Ik opteer voor een gezellige crematie
Na een aantal crematies in Thailand, heb ik het gevoel dat het in mijn geval zo niet moet. Weliswaar kan ik er weinig aan doen als ik dit aardse tranendal heb verlaten, maar ik wil er graag voor zorgen dat ik in herinnering voortleef als een vent die de zaken goed voor elkaar had. Bij leven en ook daarna. En dat leven mag van mij nog vele jaren duren.
Het is ongetwijfeld een cultureel verschil, maar de manier waarop in veel plaatsen in Thailand met een stoffelijk overschot wordt omgesprongen, bevalt mij niet. Vooral in grotere plaatsen moet de laatste reis met een sneltreinvaart worden afgelegd. De crematoria naast de tempels zijn niet meer dan een afwerkplek, waar grof geld wordt verdiend aan het leed van anderen. De monniken, hun aantal hangt af van de financiële middelen van de nabestaanden, prevelen op luide toon hun gebeden in Pali, terwijl de rouwenden daar, gezeten op plastic stoeltjes, proberen in gedachten de overledene naar het Nirwana te bidden. Een zinloze exercitie.
Het geheel doet mij denken aan mijn jeugd, toen ik nog behept was met een katholieke opvoeding. De litanie van Allerheiligen, waarbij de aanwezigen na het aanroepen van een van de honderden heiligen moeste antwoorden met: ora pro nobis (bid voor ons). De dode bleef in de dichte kist. Vervolgens was het op de begraafplaats: zand erover. Tot mijn oom Piet met man en macht moest worden tegengehouden omdat hij zich met het zand in het graf wilde werpen om zijn overleden vrouw gezelschap te houden. Tientallen jaren geleden, dus ook hier: zand erover.
Om te beginnen, ga ik niet op zo’n roestvrij stalen plaat liggen. Dat is ongetwijfeld tegen het lekken en je ligt in een koelkist, maar toch. Ik stel prijs op een houten kist, die met mij de oven in gaat. Mag ook triplex of karton zijn. Als-ie maar dicht is. Ik ken het geval van een oude dame die hier overleed. Haar dochter had een houten kist bevolen. Daar trokken de tempeldienaren zich niets van aan. Op een roestvrij stalen plaat werd ze, met haar dode beentjes bungelend buitenboord de oven in geschoven. De kist bleef onaangeroerd en is mogelijk verkocht aan de volgende klant….
Ook het openlijke vervoer van koelkist naar oven staat mij tegen. Ik hoef niet als lijk open en bloot, gekleed in een zondags kostuum als in een processie te worden rond gezeuld. Nee, de kist blijft dicht. Ik kom er heus niet uit, dat beloof ik.
Vervolgens mogen de monniken in hun kloostercel blijven. Als agnosticus wil ik het familie,vrienden en kennissen niet aandoen om naar dit eentonig geneuzel te luisteren. Ze hebben al genoeg om over na te denken over ondergetekende en dat kan het best in stilte. Als muziek stel ik voor enkele nummers van de Eagles: ‘You were just to busy being Fabulous’ voor de Thaise die mij met een dochter liet zitten. En: ‘It’s your World now’ voor de achterblijvers. Graag op volle sterkte. De dubbel-cd draagt de toepasselijke titel: ‘Out of Eden’. Voor hen die iets klassiekers voor ogen hebben, mag Nocturne no 2 van Chopin worden gedraaid.
En drank, veel drank. Voor veel mensen is mijn verscheiden immers een feestje en daar hoort alcohol bij, evenals een forse BBQ, zij het niet met mijn vlees. De aanwezigen moeten een goed gevoel overhouden aan mijn crematie.
Nog even een kledingvoorschrift. Zou je in Nederland naar een crematie gaan in een korte broek, ook als het warm is? Natuurlijk niet. Waarom dan wel in Thailand als een vakantieganger de overledene bezoeken. We hebben toch allemaal een goede opvoeding gehad? Mogelijk zelfs Amy Groskamp ten Have gelezen (Hoe hoort het eigenlijk). Een beetje respect ten opzichten van de man of vrouw in de koelkist en de bijbehorende familie kan toch wel?
De as mag tenslotte in zee worden gedumpt. Bij leven was ik een fervent zeiler. Wat is nu mooier dan: een, twee, drie in Godsnaam, gaat het ketelbinkie overboord?…
mijn stoffelijk overschot gaat naar de medische wetenschappers in Chiangmai Hospital
dit bespaart veel mensen geld en tijd
op is op.
ik zal er niet van wakker liggen.
hoe of mijn nabestaanden mijn vertrek zullen vieren of niet.
