Leven als een boeddha in Thailand, deel 2

In dit deel en in de delen 3, 4 en 5 zal ik beschrijven hoe ik Isaan of liever gezegd Ubon ervaar. Ubon is Bangkok met al zijn faciliteiten natuurlijk niet. En ook geen Pattaya, Hua Hin of Chiang Mai. Er zijn ook geen bergen of stranden maar wel rivieren en meren. Ook het klimaat is anders, de mensen zijn anders, het eten is anders en er zijn vrijwel geen farangs hier.

Ook maakt het natuurlijk uit of je in de stad woont, in een villawijk voor de gegoede Thai, in een boerendorpje of zoals wij gewoon ergens op het platteland. Maar hoe iemand Ubon zal ervaren zal voornamelijk afhangen van zijn eigen instelling en natuurlijk ook van zijn eventuele partner. Ik wil met dit alles dus zeggen dat mijn ervaringen weinig houvast zullen bieden voor degenen die overwegen om ook in de Isaan te gaan wonen maar het geeft natuurlijk wel een beeld van hoe het leven hier kan zijn.

De farangs die hier leven hebben allemaal hun eigen gekleurde waarnemingen. Een farang die Swensen’s ijssalon frequenteert zal al snel denken dat de Isaan bevolkt is met obese mensen. Een farang die zijn inkopen doet in Central Plaza zal al gauw denken dat Isaaners allemaal een dure auto hebben. En de farang die alleen maar in de steden komt en verder alleen stopt bij benzinestations langs de snelwegen zal denken dat de Isaan volgebouwd is met 7-Elevens. Zelf zie ik de “werkelijkheid” natuurlijk ook gekleurd maar een roze bril, nee die draag ik niet.

Om een breder beeld te krijgen van het leven in de Isaan is Thailandblog natuurlijk de aangewezen plek. Zie bijvoorbeeld de verhalen van De Inquisiteur die in een dorp in de Isaan woont. Of de verhalen van Bas en Charly die in de stad wonen. Ook Lung Jan schrijft over het leven hier in de Isaan en hij woont even buiten een dorpje. Verder zijn er natuurlijk tal van verhalen van farangs die de Isaan af en toe aandoen.

Maar eerst moet ik iets recht zetten over het beeld dat in deel 1 is geschetst. Met veel grond (14 rai), een huis, een zwembad, een vijver en een eiland met een keuken en tuinhuisje zullen veel mensen misschien denken dat je daarvoor miljonair moet zijn maar dat is althans in euros gelukkig niet het geval (overigens heb ik soms wel het idee dat ik miljonair ben….). Dat is, of beter gezegd, dat was (15-20 jaar geleden), niet nodig. Om een paar belangrijke uitgaveposten te noemen: het huis van 10 bij 12 meter met één woonkamer, één slaapkamer, één werkkamer en een eenvoudig badkamer (geen keuken) kostte minder dan €20,000 (geholpen door de toenmalige gunstige koers van de euro), de grond minder dan €10,000, het overkapte zwembad van 4 bij 10 meter minder dan €20,000. Het uitgraven van de vijver en daarmee ook het eiland vorm geven was ook geen enorme kostenpost omdat de afgegraven grond tegen betaling gretig aftrek vond (huidige prijs van een vrachtwagenlading grond is THB 250). Maar er zijn natuurlijk nog bijkomende kosten. Zo moest het land leefbaar gemaakt worden (maar dat leverde daarmee wel hout/houtskool op) al hebben we de meest imposante bomen natuurlijk laten staan. Er was ook geen afrastering, geen paden, geen waterafvoer, er was geen elektriciteit, geen telefoonverbinding, geen internet en ook geen waterleiding. Dat moest allemaal geregeld en aangelegd worden. Verder hebben we nog twee huisjes laten neerzetten voor bezoekers uit met name Nederland. Er moesten dus nog bergen werk verzet worden, voornamelijk door mijn vrouw want ik kon pas 10 jaar geleden mij hier permanent vestigen.

