Toen Siam twee koningen op de troon had
In juli van het jaar 1824 werd de Siamese Koning Buddha Loetla Nabhalai, Rama II, plotseling erg ziek en niet lang daarna overleed hij. Volgens het koninklijk erfrecht zou de troon moeten worden overgedragen aan de zoon van koningin Suriyendra, Prins Mongkut.
Phya Anuman Rajadhon พระยาอนุมานราชธน (1888-1969), die bekend werd onder zijn schrijversnaam Sathiankoset mag men gerust beschouwen als één van de invloedrijkste pioniers zo niet als de grondlegger van de moderne Thaise antropologie.
Bent u al eens naar Cambodja geweest voor een bezoek aan de Angkor Wat in Siem Reap, de bijna duizend jaar oude tempel, ’s werelds grootste religieuze gebouw? Toch altijd nog een hele reis vanuit Thailand en het had ooit niet veel gescheeld of u had de Angkor Wat in Bangkok kunnen aanschouwen, zo’n beetje op de plek waar nu het Central World staat.
De historische wortels van Muay Thai
De oorsprong van het razend populaire Muay Thai, gemeenzaam maar niet geheel terecht Thai boksen genoemd, is jammer genoeg in de nevelen der tijden verloren gegaan. Het staat echter wel vast dat Muay Thai kan bogen op een lange en erg rijke geschiedenis en ontstond als een close combat-discipline die door de Siamese troepen op het slagveld werd aangewend in de lijf – aan – lijfgevechten.
Negrito’s in Thailand
‘Komt dat zien: geen mens, geen dier.’ We schrijven 1994. Als op Phuket toeristen een dagje hebben gevist op de ‘sailfish’ klinkt het ‘Komt dat zien, komt dat zien. Zie deze ongelooflijke schepsels’. Het is als circusvertier waar Mani mensen ten toon worden gesteld. De zogende vrouw met blote borsten met naast haar man en zoon die met een blaaspijpje ballonnen kapot schieten. Bang en verlegen. De Thaise toeristen betalen 25 baht.
De Khorat -Thai, een (bijna) vergeten minderheid
Thailand is vandaag de dag een smeltkroes van allerlei volkeren en culturen. Eén van de kleinste en bijgevolg bijna verdwenen minderheden zijn de zogenaamde Khorat -Thai (ไทยโคราช) die zichzelf vaak als Tai Beung (ไทยเบิ้ง) of Tai Deung (ไทยเดิ้ง omschrijven.
Thao Suranaree, de heldin van Nakhon Ratchasima
Nakhon Ratchasima (Korat) heeft zijn eigen held en zowaar een dame, Thao Suranaree (Mo). Over haar “heldendaden” bestaan meerdere versies en bovendien is het de vraag of het echt gebeurd is.
De bewogen historie van de VOC-buitenpost bij Phuket
Phuket, het grootste Thaise eiland, oefent zonder twijfel een grote aantrekkingskracht uit op Nederlanders. Dat is niet alleen vandaag zo, maar dat was ook het geval in de zeventiende eeuw.
Er wordt vaak beweerd dat het Boeddhisme en de politiek onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn in Thailand. Maar is dat wel zo? In een aantal bijdragen voor Thailandblog ga ik op zoek naar hoe beiden zich in de loop der tijden tot elkaar hebben verhouden en wat momenteel de krachtverhoudingen zijn en hoe die dienen te worden geïnterpreteerd.
Siam was op het einde van de negentiende eeuw, staatkundig bekeken, een weinig coherente lappendeken van semi – autonome staatjes en stadstaten die op één of andere manier horig waren aan het centrale gezag in Bangkok. Deze toestand van afhankelijkheid gold ook voor de Sangha, de Boeddhistische geloofsgemeenschap.
De ‘revolutie die nooit plaatsvond’
De revolutie van 1932 was een staatsgreep, die een einde maakte aan de absolutistische monarchie in Siam. Zonder twijfel een ijkpunt in de moderne historiografie van het land. In mijn ogen was de paleisrevolte van 1912, die men vaak als de ‘revolte die nooit plaatsvond’ omschrijft minstens even belangrijk maar intussen nog meer weggemoffeld tussen de plooien van de geschiedenis. Wellicht mede door het feit dat er veel paralellen te trekken zijn tussen deze historische gebeurtenissen en het heden…
‘Au Siam’, het boeiende reisverslag van de Jottrands
De regelmatige lezers van Thailandblog weten dat ik af en toe stil sta bij een opvallende publicatie uit mijn behoorlijk gevulde Aziatische werkbibliotheek. Vandaag sta ik graag even stil bij een boekje dat in 1905 in Parijs van de persen rolde: ‘Au Siam’ dat werd geschreven door het Waalse echtpaar Jottrand.
Het huis van Bunnag: Perzische invloed in Siam
Tino Kuis wees nog op Thailandblog op de belangrijke rol die de Chinezen hebben gehad in het tot stand komen van de hedendaagse Thaise natie. Dat het niet altijd Farang, Westerse avonturiers, kooplui en diplomaten waren die invloed hebben uitgeoefend aan het Siamese hof bewijst het verhaal van de Bunnag-familie.
De VOC-Factorij in Ayutthaya
In mijn vrij omvangrijke collectie historische landkaarten, plattegronden en gravures van Zuidoost-Azië bevindt zich een mooi plattegrond ‘Plan de la Ville de Siam, Capitale du Royaume de ce nom. Levé par un ingénieur françois en 1687.’ In de hoek van deze behoorlijk accurate Lamare-kaart, rechts onderaan bij de haven, is het Isle Hollandoise – het Hollandse Eiland afgebeeld. Het is de plaats waar zich nu ‘Baan Hollanda, het Hollands Huis in Ayutthaya bevindt.
Weinigen hebben in het laatste kwart van de negentiende eeuw zo’n invloed uitgeoefend op het maatschappelijke en sociale leven in Siam als Tienwan of Thianwan Wannapho. Dit was niet vanzelfsprekend want hij behoorde niet tot de elite, de zogenaamde Hi So die de lakens uitdeelde in het koninkrijk.
Oudheid in verval
De steden Sukhothai en Ayutthaya, ooit de hoofdsteden van de gelijknamige koninkrijken, zijn de onbetwiste topmonumenten van Thailand. Een bezoek aan het land zonder minimaal één van deze wereldbekende oudheidkundige monumenten te hebben bezocht is bijna ondenkbaar. Beide oude steden zijn nog goed geconserveerd en door Unesco tot werelderfgoed verklaard.
Kennismaken met prehistorisch Thailand…
Nee, beste lezer, laat u niet misleiden door de titel van dit stukje. Dit artikel gaat niet over de merkwaardige politieke zeden en gewoonten in dit land maar wel over de voorgeschiedenis van het gebied dat we vandaag als Thailand kennen. Dit is immers één van de oudst bewoonde regio’s in Zuidoost-Azië.