Column: Interview met Khun Thaksin Shinawatra (voormalig premier), deel 2

Thaksin Shinawatra in 2008 – PKittiwongsakul / Shutterstock.com

Interview met Khun Thaksin Shinawatra (voormalig premier), aka Khun Tony Woodsome, deel 2.

Int:                  Goedemorgen Khun Tony.

Tony:              U bent er al snel aan gewend, hoor ik. De laatste keer dat we elkaar spraken vertelde u dat u nog vragen hebt over de landbouwproblematiek in Thailand. Dat is inderdaad een groot probleem omdat het zovele Thais treft.

Int:                  Maar ook inhoudelijk een ingewikkeld probleem, of niet?

Tony:              Ja, er speelt een aantal zaken tegelijkertijd. Laten we het eerst over de rijstbouw hebben want de andere sectoren zoals de visserij en de fruitteelt hebben deels andere problemen.1. De lage arbeidsproductiviteit: veel uren werk met een lage opbrengst en winst in termen van geld; 2. Het geringe aantal boeren dat organische rijst verbouwt, die meer opbrengt per hectare en meer per kilo op de wereldmarkt, en ook nog eens minder water verbruikt. Kleefrijst is armeluis-voedsel en heeft een lage marktwaarde; 3. Gebrek aan innovatie. Men verbouwt nog steeds volgens methoden van vader en grootvader; 4. Veel boeren zijn ouder dan 60 en hebben geen opvolger; 5. Veel boeren zijn eigenlijk hobby-boeren en doen er andere dingen bij om een inkomen te verwerven, of krijgen geld van de kinderen; 6. Gebrek aan samenwerking tussen boeren en andere belanghebbenden; 7. Nauwelijks gebruik van sociale media als verkoopkanaal maar vooral eigen en lokale consumptie; 8. Gebrek aan actuele kennis over eigenlijk alles; 9. Geringe animo om bestaand gedrag aan te passen aan de eisen van de tijd 10. Boeren hebben stukken land die ver van elkaar liggen; 11. Teveel geld lenen voor een rendabele bedrijfsvoering .

Int:                  Nou, dat is me nogal een lijst. En een hele puzzle voor een Minister van Landbouw.

Tony:              Ja maar nou ben ik dat zelf gelukkig. En ook leuk dat u het vergelijkt met een puzzle. In de tijd dat ik in Dubai verblijf heb ik de puzzles van Jan van Haasteren leren kennen en waarderen. Prachtig zijn ze en ze zijn niet 1-2-3 klaar (https://ww.grooves.land/). Ik denk erover om elk huis in elk dorp in de Isaan een passende rijstveld-puzzle te geven als mijn plannen doorgaan. Beter dan die 1,8 miljoen tablets voor de kids een aantal jaren geleden want dat was een flop.

Int:                  Ja, ik ken ze. In elke puzzle zit ook een Sinterklaas.

Tony:              Daar kwam ik ook achter, ja. Maar Khun Tony gaat geen Sinterklaas meer spelen. Maar kunt u mij vertellen hoe u met zo’n puzzle van 1000 stukjes start?

Int:                  Ik begin altijd met het maken van de buitenste rand, het frame.

Tony:              Juist, en dat moet je ook doen als je de problemen van de landbouw wilt oplossen. Eerst de randen oftewel: wat zijn de absolute randvoorwaarden voor een oplossing?

Int:                  U weet ze waarschijnlijk, ik niet.

Tony:              Vast staat dat een groot aantal boeren, veelal oudere hobby-boeren, geen opvolger hebben die bereid is om op het stukje land of de stukjes land op dezelfde manier kleefrijst te verbouwen en jaren in armoede te leven. Als het land geen andere bestemming krijgt (bv. bouw van een huis, of een weg) komt het braak te liggen. Eigenlijk is dat zonde natuurlijk en het verlaagt de produktie van rijst in het land, en ook het (kleine) inkomen. Dat moeten we zien te voorkomen. Mijn regering zal met het volgende plan komen: in alle dorpen in de Isan worden cooperaties gesticht waarin iedereen die grond heeft en dat wil (alles gaat op basis van vrijwilligheid) zijn grond inbrengt. Daarvoor krijgt de eigenaar een maandelijkse vergoeding, een huur zou je kunnen zeggen. En daarnaast een hoeveelheid gratis rijst per maand voor eigen consumptie. Hoe meer grond men inbrengt, hoe meer huur men krijgt en hoe meer rijst. Daarvoor ziet men af van de opbrengst van de oogst. Die is van de cooperatie. De cooperatie bepaalt ook wat er verbouwd wordt, hoe vaak en hoe het land bewerkt wordt. Dat wordt een modernere bedrijfsvoering dan nu, met plant- en oogstmachines en zo. Als de oudere boer toch wil werken op het land onder supervisie van de cooperatie, krijgt hij/zij een vergoeding van 500 Baht per dag. Voor de rest heeft de cooperatie medewerkers in dienst met een vast salaris, bij voorkeur uit de eigen regio. Zo gaat de Isaan in de toekomst bestaan uit in elkaar grijpende puzzle stukjes, cooperaties. De cooperatie kan land kopen van, of  ruilen met een andere, naburige  cooperatie om te voorkomen dat eigenaren bij meerdere cooperaties gaan horen.