De grond was overigens zo goedkoop omdat het arme grond was en droog maar ook omdat het Sor Por Gor-land was. Land met weinig rechten maar wel met verplichtingen. De voornaamste verplichting was om het op een agrarische manier productief te maken. De grond is ook niet te verkopen. Overigens valt het in de praktijk met al die regels wel mee – althans hier – want we hebben het al 20 jaar en er is weliswaar een deel van ons land onteigend vanwege de aanleg van een irrigatiekanaal maar daar hebben we wel een vergoeding voor gekregen, zelfs iets meer dan wij ervoor betaald hadden.

Een gevolg van onze keuze voor een bosrijke omgeving was dat we geen buren hadden op korte afstand. In de loop der jaren zijn er wel wat mensen – geen boeren overigens – in onze buurt komen wonen maar het dichtstbijzijnde huis staat nog steeds op zo’n 300 meter afstand. Het dorp ligt op ruim anderhalve kilometer. Dorpelingen zullen dus niet zo maar voor een praatje even langs komen, alleen goede vrienden. Dat heeft z’n voordelen maar ook z’n nadelen.

Rijst zaaien

De provincie Ubon Ratchathani

Ubon ligt in de Isaan halverwege de Golf van Thailand en de Zuid-Chinese Zee, grenzend aan Laos en Cambodja, 130 meter boven zeeniveau. Bergen zijn hier niet maar je hebt wel de rivieren de Mun en de Mekong. De 1.800.000 mensen leven hier nog steeds voor een groot deel van de rijstteelt ondanks dat de grond arm is en meer dan één rijstoogst per jaar alleen in de buurt van de rivieren mogelijk is. Bijverdienen is dus veelal noodzaak, als bouwvakker of in Bangkok bijvoorbeeld.
Mijn vrouw en ik hebben een stuk land gekocht in een bosrijk deel van Ubon en dat betekent dat de grond niet erg geschikt was voor rijstbouw: te hoog en daardoor te weinig water en bovendien door jarenlange uitloging niet bepaald rijk aan meststoffen. De eerste rijstvelden zijn pas op zo’n 600 meter te vinden en een natuurgebied beheerd door padvinders ligt op een afstand van een kilometer. Ook dat ligt natuurlijk op arme grond.

Klimaat

Informatie over het klimaat in Ubon is bijvoorbeeld op Wikipedia te vinden (https://en.wikipedia.org/wiki/Ubon_Ratchathani#Climate). Het regenseizoen is niet te vergelijken met de veelal sombere herfst in Nederland omdat de zon ook dan regelmatig te zien is. Dagen zonder zon komen gelukkig weinig voor en een periode van zeg 3 dagen zonder zon komt misschien één keer per jaar voor. In het regenseizoen heb je forse tropische buien die soms maar heel kort duren en heel plaatselijk kunnen zijn maar aan het eind van het regenseizoen kunnen er restanten van tyfoons overkomen en die kunnen voor langdurige regen zorgen, soms meer dan een dag lang. Die uitgebluste tyfoons komen in Ubon echter niet vaak voor, misschien één of twee per jaar en gaan gelukkig gepaard met weinig wind.

