Oost is Oost en West is West en nooit komen zij tot elkaar……
‘Oost is Oost en West is West en nooit komen ze tot elkaar….’ Wie kent dit citaat niet? Meestal wordt het gebruikt om aan te geven dat Oost en West zó verschillend zijn dat ze elkaar nooit zullen kunnen begrijpen. Tino Kuis legt uit dat het heel anders in elkaar zit.
Joseph Rudyard Kipling (1865-1936) was een Britse schrijver en dichter die gefascineerd was door het kolonialisme en het Britse imperialisme. Hij is onder andere de schrijver van The Jungle Book, vaak verfilmd. In 1907 ontving hij de Nobelprijs voor Literatuur. Hij schreef in 1889 een ballade, getiteld The Ballad of East and West.
Het citaat
De eerste zin van die ballade luidt:
Oh, East is East and West is West, and never the twain shall meet… ( Oh, Oost is Oost en West is West en nooit komen ze tot elkaar….)
Deze regel wordt zeer dikwijls geciteerd als men wil aangeven dat het ‘Oosten’ en het ‘Westen’ zó wezenlijk van elkaar verschillen in waarden, gewoonten en gebruiken dat ze elkaar nooit zullen kunnen begrijpen, nooit tot elkaar kunnen komen en altijd gescheiden zullen bljven. Of minstens dat zoiets uiterst moeilijk is en weinig voorkomt.
De ballade
Laat ik in het kort de inhoud weergeven van deze ballade (de honderd regels van deze ballade zijn te lezen op onderstaande link).
Het speelt zich af in het, nog steeds, wetteloze Noordwesten van Pakistan. Kamal, een Afghaanse warlord, steelt tijdens een rooftocht een paard van een Britse kolonel. De zoon van de kolonel (zijn naam komen we niet te weten) achtervolgt Kamal. Ze ontmoeten elkaar maar het komt niet tot een echt gevecht.
Ze bestoken elkaar alleen met woorden en na enige tijd gaan ze elkaar waarderen. Ze zweren eeuwige vriendschap, Kamal geeft het paard terug en geeft zijn zoon mee om tot een Britse soldaat te worden omgesmeed, en de zoon van de kolonel schenkt Kamal een paar pistolen.
Laat ik nu de vier zinnen van de eerste (en ook laatste) stanza noemen:
Oh, East is East and West is West, and never the twain shall meet
Till Earth and Sky stand presently at God’s great Judgment Seat;
But there is neither East nor West, Border, nor Breed, nor Birth,
When two strong men stand face to face, though they come from the ends of the earth!
Oh, Oost is Oost en West is West en nooit komen ze tot elkaar
Totdat Hemel en Aarde ter oordeel voor God’s Aangezicht staan;
Maar er is geen Oost noch West, geen Grens noch Ras of Afkomst,
Wanneer twee sterke mannen van aangezicht tot aangezicht staan, al komen ze van de uiteinden der aarde!
Conclusie
Uit het verhaal zelf en de eerste stanza wordt het nu duidelijk: de ballade wil het tegenovergestelde zeggen van wat vaak op grond van de eerste regel wordt verondersteld. Dit is misschien wel het meest verkeerd toegepaste citaat ooit.
Wat Kipling wil zeggen is juist het volgende. Ondanks het feit dat Oost en West geografisch ver van elkaar liggen, is het toch mogelijk bij een ontmoeting tussen twee mensen uit verre streken elkaar als gelijken te benaderen, begrip en respect te hebben voor elkaar en vriendschap te sluiten. De landen kunnen niet tot elkaar komen maar de mensen wel.
Maar dat wisten we allemaal al, toch?
Hier staan de honderd of zo regels van de ballade:
poetry.about.com/od/poemsbytitleb/l/blkiplingballadeastandwest.htm
Mooi, Tino, dat je het weer even in zijn juiste perspectief zet. Leuk om te lezen.
Maar dan blijven de vragen mij bestoken.
Kipling schreef dat alleen ’two strong men’ dat aankunnen. Wat bedoelde hij daarmee?
Voor zijn tijdgenoten zal dat wel inclusief voorweten zijn, maar voor ons?
Moeten we het situeren in zo’n beetje geinige loze tegenstrijdige heldenidealen?
Bedoelde hij een burgerlijke of een militaire context? Duidelijk een militaire.
Bedoelde hij daarmee dat alleen twee mannen – en geen vrouwen –
respect voor elkaar kunnen hebben?
En op het slagveld?
Ik meen op te maken dat jij als democratische westerling vol ‘mensenrechten’
twee ‘mensen’ bedoelt die sterk genoeg zijn om hun ego
(inzake sociale, culturele en sociale identiteit)
naast zich neer te leggen en de ander te zien zoals hij in zijn context is.
Zou Kipling, in een maatschappij vol mannenrechten en niet mensenrechten,
en ongelijkheid en rassenscheiding en discriminatie
daaraan al gedacht ‘kunnen’ hebben, in de tijd
toen het Britse Gemenebest op het toppunt van zijn koloniale uitbreiding en macht was?
Neen, ik lees die lange ballade niet als een poging om een beeld te scheppen
dat alle mensen ter wereld, hoog en laag, arm en rijk elkaar als gelijken in de armen zullen vallen.
Ik denk echt niet dat zoiets de bedoeling van Kipling bij het dichten geweest is,
nee, eerder om vechtzuchtige helden te portretteren. En te tonen wat voor een cleane strijd het Britse Gemenebest wel niet voerde, achting en respect voor de vijand, hoor…
En vandaar zijdelings ophemelen wat voor helden die Britten in hun koloniale onderdrukkingsstrijd
wel niet waren!
Pure propaganda, die Ballad of East and West. Nepheroïek! Rookgordijn.
Helaas is zelfs de ‘Kipling Society daar nog niet achter gekomen. Ofwel negeren ze het straal.
Een prima aanvulling, Alphonse, waar ik het helemaal mee eens ben en goed is om te weten.
Neen, ik lees die lange ballade ook niet ‘als een poging om een beeld te scheppen
dat alle mensen ter wereld, hoog en laag, arm en rijk elkaar als gelijken in de armen zullen vallen.’ Toen helemaal niet ook nu nog niet helemaal. Die ‘gelijkwaardigheid’ was maar zeer beperkt. Two strong men.
Mijn enige inzet was om te laten zien dat het citaat niet gebruikt kan worden om aan te tonen dat Oost en West elkaar nooit zullen kunnen begrijpen en dat een ontmoeting en een poging daartoe onzinnig is. Te verschillend, te anders, je kunt er beter niet aan beginnen. Dat is niet wat Kipling bedoelde.
Dit verhaal speelt zich af in Pakistan. De plek om echt een gelijk en gelukkig leven te hebben, wellicht toen wel maar is de realiteit in 2022 niet anders? Het klootjesvolk kan overal ter wereld met elkaar samenleven maar het zijn de mensen aan de top die het willens en wetens verzieken.