Wan di, wan mai di (deel 19)

Eind september wordt bij mij elk jaar gekenmerkt door een nieuwe pagina in mijn boek ‘Ervaringen met de Thaise bureaucratie’. 

Of misschien toch een beetje anders. Je weet maar nooit of de doordringende boodschap van een betere (lees: minder corrupte) dienstverlening van de nieuwe minister-president ook wordt gehoord en wellicht zelfs begrepen in de burelen die te maken hebben met de buitenlanders in Thailand.

Waarom eind september? Wel: mijn werkvergunning loopt van 1 oktober tot en met 30 september en mijn visum is gekoppeld aan mijn werkvergunning en verloopt dus op dezelfde dag. Meestal komt de mevrouw van Personeelszaken van mijn instituut tegen het eind van de maand mij vertellen dat ik mijn nieuwe contract kan tekenen waarna zij enige dagen nodig heeft om allerlei brieven en kopieën te maken.

Eerst de papieren

Dit jaar was dat een beetje anders. Het toeval wil dat op 19 september mijn 90-dagen rapportagetermijn verviel. Om niet twee keer te hoeven reizen naar het immigratiekantoor aan Chaeng Wattana had ik Personeelszaken gevraagd of het mogelijk was dat ik op 19 september ook mijn visum kon laten verlengen. Dat zou betekenen dat ik op die dag ook zou moeten kunnen beschikken over mijn nieuwe arbeidscontract.

Nou, dat was mogelijk want de directeur had al besloten dat mijn contract zou worden verlengd voor een jaar. Langer mag niet voor buitenlanders die voor de overheid werken. Alleen het percentage van de loonsverhoging moest nog worden vastgesteld aan de hand van de door mij aangeleverde data over het aantal lesuren en het aantal wetenschappelijke publicaties zodat mijn KPI-score (key-performance-indicator) kon worden berekend.

Alles was op tijd gereed en ik was zelfs niet vergeten om tevoren naar een dokter te gaan voor een doktersverklaring dat ik zo gezond als een vis was. Deze aantrekkelijke vrouwelijke dokter kon dat vaststellen door mij diep in de ogen te kijken en daarna mijn bloeddruk te meten. Erg effectief en innovatief, en het kostte maar 80 baht.

Het bezoek

Op dit jaarlijkse uitje naar de Thaise bureaucratie neem ik altijd graag mijn vrouw mee. Dat heeft twee redenen. De eerste jaren dat ik dat niet deed en pas tegen het avondeten thuiskwam, wilde ze mijn verhalen niet geloven dat het allemaal zoveel tijd kostte. Ze dacht wellicht dat ik een aantal uren in de kroeg had doorgebracht maar ik rook nooit naar alcohol of naar andere vrouwen.

De tweede reden is dat mijn vrouw door haar werk als manager van een groot aannemingsbedrijf nogal wat hoge piefen in dit land kent. Dus als het allemaal niet wil vlotten met de papieren of de ambtenaar op zijn/haar strepen gaat staan, is zij niet te beroerd om in te grijpen (per telefoon uiteraard). Als het niet nodig is, gebeurt het niet.

En zonder de machtswoorden kan ze nu precies zien en ervaren hoe een en ander (op tamelijk inefficiënte manier) in zijn werk gaat. Zo kan zij soms de hoge piefen uit de praktijk voorbeelden geven dat het allemaal niet zo gesmeerd loopt als zij voortdurend vertellen (of van ondergeschikten horen) want kritiek is natuurlijk allesbehalve leuk.

19 september was een vrijdag en wat belangrijker is, niet echt tegen het eind van de maand zodat de drukte op ‘Immigration’ wel eens mee zou kunnen vallen. Hoop doet leven. En inderdaad. De tocht met de taxi verliep nagenoeg fileloos en dus waren we in het kantoor toen de deuren om precies 08.30 uur werden geopend. Via de onvermijdelijke wachtrij kreeg ik nummer 21 toegewezen. Nu op naar de counters. Enkele buitenlanders zaten al te wachten maar de bureaus waren allemaal leeg.

De eerste ambtenaren verschenen om 08.45 uur, het bekende Thais kwartiertje. Een dame begon eerst haar bureau schoon te maken en een paar nieuwe poppetjes te plaatsen bovenop haar beeldscherm. De anderen moesten eerst de aflevering van de Thaise soap van de avond ervoor met elkaar bespreken. Gevolg: tot ongeveer 5 minuten over 9 gebeurde er niks.