Int:                  En wat gebeurt met de opbrengst? En wie zal dat alles betalen, huur en salarissen?

Tony:              De opbrengst van de oogst wordt in principe niet in het openbaar vermarkt omdat de prijzen van rijst daar te laag voor zijn en waarschijnlijk ook blijven. Met afnemers worden tevoren afspraken gemaakt over de prijs van de te leveren rijst. Ik denk daarbij aan Chinese steden die bereid zijn de maandelijkse kosten van een x aantal cooperaties te betalen in ruil voor rijst. In het ideale geval zou een Chinese stad als Kunming, met zo’n 6,6 miljoen inwoners, het hele rijst-verbouwende buitengebied van Surin bijvoorbeeld kunnen financieren met de zekerheid van het hele jaar rijst voor een schappelijke prijs.

Int:                  Dat lijkt op een win-win situatie. De Thaise boeren krijgen geld, en werk als men dat wil; de Chinezen krijgen gegarandeerd voedsel.

Tony:              Inderdaad. Daarnaast is er dan de Chinezen (stel we hebben niet 1 stad maar 20 steden die we van rijst en wellicht ook fruit voorzien) ook alles aan gelegen om ons aan water te helpen in plaats van de Mekong af te dammen. Kijkt u maar eens op de kaart en zie hoeveel grote Chinese steden op redelijke afstand liggen van de Isaan, zeker met een ‘high speed’ goederentrein: Nanning (7.2 miljoen inwoners),  Guangzhou (15,3 miljoen), Zhanjiang (2 miljoen), Yulin (5.7 miljoen), Liuzhou (2,1 miljoen), Guilin (2 miljoen), Haikou (2 miljoen), Guijang (4.6 miljoen) en Changsha (8,1 miljoen). Samen met Kunming zo’n slordige 55 miljoen rijst-en durianeters.

Int:                  Klinkt niet goed, maar geniaal.

Tony:              Dank u wel. Ik heb niet stilgezeten in Dubai, zoals u merkt. Allerlei details moeten nog worden uitgewerkt. Zo zou de cooperatie de mogelijkheid moeten krijgen om land van boeren of hun eigenaren op te kopen als men het land te gelde zou willen maken. Daarmee vervalt dan het lidmaatschap van de cooperatie. En een ander, niet onbelangrijk detail: de jongere agrarische medewerkers van de cooperatie, opgeleid in een middelbare land- en tuinbouwschool nieuwe stijl,  zouden in de Thaise dorpen kunnen gaan wonen en voor een meer evenwichtige opbouw van de bevolking kunnen zorgen, met alle voordelen van dien. Ze hoeven niet meer naar de grote stad voor werk en ze kunnen zelf voor hun kinderen zorgen. Naar het voorbeeld van de rijstbouw zou je ook kunnen denken aan cooperaties van fruittelers (durian, longon, ananas en niet te vergeten mango en mangosteen) en van vissers. Van individueel naar collectief ondernerschap, met hulp van China. Dat wordt de leuze.

Int:                  Wat gebeurt er nu met de boeren die niet in zo’n cooperatie willen stappen? Worden die aan hun lot overgelaten door de regering Woodsome?

Tony:              Nee, dat niet. Wij zullen die boeren helpen om hun hobby-boerenbestaan voort te zetten met enige marketing-activiteiten. Maar voor de rest moet men het zelf uitzoeken. Ik sluit niet uit dat enkelen van hen innovatief genoeg zijn om een goed bestaan op te bouwen als individueel ondernemer. De anderen houden op termijn op te bestaan, en de erfgenamen kunnen dan het land verkopen aan de dichtstbijzijnde cooperatie. Ik ben van mening dat bouwgrond die 10 jaar niet als zodanig wordt gebruikt zou moeten vervallen aan de regering.

Int:                  Ook al om speculatie te voorkomen.

Tony:              Inderdaad.

Int:                  Dank voor dit interview. Ik ga naar huis met een hoop denkwerk. Dank u voor de inspiratie.