Daniel Brouchebourde, fransk-flæmskur í þjónustu síamska hirðarinnar

Narai konungur

Sögulega tilheyrðu stór svæði á því sem nú er ysta norðvestur franska lýðveldisins lágu löndunum fyrir ekki svo löngu síðan. Suður-Flæmingjaland eða franska Flæmingjaland, Artois og Picardy með öflugum borgum eins og Lille (Lille), Atrecht (Arras) og Cambrai (Cambrai) voru einu sinni gimsteinar í krúnu sautján héraðanna. Frá þessu svæði kom á síðasta hluta 17^e öld hinn nú algerlega gleymda Daniel Brouchebourde, maður sem var einkalæknir tveggja síamska konunga.

Síamskóngurinn Kafarar þær á milli 1656 og 1688 Ayutthaya úrskurðaður hefur höfðað til útlendinga nánast allan valdatíma hans. Það voru persneskir málaliðar sem komu honum til valda, hann tók vel á móti enskum kaupmönnum sem hraktir höfðu verið frá Kambódíu og lét setja upp verslunarstöð Austur-Indlandsfélagsins og það var öllum kunnugt að frönsku gríski furðumaðurinn Constantine Paulkhon var aðalráðgjafi hans. Skiptir máli að hitt Farang eins og Portúgalar, Spánverjar og sérstaklega Hollendingar í hollenska Austur-Indíufélaginu (VOC) sáu gerast með sorg. Eftir VOC Eftir að hafa beygt vöðvana og hindrað Chao Phraya með herskipum, áttaði Narai sig á því að hann ætti lítið val en að halda Hollendingum á vinsamlegum hætti. Þegar samskipti VOC og konungs höfðu batnað bað hann VOC reglulega að senda sér fagfólk sem gæti aðstoðað hann með vestræna sérfræðiþekkingu. Til dæmis, árið 1668 sendi VOC a stafli (byssumaður) og einn skorpugerðarmaður til Siam-dómstólsins. Næstu árin fylgdu emaljeri, gullsmiður og húsasmíðameistari meðal annars frá Batavia til Ayutthaya.

Umsátur franskra hermanna í Bangkok 1688

Árið 1672 var Daniel Brouchebourde, fransk-flæmskur maður, skipaður einkalæknir Síamska konungsins. Um tíma hafði hann stundað störf sem skurðlæknir í Sedan, borg í norðausturhluta Frakklands, áður en hann hóf störf sem skipalæknir í Amsterdam Chamber of the VOC um 1655. Kannski var hann mótmælandi, kannski húgenoti, sem hafði leitað verndar í sameinuðu héruðunum eftir að franski konungurinn Louis XIV hóf herferð nokkrum árum áður til að þvinga mótmælendur aftur í rómverska fjárhúsið. Nafnið Brouchebourde vísar líklega til Broekburg, stað nálægt Dunkerque, og það rökstyður aðeins þessa ritgerð vegna þess að Broekburg, sem var í fremstu víglínu fransk-spænsku erfðastríðanna, hafði staðið við hlið Vilhjálms II af Orange á þessum tíma. Frá 1659 var Brouchebourde yfirskurðlæknir VOC í Nakhon Sithammarat og var kvæntur síamista. Stuttu fyrir 1669 flutti hann með konu sinni til Ayutthaya. Hæfileikar hans sem læknir slógu fljótlega í gegn í dómshópum og eftir að hann hafði meðhöndlað nokkra hirðmenn með góðum árangri spurði Narai konungur VOC í Batavia hvort hann gæti lánað lækninum. Beiðni sem forysta VOC í Batavia samþykkti fúslega, því reiprennandi síamískumælandi starfsmaður sem bjó í hæstu dómstólum var alltaf góður bónus...

Daníel tókst fljótt að öðlast traust konungsins. Hins vegar kom þetta ekki í veg fyrir að hann gæti tekið þátt - ef til vill gegn vilja sínum - í því sem síðar átti að vera þekkt í taílenskum sögubókum sem Byltingin 1688'. Á því ári var heilsa konungs að hraka og Frakkar, hvattir til af Paulkhon, reyndu að nýta sér valdatómið sem af varð og stækka valdagrunn sinn með því að senda hermenn og hernema virkin í Bangkok og Mergui. Fjöldi Siamese nafntogaðir, undir forystu hins áhrifamikla hirðstjóra Phetracha, skipstjóra konunglega fílafylkingarinnar og Si Suphan prinsessu, hálfsystur konungs, litu á þetta sem innrás í Síamska fullveldið og drápu Paulkhon og fjölda síamskra bandamanna hans, þ.á.m. prinsarnir mamma Pí, Noi og Aphaitot úr vegi. Frakkar urðu hernaðarhandbók kallaðir til skipunar og neyddu hermenn sína til að yfirgefa landið. Á þennan hátt, eftir dauða Narai, gat Phetracha stigið upp í hásætið án mikillar andstöðu.