Ik heb in Bangkok en Centraal Thailand al een 20tal crematies bijgewoond, onder andere die van mijn eigen echtgenote.
De taferelen die u beschrijft heb ik nooit gezien. Deze taferelen kunnen zich misschien voordoen in het hol van Pluto ergens diep in de Isaan. Maar niet in Centraal Thailand en Bangkok.
Henry, ik kan je geruststellen, ook in de Isaan gaat het er zo niet aan toe. Je ligt wel in een “koelbox”, maar danwel in een kist. Die “koelbox” is natuurlijk ook niet zo vreemd bij deze temperaturen. De verbranding gebeurt ook gewoon in de kist. Kisten kun je hier in alle prijsklassen krijgen.
Hier wordt het lijk uit de kist gehaald.
Soms ligt het ook gewoon te kijk in een open kist tijdens de crematie.
De laatste keer zat de dode vrouw half overeind in de kist.
Ik heb me altijd afgevraagd, of ze misschien toch niet dood was, toen ze de vrieskist in ging.
Maar een crematie doe je voor de nabestaanden, zelf merk je er meestal niets van.
Er is dus niets mis met wat prevelende monnikken, als er na afloop maar genoeg drank en eten is.
Ho Ho Bacchus ik heb toch met mijn eigen ogen gezien dat oma van een Thaise familie in de Isaan
gewoon op de kolen werd gelegd. Petreoleum of benzine over de kolen en aansteken. Ja ,ik was wel verbaasd dat wel!
Ja, en zo ken ik iemand die in Nederland op een baar gemaakt van wilgentakken zonder kist werd opgebaard en daarna zo de oven in ging. Vreemd, maar mooi! En in India word je zonder kist op een brandstapel verbrand en de as in de Ganges gegooid; soms wordt het lichaam zelfs onverbrand aan de Ganges toevertrouwd. Vreemd, maar mooi! En iets dat de krenterige en kneuterige Nederlanders helemaal vreemd, zo niet eng zal overkomen: In China verbranden ze GELD voor de overledenen. Vreemd, maar mooi!
Waar het hier om gaat, is dat op basis van een enkele waarneming wordt gesuggereerd dat crematies in Thailand alleen maar geldklopperij zijn en bovendien respectloos verlopen. Vreemd dat een Nederlander een Thaise crematie geldklopperij vindt, want als er ergens onbeschoft veel geld wordt verdiend aan crematies of begrafenissen, is het wel in Nederland, waar men al na 10 jaar ophoudt met het betalen van de grafrechten, want zonde van het geld. Hoezo respectloos?
Gelukkig wordt wel het Calvinistische juk afgegooid voor de eigen crematie: We gaan helemaal los met een weergaloze afterparty met harde muziek en comazuipen. Terug naar de oertijd!
Henny, ‘hol van Pluto Isaan ??
Denk dat je iets meer je huiswerk moet doen.
Ik woon daar. Nooit de taferelen gezien zoals beschreven.
KhunBram.
Dat heb je goed gezegd Hans.Een beetje respect is niks teveel en het staat vast ;na de crematie ;reggea en blues en rock vibes naar zee om met in de golven Dol-fijn verder te drijven….
Heb al wat crematies meegemaakt van heel wat farangs tot thaise van 13 tot 80 jaar en heb toch gezien dat alles met respect behandeld wordt.
Ben het niet eens met Hans wat erger is de nabestaanden meestal kleine kinderen van oudere farangs wat moet er van die worden naderhand.
Een vriend van mij Thai overleden in Bangkok op transport naar zijn geboorte dorp hier om hier gecremeerd te worden in de isaan.
Heb nog nooit iets onhoorbaars meegemaakt met een crematie hier in de isaan en zeker alles wordt met respect behandeld.
Dat plooien tijdens de crematie (rechtop komen te zitten) is een normale reactie van een menselijk stoffelijk overschot bij verhitting. Gebeurd in gesloten kist ook, al is het plooien dan begrensd door de wanden van de kist.
Ik heb ondertussen 3 Thaise crematies gezien en 1 Chinese begrafenis, en nog niets oneerbaars gezien. Het is anders dan een Westers christelijke (katholieke) begrafenisrite, het is anders dan een atheïstische crematie. Al leek op enkele van die Westers begrafenissen de bijeenkomst achteraf ( de zgn. koffietafel in Vlaanderen) meer op een afterparty, inclusief familieruzie met dronkenmans duw en trekwerk.
