Beeldend uitgedaagd, grafische kritiek op de Koninklijk-Adelijke Elite in Thailand, 1920-1930
Hier laat ik een zestal spotprenten met uitleg zien die bijtende kritiek gaven op de koninklijk-adellijke elite in Bangkok een honderd jaar geleden.
De groei van het lezerspubliek in Bangkok vanaf 1920 veroorzaakte een snelle groei van de plaatselijke uitgeverijen. Dat ging gepaard met de opkomst van een aantal populaire (dag)bladen die een forum werden voor publiek debat en discussies. Sommige bladen hadden een oplage van 3-4.000, veel voor die tijd. Macht en privilege werden onder de loep genomen en bekritiseerd door burgers die wilden deelnemen aan het publieke leven van de natie. De absolute monarchie en de royalistische privileges werden heftig bekritiseerd. De elite werd neergezet als moreel bankroet, alleen geïnteresseerd in zichzelf, en in seks en geld. Soms werden bladen verboden maar ze kwamen al snel weer uit.
Eerbied en respect, waarvan vaak gezegd wordt dat het diepgeworteld is in het Thaise bewustzijn, Thainess genaamd, waren vaak geheel afwezig in de kranten en tijdschriften in die jaren 1920 tot 1930. Integendeel, oneerbiedige en minachtende spotprenten (en verhalen) waren heel gewoon in die tijd. Ook de koning ontkwam er niet aan.
Dit alles zou leiden tot de revolutie van juni 1932 die de absolute monarchie omzette in een constitutionele. Deze revolutie werd breed gedragen en alleen aangevochten door een groep royalisten.
Barmé geeft in het hoofdstuk ‘Visually Challenged’ in zijn boek ‘Man, Woman, Bangkok’ 27 spotprenten weer en hieronder beschrijf ik er 6. De andere zijn even bijtend en duidelijk.
De volgende keer over het ‘polygamie’ vraagstuk’ De discussie daarover verbindt de ongelijke seksuele verhoudingen tussen man en vrouw met het lot van de natie in het algemeen.
We zien een reus van een man, duidelijk een phôe: jài (een Heer, letterlijk een ‘groot mens’), die een aantal phôe: nói (ondergeschikten, letterlijk ‘kleine mensen’) in zijn armen en op zijn schouders meetorst terwijl een aantal anderen zijn benen en schoenen likken.
De spotprent wil zeggen dat er slechts één weg is voor eenvoudige mensen om vooruit te komen: schaamteloos vleien en slijmen met je superieuren.
Een kleine, dikke man in een officieel uniform houdt een zak omhoog waarop ‘geld’ staat terwijl zijn zakken uitpuilen met bankbiljetten. Hij zegt: ‘Rustig maar, alles komt dik in orde’. De man vertoont gelijkenis met koning Rama VI.
De boodschap: geld is de maat aller dingen, de bron van geluk en vrede en de weg van loyaliteit voor de absolute heerser(s).
Deze spotprent uit 1926 is getiteld ‘Onze gewoonte van kruipen’. Een Siamese heer zit aan tafel met een Westerse man. De Westerse man wijst op de tussen een paar honden door kruipende bedienden en zegt: ‘Zijn dit dan niet uw landgenoten?’ ‘Ja’, zegt de Siamese heer, ‘maar zij zijn veel armer dan ik!’
Een aantal functionarissen hurken neer en reiken naar een aantal buidels waarop staat ‘staatsgeld’.
Er onder staat: ‘Met de mond belijden jullie je liefde voor de natie maar wat voor de duivel doen jullie handen?’
Hier hakt een politieman (?) zich een weg door de jungle wadend in een moeras. Op de struiken staat van links naar rechts: ‘gokken, opium, prostitutie en vervalst geld’.
Een groepje vrouwen, beschreven als echtgenotes van een prins, een aristocraat en een koopman zijn aan het gokken en zeggen tegen elkaar ‘Mijn man is toch niet thuis’. Een politieman spiekt door een sleutelgat en zegt tegen zichzelf ‘Ha, ha, dacht ik het niet! Helemaal niets aan de hand!’
De boodschap: de heersende klasse die zich op de borst slaat voor hun deugdzaamheid is geen haar beter dan anderen en de politie zal hier niet ingrijpen.
