond op dorpsfeesten. Zelf lig ik dan al lang op één oor dus ook dat heb ik nog nooit meegemaakt.

Als farang zal je weinig met misdaad te maken krijgen, tenzij je er natuurlijk aanleiding toe geeft. Ik voel mij hier althans veilig ook al kunnen we in geval van nood geen beroep doen op buren. We zijn ’s-nachts op ons zelf aangewezen maar toch laten we de ramen gewoon open.

Dorsen van onze rijst

Corruptie

Ik zal niet ontkennen dat er corruptie hier voorkomt maar zelf heb ik dat nog nooit meegemaakt terwijl ik toch in de loop der jaren met allerlei ambtenaren in aanraking ben geweest. Ik vermoed dat het komt omdat hier geen farangs rondlopen die met geld strooien. Zoiets maakt hebzuchtig.

Mocht je een eigen bedrijf hebben – zeker als het succesvol is – dan loop je waarschijnlijk wel risico.

Het is wel eens voorgekomen dat agenten kwamen collecteren voor een goed doel, ik meen oorlogsslachtoffers van de schermutselingen met Cambodja. Als reactie liet onze kamnan op diverse invalswegen een bordje plaatsen dat zulke collecties in zijn dorp ongewenst zijn. En dat hielp! Maar ook als er een weg wordt geasfalteerd komt daar een bord bij te staan met daarop vermeld het bedrag van de aanbesteding. Niet overal in Thailand zal er zo veel openheid zijn, vermoed ik.

Eén keer kreeg ik echter zijdelings met corruptie te maken toen een Thaise vriend een fles wijn meebracht. Gekocht of gekregen van een politieman die een handeltje begonnen was in gesmokkelde wijn uit Laos want er zat geen banderol op de fles. Het was een Franse wijn en zover ik dat uit het etiket kon opmaken leek het best wel een aardige wijn. Toen ik echter de fles probeerde te ontkurken bleek de kurk er los in te zitten waardoor de wijn helaas verzuurd was. Blijkbaar was die wijn langere tijd rechtop bewaard. Ik denk niet dat de corrupte politieagent rijk geworden is van zijn handeltje in verzuurde wijn…

In het volgende deel informatie over de nutsvoorzieningen en het Isaanse eten.

Wordt vervolgd.