Frá VOC heimildum kemur Daníel fram sem einhver sem gegndi engu mikilvægu hlutverki í stjórnarskrárkreppunni 1688, heldur sem Vesturlandabúi sem allir aðilar treysta og meta á þeim tíma þegar nánast allir Vesturlandabúar lágu undir grun. Franskar heimildir ganga hins vegar á allt annan hátt. Þar er Daniel Brouchebourde svindlari sem, ásamt Hollendingum, var í sambúð með Phetracha. VOC læknirinn lifði ekki aðeins af kreppunni 1688 ómeiddur, heldur kom hann jafnvel styrktur út úr þessum innri átökum. Phetracha konungur veitti honum meira að segja heiðurstitilinn í þakklætisskyni fyrir veitta þjónustu  Okphra Phaetosot. Hann dó í Ayutthaya árið 1697. Hann skildi eftir sig hinn ekki óverulega arf, 1.582 gylda. Arfleifð, sem - samkvæmt siamskum lögum - fór til síamsku krúnunnar. Erfingjar Daníels voru allir fæddir af konum í sambúð og því samhentir, svo þeir urðu að hlíta samsettri lögfræði.

Narai konungur

Elsti sonur hans, Mozes, hafði ekki aðeins fetað í fótspor Daniels og starfað sem læknir við dómstóla, heldur hafði hann einnig haft ábatasamt aukastarf. Frá 1688 var hann í þrjú ár bókari VOC verksmiðjunnar í Ayutthaya. Árið 1690-1691, þegar þriggja ára samningur hans við VOC var útrunninn, vildi Pieter Van den Hoorn, þáverandi aðalkaupmaður VOC í Síam, framlengja hann. Móse hafði gert sig ómissandi fyrir VOC sem túlkur og sáttasemjara. Þetta var hins vegar gegn vilja Mozes og leiddi til harðra átaka þar sem Van den Hoorn hótaði að vísa lækninum til Batavia. Daniel og Mozes snúa sér síðan til Phraklang, ráðherrans sem ber ábyrgð á samskiptum við útlendingana, til að fá vernd. Phraklang tilkynnti VOC að Móse væri ekki aðeins fæddur í Síam frá síamskri konu, heldur væri hann einnig einn af persónulegum læknum konungs og væri því síamskur þegn. Það var nú meira að segja ljóst fyrir VOC að Brouchebourdes gætu treyst á mikla vernd... Vegna óneitanlega gagnsemi fjölskyldunnar fyrir VOC, leið ekki á löngu þar til brotin voru straujuð og frá 1709 fékk Moses mánaðarlaun frá VOC upp á 30 guildir í verðlaun fyrir sitthollustatil félagsins…

Annar sonur, Paulus Brouchebourde, var einnig ráðinn við dómstólinn og VOC sem aðstoðarlæknir. Árið 1692 óskaði hann eftir því í gegnum yfirkaupmanninn Joannes van Wagensvelt að verða gerður að skurðlækni. Beiðni sem VOC neitaði að verða við af óþekktum ástæðum. Tveimur árum síðar, í lok árs 1694, tilkynnti Paulus VOC að hann væri að hætta í þjónustunni. Hann réðst sem skipstjóri á síamska flotanum og fékk skipstjórn á skipi sem hann sigldi meðal annars með til Indlands.

Þriðji sonur Daníels, Pieter var Annar Taelman eða túlkur VOC. Hann lauk stórkostlegum endalokum árið 1713. Á því ári komust síamskir embættismenn að því að VOC hafði ekki aðeins verndað nokkra ópíumsala, heldur var einnig verið að versla með ópíum í næsta nágrenni við VOC verksmiðjuna. Við áhlaup á þennan ópíumkofa var Pieter Brouchebourde drepinn af mönnum sem voru í þjónustu krónprinsins Phon, síðar konungs Borommakots. Sem hefnd fyrir hugsanlega þátttöku VOC, frystu Síamarnir öll viðskipti með VOC í heimsveldinu í tvo mánuði. Ekki að öllu leyti að ósekju sakaði Dirck Blom, þáverandi aðalkaupmaður VOC í Ayutthaya,kærulaus hegðun'...

Vitað er að Mozes Brouchebourde átti tvo syni úr hjónabandi með mánkonu. Engin skjöl hafa varðveist um Fílemon önnur en nefnd sem læknir við Síamíska dómstólinn. Bróðir hans Jeremias Brouchebourde hefur skilið eftir sig spor. Bréf frá 1711 sýnir að hann var ráðinn til VOC og vonast var til að hann færi fljótlega að vinna hjá þeim sem túlkur. Kemur ekki á óvart, því vitnisburðir sýna að Jeremias talaði síamísku, mán, frönsku og portúgölsku auk hollensku. Þegar faðir Mozes dó árið 1724 tók Jeremias við í stöðu sinni sem einkalæknir konungs. Jeremias bað VOC að borga sér, rétt eins og faðir hans, en yfirkaupmaður Prageman tilkynnti landstjóranum í Batavia að hann efaðist um hvort Jeremias gæti haft mikla þýðingu fyrir VOC, eftir það var beiðni hans tafarlaust hafnað.

Síðasta minnst á þessa bræður er frá 1732. Á því ári báðu þeir VOC um að senda yfirskurðlækni sinn frá Batavia þegar í ljós kom að þeir gátu ekki læknað banvænan Taílands konung Sa. Þeir voru greinilega ekki lengur í uppáhaldi í læknisfræði konungsins vegna þess að bræðurnir kvörtuðu yfir því að hann hefði tekið of mikinn þátt í víetnömskum og kínverskum kvakkara...

Brouchebourdes hurfu í þoku sögunnar, en ef til vill búa afkomendur þessa framtakssama læknis enn í Taílandi í dag... Árið 1990 skrifaði Dhiravat na Pombejra áhugavert pappír um Daníel og afkvæmi hans.