In het koude seizoen liggen de maxima gemiddeld nog steeds boven de dertig graden maar het kan ook koud zijn. Het kouderecord voor december ligt op 9 graden en ook overdag kan het kwik – bij grote uitzondering gelukkig – soms niet boven de 16 graden uitkomen. Nu zal dat de meeste Nederlanders en Belgen niet afschrikken maar als het koud is staat er meestal ook veel wind en dat maakt het onaangenaam, zelfs voor de farang als die farang toch met zijn korte broek en t-shirtje naar buiten wil. En buiten eten is ’s-ochtend en ’s-avonds dan niet zo aantrekkelijk meer. In de open lucht lunchen is natuurlijk geen probleem want de zon schijnt meestal toch wel. Het koude seizoen kenmerkt zich ook door droogte. Op 20 februari van dit jaar viel sinds 5 november voor het eerst weer regen en dat was ook nog minder dan een millimeter.
In het warme seizoen kan het echt warm zijn. Een paar jaar geleden lagen de maxima wekenlang in de buurt van de veertig graden maar er zijn ook jaren dat de veertig graden niet gehaald wordt. Tot 35 graden vind ik het wel aangenaam maar daar boven wordt het mij ook wat te veel van het goede, althans op het heetst van de dag. Toch is het al vele jaren geleden dat we de airco hebben gebruikt terwijl we wel een airco op de slaapkamer en de werkkamer hebben. Als we naar bed gaan is de buitentemperatuur en ook de temperatuur in de slaapkamer vaak nog 30 graden maar met open ramen en een open slaapkamerdeur is het in combinatie met een ventilator best uit te houden en slaap ik meestal voortreffelijk. Ik denk dat mijn lichaam zich aangepast heeft aan het klimaat en dat bijvoorbeeld mijn huid nu beter doorbloed is dan toen ik pas in Thailand was. Een goed doorbloede huid is natuurlijk essentieel omdat je huid als warmtewisselaar fungeert. Mensen met overgewicht en/of met bloedvatproblemen zullen het hier zonder airco waarschijnlijk niet uithouden in het warme seizoen.

Rijst uitplanten

De lucht in Thailand is erg vochtig en in de afgelopen maand oktober lag het dauwpunt voortdurend in de buurt van de 26 graden en dat betekent dat de luchttemperatuur ook ’s-nachts niet onder 26 graden komt. Een dauwpunt van 26 graden is extreem hoog. De huid kan alleen maar “koel” blijven als het transpiratievocht voldoende snel als damp afgevoerd wordt en bij die hoge luchtvochtigheid lukt dat alleen als er een redelijke luchtstroom staat. En omdat er vaak maar weinig wind is in Ubon is zelfs buiten een ventilator vaak geen overbodige luxe. En zo lang je je niet inspant en de temperatuur onder zeg de 35 graden blijft zullen de zweetdruppels zo snel verdampen dat je er meestal geen last van hebt. Pas in de buurt van 40 graden of bij inspanning loopt het zweet in straaltjes van je af.
Soms is dat vele zweten best wel lastig. Als ik bijvoorbeeld op een zonnige dag op de fiets in een bewust rustig tempo naar mijn kapster ga heb ik geen last van zweet. Pas als ik in de kappersstoel neerstrijk breek het zweet mij uit omdat ze geen airco heeft maar alleen een ventilator die af en toe wat lucht in mijn richting blaast. Als ik met de auto (met airco aan) naar de kapster ga heb ik daar geen last van.

Maar dat vele zweten betekent natuurlijk wel dat je veel, heel veel water moet drinken, in sommige maanden wel 3-4 liter per dag. Een koud pilsje moet een uitzondering blijven en ook frisdranken en vruchtensappen kun je beter laten staan want anders vliegen de pondjes je aan.
Sporten is echter nog steeds mogelijk en het risico op oververhitting bestaat gelukkig niet indien je maar korte tijd sport (tenzij je natuurlijk al oververhit was). Bij zware en langdurige inspanning is er natuurlijk wel een groot risico, zeker als je te weinig water drinkt. In de rust van een voetbalwedstrijd krijgen de voetballers van de reservespelers altijd een fles ijsgekoeld water en bij temperaturen boven de 35 graden legt de scheidsrechter het spel zowel tijdens de eerste als de tweede helft stil voor een drinkpauze. Verstandig natuurlijk.

Tip: Je huid is glad als hij droog is en ook als hij nat is. Maar als hij klam is, is de huid stroef en dat maakt elektrisch scheren in Thailand lastig. Nu bestaan er ook speciale elektrische scheerapparaten waarmee je je nat kunt scheren na het aanbrengen van scheerschuim of scheergel. Zo’n apparaat heb ik niet maar direct na het douchen scheer ik mij moeiteloos glad met een gewoon elektrisch scheerapparaat – snoerloos natuurlijk – terwijl ik mij nog niet afgedroogd heb. Dat doe ik al 10 jaar zonder problemen. Ik heb zelfs de indruk dat de mesjes langer scherp blijven omdat natte haren zachter zijn. Na het scheren open ik de scheerkop en spoel die schoon. Wel oppassen dat het water niet in het scheerapparaat loopt want dat apparaat is natuurlijk niet waterdicht.