Het beeld dat Hans Bos schetst van een Thaise crematie is kleurrijk maar tevens erg select gekozen, eerder de extreme uitzondering dan de regel.
Leuk verhaaltje, maar geen realistisch referentiekader om je eigen uitvaartplechtigheid in Thailand op af te stemmen.
Mijn vrouw haar familie is Sino-Thai en er wordt zowel begraven als gecremeerd in de familie. Ik ben er nog niet uit voor mezelf. De Thaise rite zelf vind ik aantrekkelijker omdat ze me minder triest overkomt, maar het Chinese begraafplaats, met rust uitstralende tumuli onder de statige bomen, vind ik een heel erg mooi ….
Schokkend om zo over de monniken te praten. De crematies die ik meegemaakt heb werden vooraf gegaan door een week iedere avond bijeenkomsten met biddende monniken en rituelen en heel veel bezoekers. De crematie zelf is een mooi ritueel. Ik ervaar de gezamenlijke rouw en de rituelen als veel intenser dan in Nederland.
Tja dat is Uw ervaring. Mijn ervaring is dan toch anders: gokken en kaarten en bier drinken naast de kist en dat noem ik nu niet echt dat de rouw intenser is!
Ooit een originele begrafenis / wake in Ierland meegemaakt? Daar hebben de Thai het waarschijnlijk vanaf gekeken: drinken tot je omvalt, zingen cq liederen brallen, dansen en ook gewoon tv kijken en gokken op de diverse sporten en dat ook 3 dagen lang.
Ik bedoel maar, thaise rouw wordt anders beleefd dan dat wat wij gewend zijn, niks mis mee. Op mijn toekomstige crematie in Thailand zal er ook zeer zeker drank in overvloed zijn even als voedsel voor een ieder. Sterker nog, ik wil een fles whisky mee in mijn kist.
Schokkend ? Alles maar dan ook alles wat religie betreft in Thailans is erop gericht om geld en voedsel bijeen te rapen voor en door de monniken. Inderdaad, de week voor de crematie is ’t alle avonden feesttafel, begeleid door biddende monniken die zich te goed doen aan een extra-feesttafel in een afgesloten ruimte, zodat de arme dutskens niet kunnen zien hoe de rij gele pijen zich te goed doen aan spijs en drank. Ik zag onlangs iets dat me bijzonder trof en pijn deed : bij een bezoek aan een of andere grote tempel was er een soort van vitrine in glas waar men geld moest ingooien. Ik zag een stokoud vrouwtje, onder de vuiligheid, dat niet meer kon gaan, naar die vitrine kruipen, haar ene been achter zich aan slepend, met een briefje van 100 bath in haar hand. Ik zat op korte afstand te kijken naar dit tafereel en wou spontaan dat arme mensje van misschien 30 kg zwaar, helpen en haar zeggen dat ze die 100 bath beter kon houden voor zichzelf, zodat ze morgen tenminste eten had. Ze stak haar bankbriefje in de opening en luid biddend kroop ze weer door ’t stof terug. Een kwartiertje later kwamen 2 goed in ’t vlees zittende vrouwen de vitrine openmaken en ze stopten al het geld, dat was héél wat, in een jute zak, als dieven in de nacht gingen ze er van door. Wellicht ‘medewerksters’ van de Tempel die het geld aan de monniken gingen overmaken. Ik moest ei zo na kotsen van het ganse tafereel. Schokkend om zo over monniken te praten, hé ? Ik zal maar niet schrijven wat ik er van denk, al liggen de woorden klaar op mijn lippen.
Volledig eens met dhr Bos. Ik zit eveneens niet op een horror begrafenis te wachten. Ook het geld voor de monniken kunnen ze zich besparen. Hoewel, eigenlijk mogen ze wel gratis komen na al die tam boons mij opgedrongen door mijn schoonvader, voor zijn dorps glorie, maar door mij betaald. Overigens liggen er in Thailand nog stapels Bangkok Posts tegen de muur die ze wel mogen gebruiken om mij te verassen. Mocht ik weder komen op deze aarde dan toch maar weer Nederlander en geen Thai.
Dit artikel verwoordt de ervaring van één persoon en kan zeker niet als een algemeen beeld van een crematie en de ceremonie voorafgaand beschouwd worden. Het toont ook dat schrijver weinig of geen kennis heeft van de Thaise Bouddhistische tradities en het respect de Thaise mensen hebben voor de uitvoerders ervan, de monniken. Of je nu gelovig bent of niet, een zekere vorm van respect is steeds op zijn plaats.
