Preah Vihear-geveg skuif na Unesco
Die geveg oor die 4,6 vierkante kilometer by Hindoe-tempel Preah Vihear, wat vir eers in Den Haag geëindig het ná verlede week se verhore, skuif nou na UNESCO se Wêrelderfeniskomitee (WHC), wat in Junie in Phnom Penh vergader.
Die opposisie en verskeie akademici is bang vir wat hulle Kambodja se 'Plan B' noem. Hulle vrees dat die bestuursplan vir Preah Vihear die betwiste gebied insluit, sodat Thailand via hierdie ompad sy aanspraak op die gebied sal verloor.
Gister het die regspan van Den Haag teruggekeer. Dit is verwelkom deur 'n groot groep ondersteuners met blomme en baniere wat dit bedank vir sy moeite. Afvaardigingsleier en ambassadeur in Nederland Virachai Plasai het gesê: 'Ons het ons bes gedoen. Die verdediging het verloop soos beplan en daar was geen lekkasie na die Kambodjaanse kant nie.”
Virachai se woorde word bevestig deur 'n peiling van Abac. Die meeste respondente (61,3 pct.) het gesê hulle het vertroue in die Thaise afvaardiging; 33,1 persent het geen idee gehad nie en 5,6 persent het gesê hulle het geen vertroue nie. Op die vraag of hulle teleurgesteld sou wees as Thailand verloor, het 80 persent gesê hulle is 'die meeste teleurgesteld'; 13,4 persent 'matig teleurgesteld' en 6,6 persent 'n bietjie.
Die span is nog nie ontbind nie, aangesien een van die regters van die Internasionale Hof van Justisie albei lande gevra het om ’n kaart van die tempel en sy omgewing te teken en die grens te merk. Thailand se weergawe sal gebaseer wees op die grens, wat in Julie 1962 deur die destydse kabinet gestig is, nadat die hof die tempel aan Kambodja toegeken het.
Die viering dreig nou om gedemp te word deur die vooruitsig van die WHC-vergadering. Chavanond Intarakomalyasut, woordvoerder van die Demokratiese party, waardeer die pogings van Virachai en die vier buitelandse prokureurs, maar hy waarsku dat die land steeds die risiko loop om die 4,6 vierkante kilometer te verloor. “Eerste Minister Yingluck moet Thailand se standpunt verduidelik en sê dat ons beswaar maak teen Kambodja se bestuursplan vir die Preah Vihear-gebied.”
Die Thaise Wêrelderfenisinligtingsentrum onder voorsitterskap van Chote Trachoo, permanente sekretaris van die Ministerie van Natuurlike Hulpbronne en Omgewing, het reeds aangekondig dat hy in Junie beswaar sal maak teen die bestuursplan. As Phnom Penh deurdruk met die plan, sal Chote, soos Suwit, die vergadering in 2011 verlaat.
Preah Vihear het in 2008 UNESCO-wêrelderfenisstatus verwerf. 'n Voorwaarde is dat 'n bestuursplan vir die tempel en omgewing opgestel word. Die eerste keer dat Kambodja so 'n plan ingedien het, was in 2009 tydens die WHC-vergadering in Sevilla. Thailand het sedertdien daarin geslaag om goedkeuring van die plan te keer.
In Junie 2011 het die afvaardigingsleier, minister Suwit Khunkitti (Natuurlike Hulpbronne en Omgewing) die jaarvergadering van die WHC in Parys verlaat toe die plan blykbaar tog bespreek word. Hy het gedreig om uit die WHC te bedank, maar dit het nooit gebeur nie.
(Bron: Bangkok Post, 22 Apr 2013)
'n Paragraaf is bygevoeg by die boodskap 'Preah Vihear-geveg skuif na UNESCO' met 'n reaksie van die Thaise Wêrelderfenisinligtingsentrum.