Tip: Als ik in mij leunstoel zit om wat met mijn pc te stoeien heb ik meestal de ramen open en de ventilator aan en blijf ik droog. Het zweet op mijn rug kan echter niet verdampen en dus krijg ik een natte rug en een natte stoel. Daarom doe ik altijd een badlaken over mijn stoel om het vocht op te nemen.

Tip: In het koude seizoen krijg ik – als ik niet oppas – last van kloven in mijn hielen. Weliswaar is de luchtvochtigheid nog steeds hoog – althans veel hoger dan in Nederland – maar te laag voor mijn onbeschermde hielen. Onbeschermd, want in Thailand draag ik geen sokken en ook geen dichte schoenen wat ik in Nederland wel deed. De oplossing voor mijn klovenprobleem is eenvoudig: sokken dragen en/of dagelijks insmeren met een vette (vaseline of bijenwas) crème of regelmatig eelt verwijderen. Zelf kies ik voor de sokloze oplossing.

Tip: In Thailand is de UV-index vaak extreem hoog (zie bijvoorbeeld de volgende link met een voorspelling van de UV-index per uur: https://www.accuweather.com/en/th/mueang-ubon-ratchathani/321409/hourly-weather-forecast/321409?day=1). Verbranden (of erger) van de huid ligt dus op de loer, zeker als je met een bleke winterhuid op vakantie gaat. Nu heeft de huid diverse methoden om verbranden te voorkomen en aangerichte schade te herstellen maar in veel gevallen is het toch nodig om je te beschermen tegen het UV-licht van de zon. En omdat UV-licht sterk verstrooid wordt komt het van alle kanten dus op het water loop je veel gevaar en op het strand nog veel meer omdat zand UV-licht reflecteert. Naast die bescherming is het ook verstandig om af en toe de schaduw op te zoeken om je huid te laten herstellen. Het is beter om 3*10 minuten in de zon te zitten dan 1*30 minuten. Tijdens die rustperiodes kan de huid bijvoorbeeld zijn anti-oxidanten voorraad weer aanvullen want die voorraad kan door de vorming van radicalen uitgeput raken. Zelf neem ik elke ochtend 500 mg vitamine C en dat zorgt er wel voor dat ik de nodige uren een verhoogde vitamine C-concentratie in het bloed heb zodat tekorten in de huid snel aangevuld kunnen worden. Overdag ben ik gemiddeld 3-4 uur buiten waarvan bijna de helft van de tijd in de directe zon. Alhoewel ik nooit een zonnebrandmiddel gebruik ben ik toch al die jaren hier nooit verbrand – wel vroeger tijdens vakanties – omdat ik elke dag wel 10-20 keer de schaduw (binnenshuis) opzoek, ik in een boomrijke omgeving loop (bomen vangen een deel van het UV-licht weg ook al loop je in de zon), omdat ik natuurlijk inmiddels licht bruin gekleurd ben na al die jaren en mogelijk ook vanwege mijn vitamine C tabletje en omdat mijn huid tegenwoordig goed doorbloed is waardoor de anti-oxidantenvoorraad snel aangevuld kan worden. Dus als je permanent in Thailand verblijft is verbranden eenvoudig te voorkomen. Vakantiegangers moeten echter wel oppassen, zeker degenen die het strand opzoeken en met name de obese types (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29541756/).

Opmerking. Door te veel UV-licht kan je niet alleen verbranden en bijvoorbeeld huidkanker krijgen maar je huid veroudert ook sneller. Die veroudering uit zich bijvoorbeeld in een verminderde huidelasticiteit. Zo gaat de vermindering van de huidelasticiteit aan de bovenkant (de “bruine” kant) van de onderarm ruim twee keer zo snel als aan de binnenkant (de “blanke” kant) van de onderarm. Een extra reden dus om voorzichtig aan te doen in de zon.