Ik heb, na de vele jaren ik reeds in Thailand vertoef en er woon, nog nooit een crematie meegemaakt waar het er op deze manier aan toe ging en ja, ik heb er zelfs meegemaakt in open veld: op de brandstapel, maar zelfs dit was een serene aangelegenheid.
Wat betreft het verdienen van grof geld betreft, denk je dat het er in Nederland of Belgie anders aan toe ging/gaat? Ook daar is de kwaliteit van een uitvaart afhankelijk van de grootte en dikte van je geldbeugel. Ook daar ontaardde het soms in een echte “after party” met alles erop en eraan: drinken, dansen en uiteindelijk vechten.
Voor mij persoonlijk hoeft er bij mijn overlijden niet teveel trammelant gemaakt worden. Geef de mensen lekker eten en drinken als nagedachtenis aan iemand die zelf graag lekker at en graag iets lekkers dronk. Mijn enige wens is: vergeet niet mijn morsesleutel en een stuk koperdraad mee te geven. Als er dan toch iets zou bestaan na de dood kan je er van op aan dat ik, als radiozendamateur, er uiteindelijk zal in slagen het door te seinen…. Mogelijk een blogspot voor Thailandblog!
Prima beschreven Hans Bos..en ja, HarryN,ik stond er ook van te kijken dat er petroleum of benzine over de dode gegooid werd en hub de oven in..en dat gokken en zuipen en snel het verzekering geld op halen..Als het kan de zelfde dag nog…Maar ja,dit is Thailand moet je maar denken..En ik heb er al wat meegemaakt hoor..
Beste Hans Bos, ik genoot van elk woord dat als manna uit de hemel kwam vallen 🙂 Geen komedie in uw stuk, geen goedgepraat, geen flauwekul, geen rond de pot gedraai, geen leugenachtige voorstelling noch verdraaiing van feiten, nee. Wél bonk erop, heel pertinent en juist gesteld. Doet deugd aan mijn rechtvaardige hart een dijk van een artikel als dat van u te hebben gelezen. Dank U wel, Mijnheer Bos, vanwege een collega-atheïst. En niets aantrekken van de negatieve reacties, hoor !
Mijn schoonouders hebben een groot stuk grond aan de tempel geschonken om er een funerarium op te bouwen . Vroeger werden de lijken open en bloot verbrand en als er dan een lijk omhoog kwam ging iedereen lopen van de schrik. Ik ben over drie weken nog naar een verbranding geweest van familie van mijn vrouw Zeer sereen wel langdradig met 12 monniken en de rouw was intens , er werdt veel geweend ,veel respect geuit aan overledene en familie , heb van feestje niks gemerkt wel werd er voedsel aangeboden aan de monniken en aanwezigen.
Ik zal eerder overlijden dan mijn Isaan echtgenote, ik heb haar gevraagd mij te laten cremeren bij de buren, haha = Thaise tempel. Ze wil er niet over praten maar ik weet dat ze aan mijn wens voldoet en zo is het goed!
Brandversnellers worden toegevoegd omdat de Thai uit ervaring weten dat het vuur niet calorisch genoeg is om de stoffelijke resten van de overledene te verassen. Heeft niets met gebrek aan respect te maken, eerder met gebrek aan middelen.
In elk crematorium in de Lage Landen wordt de benodigde calorische waarde wetenschappelijk berekend, afhankelijk diverse parameters. Inclusief de calorische waarde van het soort gas, al dan niet uit Slochterse bodem. Omzeggens tot zeven cijfers achter de comma. Tonen de koele rekenaars van gas, installatie en te verassen massa daarmee een gebrek aan respect?
Tegenwoordig noemt dat in het “beschaafde Westen” (sic) technisch specificeren om een functioneel proces optimaal te bewerkstelligen. Klinkt geweldig respectvol, toch? Of zijn dat kille farrang streken? In Thailand wordt een gelijkaardige beheersmaatregel om de crematie in goede banen te leiden door sommige farrang vlotjes als niet respectvol handelen bestempeld.
Zoek de zeven verschillen in beide plaatjes, uiteraard met respect, met enige kennis en zonder vooroordelen.
Kan een begrafenis ook zonder monniken o.i.d. plaats vinden? Ik wil die religieuze poespas helemaal niet.