Historisch besef: de Meierij
Aan de stamtafel bij Ons Moeder in Pattaya raakte ik een paar dagen voor het Koningsfeest in gesprek met een tijdelijk in Thailand verblijvende landgenoot.
Daar we op erotisch gebied gevoelsgenoten bleken, namen we de sterke en zwakke punten van enkele etablissementen in Walking Street met elkaar door en ik kon hem nog attenderen op een paar andere interessante opties. Toen we daarover zo’n beetje uitgepraat waren, vroeg ik hem: “Kom je ook naar het feest?”
“Welk feest?” vroeg hij en ik wees naar het affiche dat daar hing over ons Koningsfeest. “O, dat.” zei hij, “Nee, daar wil ik niks mee te maken hebben!”
Ik keek hem niet-begrijpend aan. Ter verklaring voegde hij eraan toe: “Ik kom uit de Meierij.” Mijn onbegrip verdiepte zich. Aanvankelijk dacht ik dat ik met een overtuigde republikein te maken had, maar ik begreep nu dat er iets heel anders in het spel was. Gelukkig snapte ik direct wat hij bedoelde met de Meierij, dus ik stamelde: “Ik kom ook uit de Meierij, maar….??”
“Weet je dan niet meer hoe de Hollanders bij ons hebben huisgehouden?”
“Ah, de generaliteitslanden…” mompelde ik, maar ik voelde dat mijn histories besef zwaar tekort schoot bij dat van mijn gesprekspartner.
“Ze hebben eeuwenlang bij ons gemoord en de boel in de fik gestoken! Die Hollanders, in naam van Oranje, ik wil er niets mee te maken hebben!”
Ik keek hem aan. Het was een heel gewone man van midden dertig, zo te zien geen verbitterde kwerulant of oude paranoïde zonderling, maar een serieuze, normale Brabantse vent. Ik was verbluft en verslagen. Zonder enige hoop of overtuiging zei ik: “Nou, als je je nog bedenkt….”
In mijn condo heb ik het onmiddellijk nagekeken in Wikipedia. Hij heeft gelijk. Ik lees daar dat reeds in 1579 Willem van Oranje toestemming gaf om de dorpen in de Meierij plat te branden en de oogsten stelselmatig te verwoesten. Dat leidde in tien jaar tijds tot een bevolkingsvermindering van bijna zeventig procent! Van 1629 tot 1795 werd het gebied als een generaliteitsland bestuurd vanuit Den Haag.
Pas na de Bataafse revolutie van 1795 kreeg de bevolking zijn oude rechten terug. Ik begrijp nu ten volle dat sommige inwoners van de Meierij nog steeds geen grote vrienden zijn van Hollanders en van Oranje. Eerlijk is eerlijk.
Op het feest heb ik hem natuurlijk niet gezien. Een dergelijke, eeuwenlang gekoesterde en van generatie op generatie doorgegeven wrok is buitengewoon krachtig. Kom mij niet meer aan boord met het verhaal dat Nederlanders geen histories besef hebben! Het tegendeel is mij onomstotelijk bewezen. En als het zo te pas komt in discussies over VOC-mentaliteit, Zilvervloot of andere markante aspecten van onze vaderlandse geschiedenis, zal ik fijntjes glimlachen en betekenisvol zeggen: “Ik kom uit de Meierij.”