Serviesgoed in Thailand

Als kleine jongen at ik van een diep bord, blauw met heel veel witte stippen, mijn broer had een grijs diep bord, waarschijnlijk afkomstig uit de toenmalige gaarkeuken. Ook de rest van het gezin had zijn eigen diep bord. Het was dus onmogelijk, dat ik ooit – op gevaar van een slaande ruzie – mijn warm eten van het bord van mijn broer zou eten.

Nou ja, niet alleen warm eten trouwens, want van dat diepe bord at je eerst de soep (alleen op zondag), daarna de aardappelen, groente, vlees en van dat zelfde diepte bord, niet schoongemaakt, at je ook de vla of pudding. Belangrijk dus, dat je niet teveel jusresten in de bord achterliet, want de combinatie vla of yoghurt met een jusrand was niet echt smaakvol.

Later, toen ik getrouwd was, begonnen we langzaam, maar zeker aan de aanschaf van een mooi servies, zowel voor het eten als voor het drinken. We verdienden nog niet veel, dus bij tijd en wijle hadden we genoeg gespaard voor weer een aanvulling en zo ontstond er uiteindelijk een mooi, groot servies van schalen, borden, glazen en bestek. Namen? Nou vooruit, het aardewerk was van het Duitse Thomas, het koffie- en theeservies van het Engelse Wedgwood en het bestek van het Duitse WMF.

We werkten allebei en dus werd er door de week niet altijd een tafel gedekt, maar werd de maaltijd even snel aan de keukentafel naar binnen gewerkt. Ook het begrip “bord op schoot” was bij ons niet onbekend. In de weekenden aten we wel netjes aan tafel. De tafel werd keurig gedekt met een tafelkleed, bord, bestek en glazen netjes per persoon gearrangeerd en het eten werd dan in mooie schalen – dus geen pan op tafel – geserveerd.

Bij speciale gelegenheden als een diner met vrienden met kerst, verjaardag of anderszins kwam er nog een mooie bloem of tafel, een kaarsje voor de sfeer en het was genieten geblazen.

Nu woon ik in Thailand, heb heel veel van het serviesgoed meegenomen en eet en drink daar nog steeds van. Nee, het is niet meer “compleet”, want in al die jaren is er wel het een en ander gebroken. Meestal door mij bij de afwas, maar dat terzijde.

Ook hier probeer ik mijn Nederlandse gewoonte om in het weekeind gezamenlijk aan tafel te eten door te voeren, soms lukt het, maar lang niet altijd. Dat heeft ook te maken met het verschil in etenstijd. Ik wil graag ’s avonds ergens tussen 7 en 9 uur eten, maar u weet, dat de Thai in feite niet aan tijd gebonden is en eet wanneer die honger heeft. Die twee dingen gaan vaak niet samen.

Als wij gasten uit Nederland hebben en mijn vrouw – met hulp van buurvrouw zus en vriendin zo – een uitgebreide Thaise maaltijd bereidt, eten we meestal op het terras. Het ene gerecht na het andere komt uit de keuken, wordt op een bijzettafel gezet en de gasten nemen zelf op hun bord, wat zij willen eten.

Ongedwongen en gezellig eten we dan van vaak wel van onze Hollandse borden en met ons Hollands bestek uit die vele schalen in allerlei soorten en maten. Soms zijn die schalen ook nog “Hollands”, maar vaak ook hier gekocht aardewerk of plastic of kado gekregen bij aankoop van een of ander product en dus versierd met reclame.

Als het bezoek Thaise vrienden of familie betreft, gaat het weer geheel anders. Er wordt een mat op het terras uitgespreid, alle Thais zitten op de voor hen zo kenmerkende manier op de grond en alle gerechten staan in het midden van die kring. Iemand belast zich dan nog met de barbecue voor de garnalen, inktvis, krab, kippenboutjes, spareribs en wat al niet meer en iemand anders maakt het mengsel voor de papaya pok pok.

Eten van een bord, ja soms, maar vaak ook uit een kommetje. Ook is het heel gewoon om van bepaalde gerechten een vorkje te prikken rechtstreeks uit de schaal en dat vorkje wordt teruggelegd voor de volgende liefhebber. Kortom, het is een geordende chaos, maar ik vind het wel altijd heel gezellig.

Ik ben eerlijk, ik kijk er naar, maar doe er niet zelf aan mee. Ik kan niet in een kleermakerszit op de grond zitten en bovendien zijn de meeste gerechten dan veel te scherp voor mij gekruid. Ik krijg dan een tafeltje een voor mij toepasselijke hoeveelheid rijst met bijbehoren aangereikt.

In restaurants in Thailand, zeker de Thaise en Chinese, heeft serviesgoed ook niet de hoogste prioriteit, het gaat immers om het eten. In de “westerse” restaurants is het vaak plateservice, wel op een stenen bord, maar van schalen is geen sprake, ik heb het dan niet over de betere en duurdere restaurants, waar het eten wel degelijk netjes uitgeserveerd wordt.

In de Thaise en Chinese restaurants wordt bij het bestellen vaak het aantal benodigde plastic borden van een gereedstaande stapel genomen. Uit een bestekbak wordt lepel, mes en vork gevist. In de kleinere restaurant is het zelfs mogelijk, dat de bestekbak op tafel wordt gezet, zodat je zelf het gewenste eetgereedschap kunt kiezen. Ook de bestelde gerechten komen vaak op plastic schaaltjes of in plastic kommetjes.

Is u trouwens wel eens het verschil in inname van het voedsel opgevallen. Wij nemen een lepel rijst, stoppen het in de geopende mond, sluiten de mond en de bovenlip schuift de rijst als het ware naar binnen. De Thai opent natuurlijk ook zijn mond, steekt zijn tong uit, en laat het voedsel van de lepel op zijn tong glijden, de bovenlip komt er niet aan te pas.

Voor ons Farangs, althans voor mij, wordt een goede maaltijd mede bepaald door de sfeer en ambiance tijdens het eten, dat op een mooi servies en gezellig gedekte tafel wordt geserveerd. Voor een Thai is dat allemaal minder belangrijk, goed eten, ja, maar de sfeer en gezelligheid wordt door hun eigen aanwezigheid bepaald.

– Herplaatst bericht –