John And Penny / Shutterstock.com
Die Thaise samelewing is hiërargies georganiseer. Dit word ook in die gesinslewe weerspieël. Grootouers en ouers is boaan die hiërargie en moet altyd met respek behandel word. Hierdie hiërargiese struktuur is ook prakties en voorkom konflikte.
Veral op die platteland van Thailand is gesinne groot en mense woon onder een dak, soms by hul grootouers. ’n Duidelike struktuur is raadsaam. Die Thai is lief vir en bederf kinders, maar hulle is ook nogal streng met hulle. Kinders moet hul plek ken, beleefd optree en respek toon. Ouers verwag van hulle om voort te gaan om hierdie gedrag in volwassenheid te toon.
Kinders moet respek vir ouers toon
Thaise kinders is altyd respekvol en dankbaar teenoor ouers. Hulle vind dit ook heel normaal omdat hulle liefdevol deur die ouers grootgemaak is en die ouers vir die opvoeding van die kind betaal het. ’n Ernstige belediging vir Thaise ouers is ’n kind wat disrespek toon en ondankbaar is. Daar is ook 'n hiërargie gebaseer op ouderdom tussen broers en susters. Die oudste broer of suster het meer gesag as 'n jonger familielid.
Broers en susters in Thailand
Ook in die Thaise taal word daar onderskei tussen ouer en jonger gesinslede. 'n Paar voorbeelde:
Moeder = Mea
Vader = Klou
'n Kind spreek die ouers aan met khun mea en khun poot (Mev Moeder en Meneer Vader)
'n Ouer broer = piepie chai
'n Ouer suster = piepie sou
'n Jonger broer = nong chai
'n Jonger suster = nie sau nie
Kinders ondersteun die ouers finansieel
Baie kinders, soms selfs op die ouderdom van minderjariges, verlaat die dorpie van hul geboorte om werk in Bangkok te soek. Maar of hulle nou op die platteland bly of stad toe trek, ’n groot deel van die salaris gaan aan die ouers om hulle finansieel te ondersteun.
Bly by die huis of neem ouers in
Uiteindelik keer die meeste seuns en/of dogters terug na hul geboortedorp om voort te bly naby hul ouers en om vir hulle te sorg of in te neem indien nodig. Dit is ook nie ongewoon dat Thaise jong volwassenes voortgaan om in hul ouerhuis te bly nie, selfs wanneer hulle oud genoeg is om hul eie lewens te lei. Dogters verlaat nie die huis voordat hulle getroud is nie. ’n Ongetroude vrou wat alleen woon, sal die prooi word van skinderpraatjies en agterbaks. Almal in die dorp sal sê dat sy nie goed is nie en dat sy waarskynlik 'n 'Mia Noi' is, 'n tweede vrou of minnares van 'n ryk man.
Kinders is die pensioen vir bejaarde Thai
Thailand het nie 'n gesonde pensioenstelsel soos in die weste nie. Ouers is dus heeltemal afhanklik van die ondersteuning van hul kinders. Aftree- of ouetehuise is dus nie 'n bekende verskynsel in Thailand nie. En al was hulle daar, sou kinders nie hul ouers soontoe stuur nie. Hulle sien die versorging van die ouers tot die dood as 'n vorm van dankbaarheid vir die opvoeding en die liefde wat hulle ontvang het.
Klein regstelling:
Moeder = แม่ mâe: (dalende toon)
Vader = พ่อ phôh (dalende toon)
'n Kind spreek die ouers aan met khoen mea en khoen paw (geaspireerde K). As teken van respek kan jy ook die ouers van vriende, ens. aanspreek met (khoen) phôh / mâe:.
'n Ouer broer = พี่ชา phîe chaaj (dalende toon, middeltoon)
'n Ouer suster = พี่สาว phîe sǎaw (dalende toon, middeltoon)
'n Jonger broer = น้องชาย nóhng chai (hoë toon, middeltoon)
'n Jonger suster = น้องสาว nóhng sǎaw (hoë toon, middeltoon)
En dan is daar 'n hele reeks woorde vir ander familie, daar is byvoorbeeld aparte terme vir jou ma se ma en jou pa se ma (terwyl ons albei oumas noem). Net so met oom, tante, ens. Die Thai het aparte woorde vir die vader en moeder se kant, en vir iemand wat jonk of ouer is. Moeilik!
Uit Ronald Schütte se boekie Thai Language, bladsye 51-52:
*ลูก – lôe:k – kind – dalende toon
หลาน – lǎan – kleinkind, neef/niggie (onwys/-ster) – stygende toon
ป้า – pâa – tannie (ouer suster van die ouers) – dalende toon
ลุง – loeng – oom (ouer broer van die ouers) – middeltoon
น้า – náa – tannie/oom (ma se jonger broer/suster) – hoë toon
อา – aa – tannie oom (jonger broer/suster van pa) – middeltoon
ปู่ – pòe: – oupa (aan vaderskant) – lae toon, lang oee
ย่า – jâa – ouma (vaderlike) – lae toon
ตา – taa – oupa (van moeder se kant af) – middeltoon
ยาย – jaaj – ouma (van moeder se kant af) – middeltoon
'n Omgekeerde karet -ǎ- is 'n stygende toon Rob! Soos hoe jy 'n vraag vra. So Sǎaw in 'n vraende/stygende toon.
Miskien kry ek ’n ander teks op my skerm, maar die stuk sê mos nie iemand kla nie?
Maar om die kommentaar verder uit te brei, dit is waar dat die bejaardesorg in Nederland afgekoop word deur heffings/belasting in te vorder en dan kan die vinger altyd na die regering gewys word of respek met geld probeer kry.
Lekker maklik en jy kan maar in jou eie stoel sit, al gaan dit jou ouers.