Tip: Zonnebrandmiddelen hebben een Sun Protection Factor (SPF). Een factor 1 betekent geen bescherming en een factor 10 dat je 10* zo lang in de buitenlucht kunt blijven voor je verbrandt in vergelijking met een onbeschermde huid. Maar pas op, die SPF is gebaseerd op mensproeven (geen dierproeven) en de omstandigheden waaronder de SPF bepaald wordt wijken nogal af van de praktijkomstandigheden. Zo wordt er 2mg per vierkante centimeter gebruikt hetgeen ruwweg overeenkomt met 40g product indien over het hele lichaam uitgesmeerd. In de praktijk wordt echter ongeveer de helft gebruikt. Tijdens de test wordt het product netjes verdeeld over het testoppervlak terwijl in de praktijk sommige plekken veel meer en andere plekken veel minder dan 1 mg/cm2 zullen krijgen. Verder verlies je in de praktijk altijd product door loslatende huidschilfers, door transpiratie, door kleding of badhanddoek of door zwemmen. Kortom, in de praktijk is de bescherming veel minder dan aangegeven.

Tip: Sommige zonnebrandmiddelen bevatten stoffen die schadelijk zijn voor koraalriffen. Gebruik daar “reef safe” zonnebrandmiddelen omdat die niet (of minder) schadelijk zijn voor de riffen.

Tip: Kleding beschermt natuurlijk ook tegen UV-stralen maar vaak onvoldoende. In Australië werd vroeger en misschien nu nog steeds kleding verkocht met daarbij vermeld de bijbehorende SPF-waarde. Dat was bruikbare informatie.

Tip: gebruik een zonnebril met UV-bescherming of een hoed met een brede rand. UV-licht is namelijk ook schadelijk voor de ogen al heeft het lichaam gelukkig ook tegenmaatregelen “bedacht”. Maar een extra bescherming kan geen kwaad.

Kousenband

Luchtverontreiniging

De kwaliteit van de lucht is hier redelijk tot goed en in ieder geval veel beter dan in Bangkok. Overigens is niet in heel Isaan de luchtkwaliteit goed, met name in het westen van de Isaan niet. Voor meer informatie zie bijvoorbeeld https://www.accuweather.com/en/th/mueang-ubon-ratchathani/321409/air-quality-index/321409. Bezoekers uit Bangkok die ademhalingsproblemen hebben halen hier opgelucht adem!
Er is hier weinig industrie, weinig verkeer maar wel onweersbuien die ozon veroorzaken. De bossen worden hier gelukkig niet platgebrand en in de directe omgeving zijn geen suikerrietvelden die in vuur en vlam gezet worden. Wel zijn er hier en daar gecontroleerde bermbrandjes, rijstvelden met alleen wat stoppels die in brand gezet worden, afval dat verbrand wordt en houtskoolaanmaak. Van dat laatste heb wij soms wat last want op een paar honderd meter van ons vandaan wordt wel eens wat houtskool gemaakt. Maar ja, wij gebruiken zelf ook houtskool…

Natuurrampen

Voor vulkaanuitbarstingen, aardbevingen en tsunami’s hoef je in Ubon niet bang te zijn. Veel wind komt alleen voor bij plaatselijke onweersbuien maar gelukkig niet met de uitgebluste tyfoons die soms overkomen. Omdat huizen vaak niet solide gebouwd zijn willen er wel eens daken de lucht in gaan met een onweersbui en ook bomen kunnen natuurlijk omwaaien.
Regen kan wel een probleem zijn maar omdat de huizen op het platteland veelal wat hoger liggen dan de omringende grond is dat alleen een probleem in de stad waar het water niet altijd snel afgevoerd kan worden en natuurlijk langs met name de Mun rivier die wel eens buiten zijn oevers treedt. Wegen kunnen plaatselijk onbegaanbaar zijn maar wij hebben nog nooit meegemaakt dat wij geen boodschappen in de stad konden doen maar de plaatselijke Central Plaza was wel een keer ruim een week onbereikbaar.

Het volgende deel gaat over de mensen in Isaan en ook over misdaad en corruptie.

Wordt vervolgd.