Bron: Scot Barmé, Woman, Man, Bangkok, Love, Sex and Popular Culture in Thailand, Silkworm Books, 2002, hoofdstuk 4
Tino, dank je voor deze beelden en uitleg. Heel actueel op vandaag. Moedige mensen, ook toen.
Het heeft me verbaasd dat 100 jaar geleden deze kritiek op adel en koning mogelijk was. Nu kun je daarvoor de gevangenis van binnen mogen bekijken. En hoeveel is er ondertussen op maatschappelijk gebied veranderd?
Ik vond ook de foto op de omslag van het boek van Barmé heel typerend voor die tijd ’the roaring twenties’. Een vrouw omarmt twee mannen, een man en een vrouw geven elkaar een zoen. Zomaar in het openbaar! Honderd jaar geleden! Gelukkig is de wereld sindsdien sterk verbeterd. Dit kan echt niet meer in Thailand.
Kritiek zou ik daar maar niet op hebben.
En geen vergelijkingen maken met 100 jaar geleden.
Geen enkele Thai is hier in je aanwezigheid geinteresserd en terecht.
Zoek een ander land en spuug je gal uit!
André, jij zou een goeie medewerker zijn van de regeringen van Thailand, Laos, Cambodja, Rusland, China en zelfs van Noord-Korea. Ik kan nog meer ‘lekkere’ landen noemen waar je van de regering je mond moet houden dus er zijn nog zat baantjes voor jou.
En wat jouw laatste regel betreft: misschien is het beter dat jij zelf een ander land opzoekt want jij hebt niets begrepen van hoe de Thaise bevolking in stilte, op een groepje dapperen na die de bak in gaan of vermoord worden, denkt over het knechten van de bevolking. Nou ja, op een groepje elite, uniformen en ultra royalisten na of zeg maar: het grote geld.
Heb je nu echt niets begrepen van de aanslag op de woning van de vrouw van de 18 jaar geleden verdwenen mensenrechtenadvocaat Somchai?
Andre
Je bent geboren in een vrij land waar je kan zeggen en schrijven wat je wilt.
Dat blijkt ook wel omdat je in je reactie kan schrijven hoe jij er over denkt.
En waarom zou je hier geen kritiek op mogen hebben.
Tussen het heden en verleden in dit land zit een wereld van verschil.
Wat ook uit deze spotprenten blijkt.
Daar je ogen voor sluiten omdat je op visite bent, natuurlijk niet.
Jij ziet dat ook maar wil vooral jou visie uitdragen en opleggen,
Fijne vrijheid van jou kant.
En dat de Thai niet op jou zit te wachten dat kan ik me voorstellen.
Maar al die andere farangs waar ze al twee jaar op wachten zien ze maar wat graag komen.
En als je de Thai echt zou kennen zou je weten dat ze ook in ons geïnteresseerd zijn.
Ze kunnen nou net niet over alles openlijk praten en discuteren zo als jij dat wel kunt doen.
Fijn weekend
Pjoter
Pjoter,
Dat geboren in een vrij land waar je alles kunt zeggen en schrijven?
Moet je eens als een autonome Nederlander eens terechte opmerking maken tegen een donkere gekleurde je wordt gelijk als rechts racist neer gezet.
Dus beweer niet dat in Nederland alles maar kan en over praten kan.
Fijn weekend
Wat een rare opmerking Andre,ik weet natuurlijk niet in hoeverre u bent geïntegreerd in de Thaise samenleving maar dit onderwerp is nu heel erg actueel en wordt steeds actueler.
Simpelweg prachtige spotprenten! En dankzij Scot Barmé komt de anders abstracte theorie, dat er in het decennium voorafgaand aan de revolutie van 1932 er zeer vrije en bijtende kritiek was op de maatschappije in zijn algemeenheid en in het bijzonder de gevestigde orde en hoogste elite, met deze selectie van spotprenten uistekend tot uiting. Dit boek staat daarom dan ook in mijn boekenkast.
Rest de vraag of en wanneer Thailand weer deze vrijheid zal zien… Het vrije woord en kritiek dragen immers bij aan de (r)evolutie van een maatschappij. Het is de weg voorwaards.