Dat is niet helemaal waar. Aan de zijkant van de grote ruimte was het een drukte van belang. Een aantal ambtenaren omringden een mannelijk persoon. De man kwam mij bekend voor van de televisie maar ik moest even goed nadenken waar ik hem gezien had. Het was de Koreaanse taekwondo coach die niet zo lang geleden in opspraak was over het slaan van een Thaise pupil, die een gouden medaille had behaald op de laatste Olympische Spelen. Blijkbaar was hij nog vroeger opgestaan dan ik of hij kreeg een voorkeursbehandeling. Dat laatste , denk ik. Natuurlijk moest iedere ambtenaar met hem op de foto. Daarom bleven de bureaus leeg.

Nieuw

Maar er was iets meer aan de hand daar. Dat merkte ik toen er naar de volgnummers 21 tot 30 werd gevraagd. Daar was ik bij. Ik meldde mij en werd direct naar een bureautje geleid waar een leuke dame mij vroeg plaats te nemen. Ik overhandigde mijn volgnummer en daarna mijn papieren om een verlenging van mijn visum te krijgen.

Ze bekeek alles en vroeg vervolgens aan mijn vrouw om een kopie te laten maken van twee pagina’s in mijn paspoort. Ik weet zeker dat ik alle kopietjes bij me had die op de website staan aangeven maar het heeft – weet ik – weinig zin om dit aan de betreffende dame te melden. Mijn vrouw verdween dus op weg naar de copyshop.

Ik mocht aan het bureau blijven zitten en de ambtenares startte zowaar een gesprek met mij. Toen mijn vrouw terugkwam, zette de ambtenares een stempel in mijn paspoort en vroeg ons naar het volgende bureau door te schuiven. Hier moest de 1900 baht worden betaald. Daarna naar een derde bureau waar een andere ambtenares het hele proces nog eens naliep en tot de conclusie kwam dat alles correct was. Met een paraaf werd dat bezegeld.

Deze nieuwe procedure was toch wel iets sneller dan de oude, moest ik toegeven hoewel het daar aan het begin van de ochtend niet naar uit zag. Nu naar het loket van de 90-dagen. En opnieuw naar de copyshop om een kopie te maken van het kersverse visum want dat had ik nodig voor mijn werkvergunning. Ook daar geen probleem dus tegen elven stonden we buiten. Op naar het volgende adres.

Werkvergunning

Ik heb altijd betere herinneringen aan het ministerie van Werkgelegenheid. Je hoeft de taxichauffeur in Chaeng Wattana niet te vertellen waar je naar toe wilt. Ruim voor lunchtijd kwamen we bij het kantoor aan waar ze je werkvergunning verlengen. Een nummertje getrokken. Dertig wachtenden voor ons dus dan eerst maar lunchen. Het kantoor van het ministerie blijft altijd bezet. De Thaise ambtenaren lunchen hier bij toerbeurt.

Om iets na 1 uur ben ik aan de beurt. Blij toe want dan schiet het toch lekker op. Ja, dat had ik gedroomd. Mijn doktersverklaring was niet volledig. Er ontbrak een verklaring dat ik geen geslachtsziekte had en geen Aids. De ambtenaar liet mijn vrouw de regels in het Thai lezen en zei dat hij geen werkvergunning kon afgeven als hij niet zo’n verklaring op basis van een bloedtest had.

Wat te doen nu, vroeg mijn vrouw hem. Nou, gewoon een brommertaxi nemen en naar de dichtsbijzijnde kliniek waar ze zo’n bloedtest doen. De brommertaxichauffeurs weten precies waar dat is, verzekerde hij mijn vrouw. En dat klopte. Vijf minuten later werd mijn bloed geprikt. Dat ik bloeddonor ben, elke vier maanden bloed geef en dat dat bloed elke keer wordt getest (op van alles en nog wat) omdat ik boven de 60 ben, was niet relevant. Uiteindelijk kwam het allemaal goed. Voor drie uur ‘s middags waren we weer thuis. Tijd genoeg om nog een dutje te doen voor het avondeten.

Zie je wel, zei mijn vrouw, dat dat hele papieren gedoe snel kan? Als ik maar met je meega, en ze knipoogde. Daar stond ik dan, met mijn mond vol tanden en een pleister op mijn vinger.

Chris de Boer

Chris de Boer is sinds 2008 werkzaam als lector marketing en management aan de Silpakorn universiteit.

‘Wan di, wan mai di’ betekent Goede tijden, slechte tijden. Deze posting is de negentiende van een serie over alledaagse gebeurtenissen. Deel 18 verscheen op 16 oktober. Volgende week deel 20.