A desaparición do guión Thai Noi

Nunha das miñas contribucións anteriores a este blog considerei brevemente a orixe da lingua escrita tailandesa. Como gran fan da diversidade cultural, encántanme as linguas menores en perigo de extinción. Son patrimonio vivo e polo tanto precioso. Esa é unha das razóns polas que collín algún vasco, bretón, irlandés e occitano no pasado afastado.

Non obstante, é, por desgraza, unha das leis das linguas que, por todo tipo de razóns, están permanentemente ameazadas e desaparecen. Os filólogos calcularon que das 7.000 linguas que se falan hoxe no mundo, 6.000 desaparecerán no próximo século... Por suposto, a desaparición das linguas non é nada novo. A maioría dos lingüistas incluso o ven como un proceso natural. Despois de todo, os idiomas están suxeitos a cambios e os falantes cambian a usar outro idioma en determinadas circunstancias. Pero en moitos casos, as linguas tamén desaparecen como consecuencia de loitas culturais, relacións de poder desiguais ou simplemente limitacións lingüísticas, onde o problema adoita estar moito máis profundo que o puramente lingüístico pero ten todo que ver coa autoestima e a identidade ameazadas, a negación da autodeterminación e a liberdade de expresión cultural manteñen as tradicións.

Un bo exemplo disto último pódese atopar en Tailandia, máis concretamente en Isaan, onde o tailandés noi tivo que desaparecer para a lingua escrita maioritaria. Tradicionalmente, en Isaan faláronse numerosas linguas, como surin-khmer, laosiano, vietnamita e Phu Thai, ademais do tailandés. Orixinalmente había nada menos que tres linguas escritas en uso en Isan. Por exemplo, estaba o khmer que deixou a súa marca desde Angkor, no nordeste do que hoxe é Tailandia e que seguramente se usou ata o século XIV da nosa era. Foi substituída como lingua escrita polo Tham, que se orixinou a partir da antiga escritura mon, que se estendeu debido á expansión do reino laosiano de Lan Xang, e utilizouse principalmente para textos relixiosos e filosóficos. A lingua escrita oficial e civil foi o tailandés noi, que se creou case ao mesmo tempo que o Tham. O tailandés noi converteuse na escritura máis utilizada en Isaan a partir do século XVI-XVII. A principal diferenza co tailandés como lingua escrita foi que o tailandés noi non ten caracteres tonais que indiquen o ton correcto no que se debe pronunciar unha palabra. Os lectores de Isaán foron considerados o suficientemente intelixentes como para descubrir o significado contextual correcto dunha palabra.

Un dos primeiros obxectivos políticos do rei Chulalongkorn, que gobernou Siam de 1868 a 1910, foi establecer un programa de unificación política e cultural que eu describiría como a colonización interna de Siam. Con isto quero dicir que a autoridade central de Bangkok é paso a paso antigas cidades-estado e rexións autónomas baixo o credo: "Unha nación, un pobo, un monarca" en liña coa dinastía Chakri para consolidar a autoridade estatal e crear un sentido de nacionalidade. Un dos medios empregados foicoacción suave' utilizar só a lingua maioritaria no futuro. A partir de 1874, o goberno siamés intentou convencer á parte alfabetizada da poboación de Isan de que usar o tailandés como lingua escrita era máis conveniente e, polo tanto, máis aceptable para comunicarse co goberno.

Os habitantes de Isaan necesitaban con urxencia darse conta de que eran tailandeses... Cando esta campaña non tivo éxito de inmediato, tomáronse medidas coercitivas e comezou o tailandés como lingua escrita na educación. Ao introducir esta reforma educativa de gran alcance, a poboación deste recuncho do país puido ser educada desde pequena na conciencia de que a lingua e a cultura tailandesas eran superiores ás de Isaan... Esta reforma do sistema educativo inspirouse en parte por preocupación pola implementación da política de poder centralista de Bangkok. Despois de todo, a xente da capital chegou axiña á conclusión de que serían necesarios moitos, pero realmente moitos novos funcionarios para dotar de persoal a todas aquelas institucións gobernamentais novas e centralizadas recentemente creadas. E eses funcionarios públicos, preferentemente contratados localmente, por suposto tiñan que ser competentes en tailandés escrito... A primeira institución educativa totalmente tailandesa en Isaan foi a Escola Ubon Wasikasathan en Ubon Ratchathani, fundada en 1891 e totalmente patrocinada por Bangkok.

Sopha Ponthri e outros dous cabecillas

Co fin de orientar na boa dirección este adoutrinamento lingüístico nas escolas disfrazadas de educación, publicáronse seis libros de texto en rápida sucesión, escritos por Phraya Sri Suthorn Wohan (Noi Ajaari Yangkul) no nordeste: Munbotbanphakit., Wanitnikon, Assonprayok, Sangyokphitan, Waiphotchanaphijan en Phisankaran. Non moi satisfeitos cos resultados da coacción lingüística, Bangkok enviou monitores a Isaan a partir de 1910 para asegurarse de que os nenos recibisen e seguisen a educación en tailandés. Unha acción que se converteugalardoadocoa introdución do Lei de Educación Primaria Obrigatoria, unha lei de 1921 que obrigaba a todos os pais de Isaan a que os seus fillos asistían a clases de tailandés... En menos dun cuarto de século, o tailandés noi como lingua escrita perdera toda a súa relevancia social e desapareceu...

Durante un tempo houbo resistencia. A finais da década de XNUMX, varios pais de Ban Sawathi, na provincia de Khon Kaen, liderados pola popular cantante Molam Sopha Ponthri, negáronse a enviar aos seus fillos á escola por máis tempo. Temían con razón que perderían o seu laosiano raíces e etnia e converteríase en tailandés... esta rebelión, que tamén se inspirou en novos e altos impostos locais, estendeuse rapidamente ás aldeas da zona máis ampla. O 16 de decembro de 1940, a policía rompeu unha reunión á que asistiron máis de 500 persoas e detivo 116 persoas. Sopha Ponthri e tres líderes rebeldes foron condenados a XNUMX anos de prisión dous meses despois en Khon Kaen por "kabotphai nai ratchaanachak' (rebelión contra o reino). O resto dos arrestados foron postos en liberdade, pero máis de trinta deles morreran en catividade... Khui Daengnoi, un dos tres condenados, morreu misteriosamente afogado no cárcere uns meses despois. Sopha Ponthri tamén morrería menos de dous anos despois da súa condena tras ser inxectada cunha droga á que resultou ser alérxico...

Con poucas excepcións, o Isaaner medio xa non lembra que tiña a súa propia lingua escrita hai apenas dúas xeracións... Moitas veces esquecemos que unha lingua é moito máis que unir sons e palabras. Unha lingua é un depósito de tradición, historia, memoria cultural e coñecemento e é unha mágoa que desaparezan tales cousas...